سولانا بخرم یا اتریوم ؛ سرمایه گذاری رو از کدام شروع کنم؟

بازار ارز دیجیتال پر از فرصت و البته ریسک است. فرقی نمی‌کند سرمایه‌گذار تازه کار باشید یا باتجربه، احتمالاً بارها از خودتان پرسیده‌اید: «سولانا بخرم یا اتریوم؟» 

انتخاب بین دو بلاک‌چین بزرگ و محبوب دشوار است؛ اما زمانی‌که تفاوت‌های اساسی در عملکرد، تکنولوژی و کارمزد این دو شبکه را بدانید، می‌توانید با توجه به بودجه، استراتژی و میزان تحمل ریسک خود، بین سولانا یا اتریوم یک پروژه را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

بررسی کلی سولانا

سولانا (Solana) یکی از بلاک‌چین‌های نسل جدید است که در سال ۲۰۲۰ توسط شرکت Solana Labs با مدیریت آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) راه‌اندازی شد. هدف اصلی سولانا، ایجاد یک پلتفرم سریع، مقیاس‌پذیر و کم‌هزینه برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بود؛ بدون اینکه نیاز به راه‌حل‌های لایه دوم باشد.

در تصویر زیر عملکرد قیمتی سولانا را مشاهده می‌کنید:

چه چیزی سولانا را متمایز می‌کند؟

مکانیزم اجماع سولانا ترکیبی از اثبات تاریخچه (Proof Of History) و اثبات سهام (Proof Of Stake) است. این ویژگی که بزرگترین نوآوری این پروژه است، باعث شده تراکنش‌ها در شبکه سولانا با سرعتی بسیار بالا (بیش از ۵۰ هزار تراکنش در ثانیه) و با کارمزد بسیار ناچیز انجام شوند.

پروژه‌ها و اکوسیستم سولانا

برخی از پروژه‌ها و ارزهای زیر مجموعه سولانا عبارتند از:

• ریدیوم (Raydium): یک صرافی غیر متمرکز (DEX) با قابلیت تامین نقدینگی است که هم‌زمان از بازارساز خودکار (AMM) و دفتر سفارشات (Order Book) پشتیبانی می‌کند.
• استپن (StepN): اپلیکیشن محبوب Move-To-Earn که که کاربران با راه رفتن و دویدن از آن توکن پاداش می‌گیرند.
• مجیک ایدن (Magic Eden): بازار خرید و فروش NFT که نقش اصلی در رشد اکوسیستم NFT های سولانا داشته است.
• سولند (Solend): پلتفرم وام‌دهی غیرمتمرکز روی سولانا، مشابه Aave در اتریوم است.
• مرینید فایننس (Marinade Finance): سرویس استیکینگ غیرمتمرکز است که توکن mSOL را ارائه می‌دهد.
• سابر (Saber): پروتکل سواپ و تامین نقدینگی برای استیبل‌کوین‌ها و دارایی‌های هم‌ارزش (pegged assets) است.

بیشتر بخوانید: بهترین کیف پول های سولانا

سرمایه‌گذاران پروژه سولانا

مهم‌ترین سرمایه‌گذاران سولانا عبارتند از:

• a16z: یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوزه تکنولوژی است.
• Alameda Research: شرکت سرمایه‌گذاری وابسته به صرافی FTX است.
• Multicoin Capital: شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر که یکی از بزرگ‌ترین حامیان سولانا است.
• Jump Crypto: زیرمجموعه شرکت Jump Trading که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ترید با فرکانس بالا (HFT) است.
• CMS Holdings: یک شرکت خصوصی سرمایه‌گذاری در حوزه دارایی‌های دیجیتال است.

بررسی کلی اتریوم

اتریوم (Ethereum) دومین بلاک‌چین بزرگ دنیا بعد از بیت‌کوین است که در سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین راه‌اندازی شد. بیت کوین فقط برای انتقال ارزش طراحی شده؛ اما اتریوم یک پلتفرم متن باز (Open-Source) برای اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) است؛ این ویژگی آن را به زیربنای اکوسیستم‌هایی مثل NFT، سازمان‌های خودگردان (DAO) و بازی‌های بلاکچینی تبدیل می‌کند.

