Dyor چیست و چه اهمیتی در زمینه رمزارز ها دارد؟

بازار ارزهای دیجیتال فضایی پر از نوآوری و پتانسیل رشد است، اما هنوز در مقایسه با بازارهای مالی سنتی، یک بازار نسبتا جدید و کمتر قانون‌گذاری شده به شمار می‌رود. این ویژگی موجب می‌شود احتمال برخورد با پروژه‌های ضعیف یا حتی کلاهبرداری‌ها افزایش یابد.در چنین فضایی، چگونه می‌توان ریسک‌ها را به حداقل رساند و تصمیمات سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای گرفت؟ پاسخ در یک عبارت کوتاه اما پرمعنا نهفته است: DYOR. 

اما مفهوم DYOR چیست و این فرآیند چگونه انجام می‌شود؟ اگر به دنبال درک عمیق‌تر از نحوه محافظت از سرمایه و افزایش شانس موفقیت خود در دنیای کریپتو هستید، این مقاله مناسب شما است. با ما همراه شوید.

DYOR در ارز دیجیتال چیست؟

DYOR مخفف عبارت انگلیسی «Do Your Own Research» به معنای «خودت تحقیق کن» است و در بازار ارزهای دیجیتال یک اصل بنیادین و غیرقابل جایگزین محسوب می‌شود. مفهوم اصلی DYOR این است که شما به عنوان سرمایه‌گذار، مسئولیت کامل بررسی و تحلیل هر پروژه، رمزارز یا دارایی دیجیتالی را که قصد سرمایه‌گذاری روی آن را دارید، بر عهده بگیرید.

در دنیای کریپتو، برخلاف بازارهای مالی سنتی که اغلب نهادهای نظارتی قوی‌تری دارند، تکیه بر گفته‌های دیگران، توصیه‌های بدون پشتوانه یا هیجانات بازار می‌تواند به شدت خطرناک باشد. شما نمی‌توانید صرفا بر اساس توصیه یک دوست، یک پیام در شبکه‌های اجتماعی، یا حتی تحلیل‌های افراد دیگر، سرمایه خود را وارد یک پروژه کنید. عدم تحقیق در بازاری مانند کریپتو، می‌تواند منجر به تصمیمات اشتباه و ضررهای مالی قابل توجهی شود.

DYOR چه فوایدی دارد؟

انجام DYOR نه تنها یک توصیه، بلکه یک ضرورت برای هر کسی است که می‌خواهد در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین فواید آن اشاره می‌کنیم:

• کاهش ریسک‌های مالی: بدون تحقیق دقیق، وارد شدن به بازار ارزهای دیجیتال می‌تواند بسیار پرخطر باشد. انجام DYOR به شما این امکان را می‌دهد که پروژه‌های معتبر را از پروژه‌های کلاهبرداری شناسایی کنید و ریسک‌های مالی خود را کاهش دهید.
• تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر: انجام تحقیقات شخصی به شما این امکان را می‌دهد که بر اساس حقایق، داده‌ها و تحلیل‌های منطقی تصمیم بگیرید، نه بر اساس حدس و گمان، شایعات یا فشارهای بیرونی. شما درک می‌کنید که چرا یک پروژه ممکن است موفق شود و چه عواملی می‌توانند منجر به شکست آن شوند. این دانش، کیفیت تصمیمات سرمایه‌گذاری شما را به طرز چشمگیری بهبود می‌بخشد.
• شناسایی فرصت‌های سودآور واقعی: تحقیقات مستقل می‌تواند به شما کمک کند تا پروژه‌های نوآورانه، با فناوری قوی و پتانسیل رشد بالا را در مراحل اولیه شناسایی کنید. شما می‌توانید پیش از آنکه یک پروژه مورد توجه گسترده قرار گیرد، ارزش واقعی آن را درک کرده و از فرصت‌های سرمایه‌گذاری زودهنگام بهره‌مند شوید.
• جلوگیری از تصمیمات احساسی و هیجانی: وقتی بر اساس تحقیق و تحلیل خودتان وارد یک سرمایه‌گذاری می‌شوید، کمتر تحت تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت بازار یا هیجانات جمعی قرار می‌گیرید. DYOR به شما یک چارچوب منطقی برای ارزیابی ارائه می‌دهد که به شما کمک می‌کند در مواجهه با ترس یا طمع، آرامش خود را حفظ کرده و بر اساس برنامه و تحلیل اولیه خود عمل کنید.

