تصور کنید هزاران تراکنش در یک ثانیه انجام شود! این رویایی بود که آناتولی یاکوونکو، به واقعیت تبدیل کرد. دنیای ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین، پر از نامهای بزرگ و ایدههای انقلابی است. هر روز شاهد ظهور پروژههایی هستیم که سعی دارند محدودیتهای نسخهها و نسلهای قبلی را پشت سر بگذارند. اما وقتی صحبت از سرعت تراکنشها و مقیاسپذیری در دنیای بلاک چین به میان میآید، نام بنیانگذار و موسس سولانا، آناتولی یاکوونکو میدرخشد.
در این مقاله، قصد داریم سفری به زندگی و دوران حرفهای آناتولی یاکوونکو داشته باشیم. میخواهیم بدانیم یاکوونکو کیست، چه مسیری را طی کرده تا به ایده سولانا برسد و چه تاثیری بر اکوسیستم کریپتو گذاشته است. با ما همراه باشید.
آناتولی یاکوونکو کیست؟
آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko)، یک مهندس نرمافزار برجسته و کارآفرین اوکراینی-آمریکایی است که بیشتر به عنوان همبنیانگذار و مدیرعامل سولانا لبز (Solana Labs) و خالق اصلی بلاک چین سولانا شناخته میشود. او در اوایل دهه ۹۰ میلادی به ایالات متحده مهاجرت کرد و در دوران نوجوانی، شیفته برنامهنویسی شد. آناتولی زبان C را به عنوان اولین زبان برنامهنویسی خود آموخت.
یاکوونکو پیش از ورود به دنیای بلاک چین، سالها به عنوان مهندس ارشد در شرکت کوالکام، غول صنعت نیمهرساناها و ارتباطات بیسیم، فعالیت داشت و در آنجا بر روی سیستمهای عامل توزیعشده و الگوریتمهای فشردهسازی تخصص داشت. همین تجربه غنی و نگاه مهندسی او، در کنار ناامیدی از سرعت پایین و مقیاسپذیری محدود بلاک چینهای موجود مانند بیت کوین و اتریوم، جرقهی اولیهی خلق سولانا را زد. آناتولی معتقد بود که برای دستیابی به پذیرش گسترده و اجرای برنامههای غیرمتمرکز در سطح جهانی، بلاک چینها باید بسیار سریعتر و ارزانتر باشند و سولانا با هدف شکستن مرزهای سرعت در دنیای غیرمتمرکز متولد شد.

سوابق تحصیلی آناتولی یاکوونکو
فردی که ایدههای پیچیده فنی را مطرح و اجرا میکند، طبیعتا باید پشتوانه علمی و تحصیلی قدرتمندی داشته باشد. آناتولی یاکوونکو نیز از این قاعده مستثنی نیست.
او تحصیلات عالی خود را در ایالات متحده آمریکا و در یکی از دانشگاههای معتبر در زمینه مهندسی و علوم کامپیوتر گذرانده است. یاکوونکو دارای مدرک کارشناسی در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه ایلینوی در اوربانا-شمپین (University of Illinois Urbana-Champaign) است. پایههای دانش نظری و عملی یاکوونکو در زمینههای حیاتی مانند الگوریتمها، ساختار دادهها، سیستمهای عامل، شبکههای کامپیوتری و سیستمهای توزیعشده در همین دوران تحصیلش شکل گرفت.
میتوان گفت تحصیلات آکادمیک او در کنار تجربیات عملی ارزشمندش، بهویژه سالها فعالیت در Qualcomm و سپس تجارب کوتاهتر در Mesosphere و Dropbox پیش از تأسیس سولانا، ترکیبی ایدهآل را برای آناتولی یاکوونکو فراهم کرد تا بتواند با دیدی مهندسی و دقیق، یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی فناوری بلاک چین، یعنی مقیاسپذیری را هدف قرار دهد و راهحلی منحصر به فرد برای آن ارائه کند.