در تصویر زیر عملکرد قیمتی اتریوم را مشاهده می‌کنید:

چه چیزی اتریوم را متمایز می‌کند؟

اتریوم اولین پلتفرمی بود که امکان اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم کرد و بسیاری از پروژه‌های بزرگ دیفای ابتدا روی اتریوم توسعه پیدا کردند؛ هنوز هم بخش بزرگی از فعالیت‌های نوآورانه کریپتو روی این بلاک‌چین انجام می‌شود.

اتریوم در سال ۲۰۲۲ از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) به اثبات سهام (Proof of Stake) مهاجرت کرد که باعث شد مصرف انرژی شبکه بیش از ۹۹٪ کاهش پیدا کند. برخلاف سولانا، اتریوم برای حل مشکل مقیاس‌پذیری از راه‌حل‌های لایه دوم مانند اپتیمیسم (Optimism)، آربیتروم (Arbitrum) و زی کی سینک (zkSync) استفاده می‌کند.

بیشتر بخوانید: بیت کوین یا اتریوم؛ کدام یک برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟

پروژه‌ها و اکوسیستم اتریوم

برخی از پروژه‌های شناخته شده بر بستر اتریوم عبارتند از:

• یونی‌سواپ (Uniswap): بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز دنیا که از بازارساز خودکار (AMM) استفاده می‌کند.
• آوه (Aave): پروتکل وام‌دهی بدون واسطه است.
• میکر دائو (MakerDAO): پروتکل صدور استیبل‌کوین DAI که به‌صورت غیرمتمرکز مدیریت می‌شود.
• اوپن‌سی (OpenSea): بازار خرید و فروش NFT که عمده فعالیتش روی شبکه اتریوم انجام می‌شود.
• آربیتروم (Arbitrum): راه‌حل‌ لایه دوم اتریوم که تراکنش‌ها را با هزینه کم‌تر و سرعت بیشتر انجام می‌دهد.
• لیدو فایننس (Lido Finance): یک پروتکل استیکینگ است که به کمک آن می‌توانید بدون قفل شدن سرمایه در اجماع اتریوم شرکت کنید و پاداش بگیرید.

مقایسه فنی سولانا و اتریوم

در ادامه مهم‌ترین جنبه‌های فنی سولانا و اتریوم را بررسی و باهم مقایسه می‌کنیم:

الگوریتم اجماع

در بلاک‌چین، هیچ نهاد مرکزی وجود ندارد که تراکنش‌ها را تایید کند؛ بنابراین، برای اینکه کامپیوترهای شرکت کننده در شبکه یا نودها (Node) بر سر اینکه کدام تراکنش درست است به توافق برسند، نیاز به یک سازوکار دارند که همان الگوریتم اجماع (Consensus Mechanism) است:

• امنیت شبکه به آن بستگی دارد،
• سرعت انجام تراکنش‌ها را تعیین می‌کند،
• تمرکز یا تمرکز زدایی سیستم را مشخص می‌کند،
• و میزان مصرف انرژی شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

هر بلاک‌چین با توجه به هدفی که دارد، الگوریتم خاصی را انتخاب می‌کند.

الگوریتم اجماع در اتریوم

• از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند،
• تمرکز اصلی آن امنیت و تمرکز زدایی شبکه است،
• اعتبارسنج‌ها (Validators) باید مقدار مشخصی اتریوم (ETH) استیک کنند تا بتوانند بلاک‌ها را پیشنهاد و تایید کنند.
• هزاران نود فعال در سراسر جهان دارد و بسیار غیرمتمرکز است،
• بسیار کمتر از الگوریتم سابق اتریوم (PoW) انرژی مصرف می‌کند،
• پایداری شبکه بسیار بالاست و تاکنون قطعی جدی نداشته است.

الگوریتم اجماع در سولانا

• از ترکیب دو الگوریتم اثبات تاریخچه (PoH) و اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند.
• تمرکز آن روی سرعت بسیار بالا و مقیاس‌پذیری در لایه اول است.
• الگوریتم PoH با ثبت ترتیب زمانی تراکنش‌ها، فشار هماهنگی بین نودها را کم می‌کند، بعد از آن PoS اعتبارسنجی تراکنش‌ها را انجام می‌دهد.
• به دلیل نیاز به سخت افزار قدرتمند، تعداد نودها کمتر و نسبتاً متمرکز است.
• مصرف انرژی آن بسیار پایین است؛ اما به سخت‌افزار پیشرفته نیاز دارد،
• در گذشته چندین بار دچار قطعی شده و نگرانی‌هایی در مورد پایداری شبکه وجود دارد.