مراحل انجام DYOR

انجام DYOR یک فرآیند چندوجهی است که نیازمند صرف زمان، انرژی و دسترسی به منابع اطلاعاتی موثق است. پیش از ورود به جزئیات یک پروژه خاص، بسیار حیاتی است که شما درک پایه‌ای از مفاهیم اصلی بلاک چین و رمزارزها داشته باشید. درک این مفاهیم، نقطه شروع قدرتمندی برای تحقیقات عمیق‌تر فراهم می‌کند. در ادامه این بخش می‌گوییم که مراحل و نکات کلیدی در انجام DYOR چیست:

گام اول: شناخت هسته پروژه، هدف و کاربرد آن

اولین گام در انجام DYOR برای هر پروژه، درک هدف اصلی و موارد استفاده آن است. برای جمع‌آوری این اطلاعات، باید به سراغ منابع اولیه و موثق بروید:

• وب‌سایت رسمی پروژه: اطلاعات دست اول، معرفی تیم و نقشه راه معمولا در وب‌سایت رسمی آن موجود است.
• کانال‌های ارتباطی جامعه کاربری: شبکه‌های اجتماعی آن پروژه مانند X، دیسکورد و تلگرام می‌توانند دیدگاهی از فعالیت جامعه و نحوه تعامل تیم با کاربران ارائه دهند.
• مستندات پروژه: بایگانی گیت‌هاب و نقشه راه پروژه، جزئیات فنی و برنامه‌های آتی تیم را نشان می‌دهند.
• وایت‌پیپر: سپیدنامه یا وایت پیپر باید عمیق‌ترین و شاید بهترین منبع اطلاعاتی  یک پروژه باشد. یک وایت پیپر خوب باید به‌طور واضح استفاده از ارز دیجیتال، تکنولوژی‌های مورد استفاده و اهداف پروژه را توضیح دهد.

نشانه‌های هشداردهنده احتمالی که باید به آن‌ها توجه کنید: اگر پروژه تناسب واقعی با نیاز بازار نداشته باشد، اگر برای وجود رمزارز در آن هیچ ضرورت منطقی نباشد، اگر پروژه ادعاها یا وعده‌های غیرواقعی مطرح کند، یا اگر در مستندات پروژه شاهد اشتباهات املایی، گرامری یا حتی نشانه‌هایی از سرقت ادبی باشید، باید با احتیاط فراوان برخورد کنید.

گام دوم: بررسی تیم توسعه‌دهنده و مشاوران

تیم پشت هر پروژه می‌تواند شاخص قابل اتکایی از احتمال موفقیت و پایداری بلندمدت آن باشد. شما باید اعضای کلیدی تیم را شناسایی کرده و به سابقه کاری، شهرت و مدارک آن‌ها توجه کنید. آیا آن‌ها در فضای کریپتو یا صنعت فناوری شناخته‌شده و مورد احترام هستند؟ آیا در گذشته پروژه‌های موفقی را راه‌اندازی کرده‌اند؟ 

نکته مهم: هرچند اعتبار تیم اهمیت دارد، اما هرگز نباید صرفا به شهرت افراد بیش از حد اعتماد کرد؛ شهرت زیاد تضمین‌کننده پایداری پروژه آن‌ها نیست. همچنین، باید نسبت به تیم‌های ناشناسی که با نام مستعار فعالیت می‌کنند و با هویت واقعی خود ارتباطی ندارند، هوشیار باشید. اگرچه ناشناس بودن، مانند ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت‌کوین، لزوما نشانه بدی نیست، اما این خطر را به همراه دارد که اعضای تیم بتوانند بدون تحمل هیچ‌گونه پیامد یا آسیب به اعتبارشان، پروژه را رها کرده و ناپدید شوند.

