ساتوشی ناکاموتو: سازنده ناشناخته بیت‌ کوین کیست؟

یکی از جالب‌ترین اسرار دنیای بلاکچین (Blockchain)، مربوط به هویت بنیان‌گذار و سازنده بیت کوین؛ ساتوشی ناکاموتو است. در نگاه اول شاید خیلی عجیب باشد که پدیدآورنده بزرگ‌ترین ارز دیجیتال فرد یا گروهی است که تا به امروز هویت آن فاش نشده است و در این سال‌ها افراد زیادی به‌عنوان ساتوشی ناکاموتو در نظر گرفته شده‌اند. حتی خود افراد ادعا کرده‌اند که ساتوشی ناکاموتو هستند، اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند برای ادعای خود سند قابل‌دفاعی ارائه کنند. در این مقاله به بررسی اطلاعات موجود درباره ساتوشی ناکاموتو، تاریخچه ساخت بیت کوین و به تئوری‌های مختلف درباره انتساب به این شخصیت می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

در اکتبر سال 2008، پیامی در یک انجمن تبادل نظر با امضای فردی به نام ساتوشی ناکاموتو با این عنوان به جهان مخابره شد: «پول نقد الکترونیکی همتا‌به‌همتا بیت کوین». این قسمت را می‌توان آغاز تاریخچه بیت کوین در نظر گرفت. پس از این رخداد ساتوشی ناکاموتو تا دو سال در جامعه فعال ماند و با دیگران در توسعه بلاکچین در حال تبادل‌نظر بود.

 آخرین پیام ارسال‌شده ساتوشی ناکاموتو در انجمن بیت کوین به دسامبر سال 2010 باز می‌گردد، اگرچه برخی پیام‌های خصوصی تاییدنشده نیز در آوریل سال 2011 نیز مشاهده شده است.

 واقعیت امر این است که تنها اثری که از شخصیت مرموز بیت کوین در اختیار ما قرار دارد کد منبع پروژه این ارز دیجیتال، سپیدنامه، ایمیل‌های رد‌وبدل شده میان او و فعالان جامعه و پست‌های او در مورد ارز دیجیتال (Cryptocurrency) است. 

چرا کماکان هویت ساتوشی ناکاموتو مورد بحث قرار می‌گیرد؟

صرف‌نظر از اینکه ساتوشی هویت پنهانی دارد اما ناکاموتو برای اکوسیستم ارز دیجیتال فراتر از بنیان‌گذار بیت کوین است. در حقیقت ساتوشی نقشی فلسفی را بر عهده دارد که مرجعیت توسعه اکوسیستم رمزنگاری (Cryptography) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) توسط راهنمایی‌های او در حال گسترش است. 

به‌عنوان نمونه زمانی که بحث فورک یا انشعاب بیت کوین به وجود آمده بود، بسیاری بر این عقیده بودند که بیت کوین کش (BCH) در تضاد با دیدگاه اصلی ساتوشی ناکاموتو است.

شواهدی بر واقعی بودن شخصیت ساتوشی

طبق برخی شواهد، حدس اغلب فعالین حوزه کریپتو این است که ساتوشی احتمالا یک شخص است و گروهی پشت بیت کوین قرار ندارد. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.

• اولین مورد، مهر زمانی است که در پست و ایمیل‌های او درباره ارز دیجیتال وجود دارد و نشان‌ می‌دهد که او احتمالا در بریتانیا، قسمت شرقی یا غربی ایالات متحده آمریکا زندگی کرده است.
• مورد دوم، به شیوه املاء استفاده‌شده ساتوشی ناکاموتو در پست‌هایش باز می‌گردد. این سبک املاء بیشتر توسط کشورهای مشترک‌المنافع بریتانیا استفاده می‌شود. به همین خاطر بسیاری تصور می‌کنند که ساتوشی احتمالا اهل بریتانیا است یا حداقل در آنجا تحصیل کرده است.
• مورد سوم، براساس ردیابی انجام شده از کیف‌پول بیت کوین (Bitcoin wallet) منتسب به ساتوشی است و می‌توان نتیجه گرفت که در اوایل فعالیت سیستم بیت کوین، او موفق به استخراج بیت کوین (Bitcoin mining) و نگهداری حدود 1.1 میلیون بیت کوین در چندین کیف‌پول شده است. بنابراین او یک میلیاردر در دنیای فعلی محسوب می‌شود، اگرچه او هیچ‌وقت به دارایی‌های بیت کوین خود دست نزده است.