اتریوم یا سولانا؟

احتمالاً می‌پرسید با توجه به این توضیحات، سولانا بخرم یا اتریوم؟ لازم است بدانید الگوریتم اجماع تعیین می‌کند که حمله به یک شبکه چقدر سخت یا ساده باشد؛ PoS در اتریوم امنیت بیشتری ایجاد می‌کند.

سرعت تراکنش

سرعت تراکنش یعنی از لحظه‌ ارسال تا زمان نهایی و غیرقابل برگشت شدن یک تراکنش، چقدر طول می‌کشد؛ این زمان بر اساس تعداد تراکنش در ثانیه (TPS) و زمان نهایی شدن (Finality) اندازه‌گیری می‌شود:

• مستقیماً روی تجربه کاربری (UX) تاثیر دارد، هر چقدر تاخیر بیش‌تر باشد، کاربر ناراضی‌تر خواهد بود.
• برای بازی‌ها، صرافی‌ها و پرداخت‌های خرد، سرعت پایین باعث شکست پروژه می‌شود.
• سرعت بالا، توانایی بلاک‌چین در جذب کاربر بیشتر را نشان می‌دهد و هر چقدر کاربر بیشتری جذب شود، ارزش توکن بالاتر خواهد بود.

سرعت تراکنش‌ها در اتریوم

• اتریوم در لایه اول، فقط ۱۵ تا ۳۰ تراکنش در ثانیه پردازش می‌کند که بسیار محدود است.
• زمان نهایی‌شدن تراکنش‌ها ۱۲ تا ۳۰ ثانیه است.
• در زمان شلوغی شبکه زمان نهایی شدن تراکنش بیشتر می‌شود،
• از راه‌حل‌های لایه دوم مثل آربیتروم و اپتیمیسم استفاده می‌کند تا بتواند هزاران تراکنش در ثانیه انجام دهد.

سرعت تراکنش‌ها در سولانا

• طوری طراحی شده تا در لایه اول سرعت بسیار بالایی داشته باشد،
• می‌تواند تا ۶۵,۰۰۰ تراکنش را در ثانیه مدیریت کند،
• زمان نهایی شدن تراکنش‌ها فقط ۱ تا ۲ ثانیه است،
• برخلاف اتریوم نیازی به راه حل لایه دوم ندارد،
• یکی از سریع‌ترین بلاک‌چین‌ها در لایه اول است.

اتریوم یا سولانا؟

با این تفاسیر، سولانا بخریم یا اتریوم؟ سرعت بالا در انجام تراکنش، پتانسیل رشد شبکه را بالا می‌برد، اما در صورتی ارزشمند است که با پایداری شبکه همراه باشد. سولانا از نظر سرعت از اتریوم جلوتر است؛ اما به دلیل پایداری کمتر شبکه انتخاب پر ریسکی محسوب می‌شود.

کارمزد تراکنش

کارمزد تراکنش (Gas Fee) مبلغی است که کاربر برای پردازش و تایید تراکنش پرداخت می‌کند. این کارمزد به اعتبارسنج‌ها تعلق می‌گیرد تا انگیزه‌ کافی برای مشارکت در امنیت شبکه داشته باشند:

• کارمزد بالا باعث ریزش کاربران می‌شود؛
• بلاک‌چین‌هایی با کارمزد پایین برای بازی‌ها، دیفای و NFT مناسب‌ترند،
• شبکه‌ای که تراکنش‌های بیشتری را با هزینه کم‌تر انجام دهند، رشد بیشتری خواهد داشت.

کارمزد تراکنش در اتریوم

• در لایه اول، کارمزدها بسته به ترافیک شبکه متغیر است و می‌تواند به ده‌ها دلار برسد،
• در لایه دوم، کارمزدها به حدود ۰.۱ تا ۰.۵ دلار کاهش پیدا می‌کنند،
• استفاده از لایه دوم پیچیده‌تر و زمان‌بر است.