گام سوم: تحلیل فناوری و نوآوری پروژه

یک پروژه خوب، پروژه‌ای است که مشکل واقعی را به روشی حل کند که راه‌حل‌های قبلی قادر به انجام آن نبوده‌اند. بار دیگر، وایت‌پیپر و مستندات توسعه‌دهندگان منابع خوبی برای کسب اطلاعات در این زمینه هستند. اگر این منابع بیش از حد فنی هستند، توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران از منابع جایگزین برای یادگیری استفاده کنند. برای مثال با مطالعه مقالات و آموزش‌هایی که دیگران در مورد فناوری پروژه نوشته‌اند، یافته‌های خود را با عوامل دیگر مقایسه و تأیید کنند. زیرا بررسی سابقه عملکرد تیم در مدت زمان فعالیت پروژه، بینش مهمی به شما می‌دهد.

گام چهارم: ارزیابی توکنومیک

توکنومیکس به اقتصاد توکنی پروژه اشاره دارد و نقشی اساسی در ارزش‌گذاری و پایداری بلندمدت رمزارز ایفا می‌کند. چه چیزی را باید بررسی کنید؟ شما باید تعداد کل توکن‌ها و تعداد توکن‌های در گردش پروژه را بررسی کنید. نحوه توزیع توکن‌ها را تحلیل کنید. برنامه انتشار توکن‌ها برای تیم و مشاوران چگونه است؟ کاربرد واقعی توکن در اکوسیستم پروژه چیست؟ 

معیارهای کمی مانند ارزش بازار (Market Cap) و حجم معاملات نیز در این بخش اهمیت دارند. به رابطه میان عرضه کل و عرضه در گردش توجه کنید؛ به دلیل انتشار توکن‌های آتی، مانند آزادسازی توکن‌های قفل شده، پاداش‌های استیکینگ یا ماینینگ، ارزش بازار که تنها بر اساس توکن‌های در گردش محاسبه می‌شود، ممکن است تصویری کامل ارائه ندهد. برخی سرمایه‌گذاران برای درک بهتر، ارزش بازار را با «ارزش کاملا رقیق شده» (FDV) مقایسه می‌کنند که تمام توکن‌های آتی را نیز در نظر می‌گیرد.

گام پنجم: سنجش جامعه کاربری و پذیرش

جامعه کاربری یک عامل مهم، به‌ویژه برای کوین‌ها و توکن‌های با ارزش بازار پایین است. یک پایگاه کاربری فعال می‌تواند نشان‌دهنده حمایت قوی از پروژه و پتانسیل رشد آینده آن باشد؛ این کاربران می‌توانند به عنوان یک تیم بازاریابی غیررسمی عمل کنند. با این حال، نسبت به هایپ بیش از حد و فعالیت‌های ساختگی از طریق حساب‌های جعلی هوشیار باشید. 

در همین راستا، میزان پذیرش پروژه نیز باید مورد بررسی قرار گیرد؛ آیا توکن یا کوین پروژه در کسب‌وکارها، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا پلتفرم‌های دیگر پذیرفته شده است؟ آیا پایگاه کاربری پروژه در حال رشد است؟ برای پاسخ به این سوالات، معیارهایی مانند تعداد آدرس‌های جدید کیف پول یا تعداد دنبال‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنید.