مروری ساده بر شاهکار خالق بیت کوین

بیت کوین یک ارز دیجیتال یا ارز مجازی است که به‌عنوان پول دیجیتال و نوعی روش پرداخت نوین شناخته می‌شود که اتکایی به شخص، گروه یا نهاد‌ها ندارد. بنابراین تراکنش‌ بیت کوین به‌شکل همتا‌به‌همتا و بدون مشارکت شخص ثالث قابل‌اعتماد، مانند یک بانک انجام می‌گیرد. ماینرهای بلاکچین بیت کوین نقشی اساسی در پیشبرد امور شبکه ایفا می‌کنند و تراکنش‌ها را به تأیید می‌رسانند. به‌خاطر تلاش ماینرها، همزمان با استخراج هر بلاک پاداشی معین از بیت کوین به آنها تعلق پیدا می‌کند.

 نکته جالب این‌که اولین تراکنش روی بلاکچین بیت کوین در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو انجام شده است و تعداد ۱۰ واحد بیت کوین را به هال فینی (Hal Finney) انتقال داده است. هال فینی خود یک دانشمند کامپیوتر و رمزنگار شناخته شده است. این تراکنش اولین گام انتقال دارایی‌های دیجیتال به‌شکل همتا‌به‌همتا (P2P) بود.

باتوجه به آن‌چه بیان شد، زمان آن فرا رسیده است تا بررسی کنیم چرا ساتوشی ناکاموتو ترجیح داده است یک شخصیت ناشناخته باقی بماند. 

دلایل اصلی پنهان‌ماندن هویت ساتوشی ناکاموتو

 بسیاری بر این باورند که ساتوشی ناکاموتو به‌طور عمد شخصیت واقعی خود را افشا نکرده است. اما دلیل پشت پرده این تصمیم هرچه است، باعث بروز اتفاقات مثبتی برای این شبکه شده است که به آن‌ها می‌پردازیم. 

یک استدلال که بسیار تکرار می‌شود اشاره به این موضوع است که اگر هویت خالق بیت کوین فاش شود، بلاکچین بیت کوین نمی‌توانست به خوبی حال‌حاضر کارایی داشته باشد. دلایل اصلی این افراد برای مطرح کردن این مسئله در بخش زیر بیان شده است:

عدم تمرکز

 با ناشناس ماندن، ساتوشی ناکاموتو اصل غیرمتمرکزی شبکه بیت کوین حفظ شد. اگر ناکاموتو شناسایی می‌شد، به احتمال زیاد به‌عنوان یک مرجع مرکزی سازوکار بیت کوین در نظر گرفته می‌شد و به‌طور بالقوه ماهیت غیرمتمرکز پادشاه رمزارزها تضعیف می‌شد. بنابراین هیچ فرد یا نهادی نتوانسته است تا به امروز، این پروتکل را تحت‌تاثیر قرار دهد و نقش حفظ ارزشی که برای بیت کوین همانند طلا در‌نظر گرفته می‌شود، مدیون همین اتفاق است.

سازوکار بدون اعتماد

 سازوکار بدون نیاز به یک واسطه و اعتماد به آن، با دیدگاه ساتوشی ناکاموتو همخوانی دارد. در این ساختار افراد بدون اتکا به هیچ فرد یا نهاد واسطه‌ای تنها به سیستم اعتماد کرده و امور بدون دخالت افراد یا چهره‌ای شناخته‌شده به‌درستی انجام می‌شود.