کارمزد تراکنش در سولانا

• کارمزد تراکنش‌ها بسیار پایین و در حد ۰.۰۰۰۲ دلار یا حتی کمتر است،
• هزینه اجرای قرارداد هوشمند، ارسال توکن یا تعامل با NFT ها تقریبا صفر است،
• نیازی به لایه دوم ندارد؛ همه‌چیز در لایه اول سریع و ارزان انجام می‌شود.

اتریوم یا سولانا؟

بلاک‌چین با کارمزد پایین کاربران بیشتری را به خود جذب می‌کند؛ سولانا با ارائه کارمزد ناچیز در لایه اول، مزیت رقابتی مهمی نسبت به اتریوم دارد.

تجربه توسعه‌دهنده

یکی از عوامل مهم موفقیت یک بلاک‌چین، تجربه توسعه‌دهنده (Developer Experience) است؛ یعنی اینکه ساخت و اجرای یک پروژه روی آن شبکه چقدر راحت و سریع است. اگر توسعه‌دهندگان نتوانند با ابزارها و زبان برنامه‌نویسی شبکه به‌راحتی کار کنند، احتمال گسترش اپلیکیشن‌ها و رشد اکوسیستم کاهش پیدا می‌کند؛ این مسئله مستقیماً روی آینده توکن تاثیر می‌گذارد.

توسعه‌دهندگان اتریوم

• اتریوم از زبان محبوب Solidity برای قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند که یادگیری آن برای برنامه‌نویسان بسیار ساده‌تر از زبان‌هایی مانند Rust است.
• ابزارهای توسعه اتریوم، ساخت و تست پروژه‌ها را آسان می‌کند.
• تقریباً برای هر مشکلی در توسعه اتریوم، یک راه‌حل، آموزش یا کتابخانه وجود دارد.
• اتریوم حتی برای برنامه‌نویس‌های تازه‌کار نیز مناسب است.

توسعه‌دهندگان سولانا

• برنامه‌نویسی در سولانا با زبان Rust انجام می‌شود که بسیار قدرتمند اما پیچیده‌تر از Solidity است.
• ابزارهای توسعه‌دهنده در سولانا هنوز در حال رشد هستند و گاهی نیاز به دانش فنی بیشتری دارند.
• جامعه توسعه‌دهنده سولانا کوچک‌تر از اتریوم است.
• سولانا برای برنامه‌نویس‌های تازه‌کار مناسب نیست.

امنیت و تمرکززدایی

در بلاک‌چین، امنیت (Security) و تمرکززدایی (Decentralization) دو ستون اصلی اعتماد هستند. اگر یک شبکه آسیب‌پذیر باشد یا فقط توسط تعداد محدودی از نودها کنترل شود، می‌تواند دچار سانسور، حمله یا اختلال شود؛ این  برای کاربران، توسعه‌دهندگان و خصوصاً سرمایه‌گذاران خطرات جدی به‌همراه دارد.

امنیت و تمرکززدایی در اتریوم

• اتریوم یکی از غیر متمرکزترین شبکه‌های دنیاست که هزاران نود مستقل در سراسر دنیا در اجماع آن مشارکت دارند.
• بعد از مهاجرت به PoS، هرکسی با حداقل ۳۲ توکن ETH یا استخرهای استیکینگ می‌تواند اعتبارسنج شود. 
• امنیت آن بسیار بالاست و در تمام طول عمر هیج‌وقت دچاره حمله موفق یا توقف شبکه نشده است.
• همه چیز در اتریوم به صورت متن باز است و شفاف اداره می‍شود.
• امنیت اتریوم بسیار بالا و یک بلاک‌چین واقعاً غیرمتمرکز است.

امنیت و تمرکززدایی در سولانا

• ساختار اجماع سولانا برای رسیدن به سرعت بالا، به سخت افزار قدرتمند و پهنای باند بالا نیاز دارد،
• این موضوع باعث شده تعداد نودهای فعال سولانا کمتر باشد و شبکه تمرکز بیشتری داشته باشد.
• در گذشته سولانا چندین بار به دلیل ازدحام یا حملات، دچار توقف کامل شده که برای یک بلاک‌چین عمومی ریسک جدی محسوب می‌شود.
• امنیت شبکه سولانا متوسط و تمرکززدایی آن محدودتر است.