گام ششم: بررسی وضعیت بازار، رقبا و نقشه راه

بخش جدایی‌ناپذیر از هر DYOR چیست؟ پاسخ، تحلیل رقابتی است. یک پروژه ممکن است از جنبه‌های مختلف قوی به نظر برسد، اما اگر جایگزین بهتری از قبل وجود داشته باشد، ممکن است هرگز به موفقیت مورد انتظار دست نیابد. در این مرحله، شناسایی سایر رمزارزهایی که در حوزه فعالیت پروژه مورد نظر وجود دارند و ارزیابی نقاط قوت آن‌ها از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در تحقیقات خود انجام دهید. همچنین، بررسی نقشه راه نیز در این مرحله حیاتی است تا ببینید برنامه‌های آتی پروژه چیست و آیا با وضعیت کلی بازار و رقبا همخوانی دارد یا خیر.

گام هفتم: جستجو برای گزارش‌های حسابرسی و مسائل قانونی

امنیت در حوزه کریپتو حیاتی است. حسابرسی قراردادهای هوشمند توسط شرکت‌های معتبر می‌تواند به شناسایی آسیب‌پذیری‌ها کمک کند. مسائل قانونی نیز می‌توانند آینده پروژه را تحت تأثیر قرار دهند. اما دقیقا چه چیزی را باید بررسی کنید؟ اینکه آیا قراردادهای هوشمند پروژه توسط شرکت‌های مستقل و معتبر حسابرسی شده‌اند؟ گزارش‌های حسابرسی را پیدا کرده، بخوانید و به یافته‌های آن‌ها توجه کنید. آیا پروژه با مسائل قانونی یا نظارتی خاصی در مناطق مهم جغرافیایی روبرو است؟ اخبار مربوط به تحولات قانونی در حوزه فعالیت پروژه یا تیم آن را پیگیری کنید.

ملاحظات مهم دیگر در انجام DYOR

توانایی ارزیابی یک دارایی بر اساس طیف وسیعی از عوامل کیفی و کمی یک مهارت ضروری برای فعالان بازار کریپتو است. با این حال، مهم است که محدودیت‌های این فرآیند را نیز درک کنید. باید بدانید که DYOR یک فرآیند مستمر است، زیرا بازار ارزهای دیجیتال پویا و غیرقابل پیش‌بینی است. بنابراین نظارت مداوم بر سرمایه‌گذاری‌ها از طریق منابع رسمی برای آگاهی از تغییرات حیاتی است. تحولات مثبت یا منفی، چه قوی باشند و چه ضعیف، می‌توانند به سرعت وضعیت پروژه‌ها را دگرگون کنند.

همچنین، DYOR تضمین‌کننده صد در صد نیست. متاسفانه، تحقیقات دقیق هم نمی‌تواند جلوی همه کلاهبرداری‌ها را بگیرد؛ زیرا افراد سودجو می‌توانند با دستکاری معیارها، پروژه‌های خود را موجه جلوه دهند. سرمایه‌گذاران باید همیشه به اندازه توان از دست دادن خود سرمایه‌گذاری کنند.

کلام آخر

در نهایت، در پاسخ به این سوال که DYOR چیست باید بگوییم که انجام DYOR یکی از مهم‌ترین و موثرترین گام‌ها برای موفقیت در بازار ارزهای دیجیتال است. با انجام تحقیق شخصی، شما می‌توانید از خود در برابر کلاهبرداری‌ها و اشتباهات بزرگ محافظت کنید و تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرید. بازار ارزهای دیجیتال، فضایی سودآور است، اما بدون آگاهی و تحقیقات دقیق، این فرصت‌ها می‌توانند به خطر تبدیل شوند. پس همیشه به یاد داشته باشید که «Do Your Own Research» یک اصل ضروری برای هر سرمایه‌گذار موفق است.با پایبندی به این اصل، شما نه تنها از سرمایه خود محافظت می‌کنید، بلکه مسیر دستیابی به اهداف مالی‌تان در این بازار را هموارتر می‌سازید.

سوالات متداول