 پرورش جامعه‌ای پویا

 ناشناس بودن ساتوشی ناکاموتو باعث شده است تا جامعه‌ای پر جنب‌و‌جوش پیرامون بیت کوین شکل بگیرد. بدون شخصیت مرکزی، افراد با دانش و پیشینه‌های مختلف توانسته‌اند در توسعه و رشد اکوسیستم بیت کوین سهیم باشند و گرد هم جمع شوند. به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد هدف ساتوشی از همان ابتدا ایجاد اجتماعی با محوریت یک جامعه متنوع و فعال بوده است.

تمرکز بر فناوری

 بحث دیگری که در مورد پنهان‌ماندن ساتوشی مطرح است بر این موضوع پافشاری دارد که عدم شناخت او باعث شده است تا بیشتر توجه‌ها بر خود فناوری بیت کوین و سیستم مالی غیرمتمرکز و نوآوری‌های آن متمرکز شود. این واقعیت که پروژه‌هایی مانند اتریوم شدیدا تحت تاثیر رفتار و گفتمان مدیران شناخته‌شده خود هستند غیرقابل انکار است.

چه کسانی ممکن است ساتوشی ناکاموتو باشند؟

چندین نفر ادعا کرده‌اند یا براساس برخی سرنخ‌ها احتمال داده شده است که ساتوشی ناکاموتو و خالق بیت کوین هستند، اما هیچ یک از این ادعاها یا فرضیات تا به امروز صحت نداشته و ثابت نشده است.

 دوریان ساتوشی ناکاموتو (Dorian Nakamoto)

مجله نیوزویک در مقاله‌ای که در مارس سال 2014 چاپ نمود، ادعا کرد که نام واقعی ساتوشی ناکاموتو، دوریان ساتوشی ناکاموتو است و او یک فیزیک‌دان ژاپنی-آمریکایی است که در ایالت کالیفرنیا زندگی می‌کند.

اما ناکاموتو به‌سرعت این ادعا را رد کرد و در دفاع خود اظهار داشت مقاله نیوزویک باعث بروز سردرگمی و استرس زیادی برای خود و خانواده‌اش شده است. او به‌طور واضح هر نوع مشارکت در خلق و اختراع بیت کوین را رد کرد.

نکته جالب این است که ظاهراً ناکاموتو در آن دوره زمانی در حدود یک دهه بیکار بوده است و از سال ۲۰۱۳ به‌خاطر مشکلات مالی نتوانسته بود صورتحساب قبض‌های خود را پرداخت کند. بنابراین حتی دسترسی به اینترنت خود را نیز قطع کرده بود و تنها زمانی از وجود بیت کوین با خبر شده بود که یک سال پس از این اتفاقات، یک خبرنگار با فرزند او ارتباط برقرار کرده بود.

هال فینی (Hal Finney)

هال فینی یکی از شخصیت‌هایی است که پیش و پس از راه‌اندازی بیت کوین در این جامعه نقش بسیار محوری  ایفا کرده است و اولین فردی بود که یک تراکنش بیت کوین را توسط خود ساتوشی ناکاموتو دریافت کرد.

نقش موثر او زمانی نمایان می‌شود که تاریخچه فعالیت او مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

هال فینی یک دانشمند حوزه کامپیوتر بود و از پیشگامان رمزنگاری محسوب می‌شد. به‌خاطر ورود زودهنگام او به پروژه بیت کوین و همچنین دانش او درباره علوم رمزنگار،ی هال فینی نقشی بسیار مهم در توسعه و آزمایش اولیه رمزارزها ایفا کرد.

 او همچنین به‌طور تصادفی نیز در فاصله‌ای نه چندان دورتر از دوریان ناکاموتو زندگی می‌کرد و بر همین اساس گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت که هال فینی نام ساتوشی ناکاموتو از نام همسایه خود الهام گرفته باشد.