پایداری شبکه

پایداری شبکه یعنی بلاک‌چین بدون وقفه، قابل‌اعتماد و همیشه در دسترس باقی بماند:

• بلاک‌چینی که قطع می‌شود یا اختلال دارد، اعتماد بازار را از دست می‌دهد،
• اپلیکیشن‌هایی که روی شبکه ناپایدار اجرا می‌شوند، با ریزش کاربر و سرمایه مواجه می‌شوند.

پایداری شبکه اتریوم

اتریوم یکی از پایدارترین بلاک‌چین‌های دنیاست که در بیش از  ۹ سال فعالیت، تقریباً هیچ‌وقت دچار قطعی جدی نشده است؛ حتی در زمان شلوغی شبکه، تراکنش‌ها با تاخیر اما بدون توقف انجام شده‌اند. این ویژگی، اتریوم را برای پروژه‌های جدی و حساس مناسب می‌کند.

پایداری شبکه سولانا

سولانا به دلیل معماری پیچیده و فشار پردازشی بالا، چندین بار دچار توقف کامل شبکه شده است؛ برخی از این قطعی‌ها در سال  ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ چندین ساعت طول کشیدند. تیم توسعه سولانا به طور مداوم در حال بهبود زیرساخت است؛ اما هنوز این مشکل به طور کامل برطرف نشده است. سولانا سریع است؛ اما شکننده، بنابراین برای پروژه‌های آزمایشی مناسب‌تر است.

سولانا یا اتریوم، کدام یک سود بیشتری دارد؟

سوال تمام سرمایه‌گذاران این است: سولانا یا اتریوم؛ کدام یک سود بیشتری می‌دهد؟

اتریوم: سود کم‌تر، ریسک کم‌تر

اتریوم یک پروژه با سابقه است که همیشه برای توکن آن تقاضا وجود دارد؛ خصوصاً چون پرداخت کارمزد در بیشتر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز با ETH انجام می‌شود. اتریوم سرعت رشد کم‌تری نسبت به پروژه‌های کوچک دارد؛ با این خال، به دلیل نقدشوندگی بالا، ثبات شبکه و اعتماد نهادهای مالی بزرگ، انتخاب مطمئن‌تری برای سرمایه‌گذاری بلندمدت با سود معقول و ریسک کمتر است.

سولانا: سود بیشتر، ریسک بیشتر

سولانا به دلیل قیمت پایین‌تر، هیجان بالای بازار و عملکرد فنی‌اش، رشد سریع‌تری را تجربه می‌کند؛ همانطور که در سال ۲۰۲۱ هم بازدهی‌ چند ده برابری داشت. به همان اندازه، در بازارهای نزولی آسیب پذیر است، حتی سابقه افت بیش از ۹۰٪ را نیز دارد. برای سرمایه‌گذارهای ریسک‌پذیر که به دنبال بازدهی بالا هستند، سولانا گزینه مناسبی است.

پاسخ به این سوال که «اتریوم بهتره یا سولانا؟» به میزان ریسک‌پذیری شما، هدف سرمایه‌گذاری و بازه زمانی مدنظرتان بستگی دارد؛ اما اگر هنوز بین این دو گزینه مردد هستید یا نمی‌خواهید درگیر جزئیات فنی و پیچیدگی‌های انتخاب پروژه شوید؛ می‌توانید از طریق گنجینه‌های الگوراک، با توجه به بودجه و سطح ریسک‌پذیری خود، سرمایه‌گذاری در کریپتو را تجربه کنید.

جمع بندی

سولانا و اتریوم هر دو جزو پروژه‌های بزرگ و تاثیرگذار در بازار ارز دیجیتال هستند؛ ممکن است هر دو با ریسک‌هایی مثل نوسانات قیمتی یا چالش‌های فنی مواجه شوند، اما با توجه به جایگاه آن‌ها در بازار و نقش پررنگ در توسعه زیرساخت‌های Web3، بدون شک پتانسیل سرمایه‌گذاری دارند. انتخاب بین این دو، بیشتر به استراتژی، چشم‌انداز زمانی و سطح ریسک‌پذیری شما بستگی دارد.