نیک سابو (Nick Szabo)

نیک سابو یک برنامه‌نویس و پیشگام در علوم رمزنگاری است که اولین تلاش‌ها را برای توسعه یک ارز غیرمتمرکز، در اواخر دهه 90 میلادی آغاز کرد. نام ارز او بیت گلد (Bit Gold) بود. اگرچه بیت گلد ویژگی‌های مشترکی با بیت کوین داشت اما این پروژه هرگز آن‌طور که باید به‌صورت عمومی معرفی نشد و به‌طور کامل نیز پیاده‌سازی نشد.

روی‌هم‌رفته، فعالیت سابو به‌عنوان اولین حرکات تاثیرگذار در توسعه بیت کوین در نظر گرفته می‌شود و بسیاری بر این باورند که او ممکن است خود ساتوشی ناکاموتو باشد.

 حتی ایلان ماسک (Elon Musk) در یک پادکست مدعی شد که معتقد است نیک سابو، ناکاموتو است و به‌نظر می‌رسد که نیک سابو احتمالاً بیش از هر کس دیگری مسئول تکامل ایده‌ بیت کوین بوده است.

اما نیک سابو به‌نوبه خود این شایعات را رد کرده است.

 کریگ رایت (Craig Wright)

 کریگ رایت یکی از شخصیت‌های جنجالی بیت کوین است که ادعا می‌کند خالق بیت کوین و ساتوشی ناکاموتو است. این ادعا تا آنجا پیش رفته است که در چند مورد درگیری قضایی، اقدامات قانونی برای اثبات صحبت‌های خود را شروع کرده است. 

در یکی از موارد، هیئت منصفه در پرونده شکایت مدنی علیه رایت، که توسط یکی از همکاران سابقش دیوید کلیمن در دسامبر ۲۰۲۱ مطرح شده بود را رد کرد. ادعای پرونده کلیمن علیه رایت، این بود که بیت کوین را با همکاری یکدیگر ایجاد کرده‌اند، بنابراین نیمی از ۱.۱میلیون بیت کوین ادعایی رایت متعلق به کلیمن است.

به‌هرصورت، کلیمن موفق شد ۱۰۰میلیون دلار غرامت دریافت کند، که نشان می‌دهد هیئت منصفه و دادگاه معتقد بودند که رایت و کلیمن تا حدودی روی این پروژه کار می‌کردند. همچنین، در سال ۲۰۲۱، دادگاهی در بریتانیا، به وب‌سایت Bitcoin.org دستور داد تا وایت پیپر بیت کوین را به‌خاطر اینکه حق کپی رایت وایت پیپر کریگ رایت را نقض می‌کرد، از سایت خود حذف کنند. این دستور به نحوی بیانگر نظر دادگاه است که رایت از حقوق معنوی این سپیدنامه برخوردار است.

رایت در دادگاهی دیگر که در سال ۲۰۲۴ برگزار شد، دوباره ادعای ساتوشی بودن را مطرح کرد و درخواست داشت حقوق معنوی و مالکیت بلاکچین بیت کوین در اختیار او قرار گیرد. سرانجام قاضی دادگاه؛ جیمز ملور تشخیص داد که کریگ رایت، ساتوشی ناکاموتو نیست و اظهار داشت، شواهد زیادی علیه مالکیت رایت وجود دارد.

سخن پایانی

از آنجایی که ساتوشی ناکاموتو یک نام مهم در توسعه ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود، کنجکاوی بر سر این است که او کیست و این نام مستعار به چه کسی باز می‌گردد. بیت کوین تحولی در دنیای مالی ایجاد کرده است که بسیاری از جنبه‌های زندگی مدرن را متحول کرده است. با این‌که ممکن است بیت کوین در آینده با مشکل مواجه شده و شاید از بین برود، اما بهره‌مندی فناوری بلاکچین و ترکیب آن با علوم رمزنگاری توسط ناکاموتو باعث پیشرفتی انکار‌ناشدنی شده است که نشان از آن دارد که این ارز و آثار آن احتمالا برای مدتی طولانی در زندگی ما وجود خواهد داشت.