بیشتر بخوانید: مایکل سیلور کیست؟
آناتولی یاکوونکو و سولانا
آناتولی یاکوونکو نه تنها بنیانگذار سولانا است، بلکه نقش معمار اصلی این پروژه را نیز ایفا میکند. داستان تولد سولانا به اواخر سال ۲۰۱۷ بازمیگردد. آناتولی، که در آن زمان هنوز درگیر کارهای روزمره مهندسی بود، در یکی از شبهای بیخوابیاش و آنطور که خودش تعریف میکند، احتمالا تحت تاثیر کافئین زیاد، به یک درک ناگهانی و کلیدی رسید.
او متوجه شد که میتوان از روشی مشابه با TDMA (Time Division Multiple Access – تکنیکی که در شبکههای سلولی برای زمانبندی دسترسی به کانال استفاده میشود) به عنوان ساختار دادهای برای مرتبسازی رویدادها و تراکنشها در بلاک چین استفاده کرد. زیرا مشکل اصلی بلاک چینها آن زمان (و تا حدی هنوز) این بود که گرهها در شبکه برای رسیدن به توافق بر سر ترتیب و زمان تراکنشها، باید مدام با یکدیگر ارتباط برقرار میکردند که این فرآیند بسیار زمانبر بود.
این ایده، مبنای اصلی مکانیسم اجماع اثبات تاریخچه (PoH) سولانا شد. PoH از یک سازوکار رمزنگاری بهره میبرد تا یک «ساعت داخلی» غیرمتمرکز در درون شبکه ایجاد کند. این ساعت داخلی، بدون نیاز به هماهنگی لحظهای بین تمام گرهها، ترتیب وقوع تراکنشها را به صورت دقیق و قابل اثبات مشخص میکند.
با پیوستن بنیانگذاران دیگری همچون گِرگ فیتزجرالد و استیفن آکریج که همکاران سابق آناتولی یاکوونکو در کوالکام بودند، سولانا لبز (Solana Labs) که هدف رقابت با اتریوم را داشت، در سال ۲۰۱۸ رسما تأسیس شد. سولانا، با وجود بازار نزولی سالهای ۲۰۱۸-۲۰۱۹، توانست در دور اولیه تامین مالی خود مبلغ ۲۰ میلیون دلار جذب کند. این دوره رکود بازار، از طرفی فرصتی برای تیم توسعه سولانا فراهم آورد تا با تمرکز بیشتری بر ساخت زیرساختهای فنی مستحکمتر پروژه بپردازند.

افتخارات و دست آوردهای آناتولی
وقتی از افتخارات و دستاوردهای آناتولی یاکوونکو صحبت میکنیم، نمیتوانیم نقش تأثیرگذار او در پروژه سولانا را نادیده بگیریم. مهمترین دستاوردهای او که عمدتا از طریق موفقیت سولانا متجلی شدهاند را در ادامه مشاهده میکنیم:
- خلق الگوریتم اثبات تاریخ (PoH): ابداع و پیادهسازی مکانیسم اجماع اثبات تاریخچه، که کلید اصلی سرعت و کارایی بینظیر سولانا را تشکیل میدهد.
- راهاندازی موفق شبکه اصلی سولانا: عرضه موفقیتآمیز شبکه اصلی (Mainnet) در سال ۲۰۲۰، که به سرعت قابلیتهای منحصربهفرد آن را به نمایش گذاشت.
- دستیابی به توان پردازش بسیار بالا: ثبت مداوم یکی از بالاترین نرخهای پردازش تراکنش در ثانیه در میان بلاک چینهای لایه یک.
- ارائه کارمزدهای پایین تراکنش: فراهم آوردن امکان انجام تراکنشها با هزینهای بسیار اندک، که جذابیت آن را برای کاربران و توسعهدهندگان افزایش داده است.
- شکلگیری اکوسیستم گسترده و پویا: جذب شمار زیادی از توسعهدهندگان، پروژهها و کاربران در حوزههای مختلف DeFi، NFT، Web3 گیمینگ و زیرساختهای غیرمتمرکز.
- قرارگیری در جایگاه برترین بلاک چینها: تثبیت جایگاه سولانا به عنوان یکی از رقبای اصلی در میان بلاک چینهای لایه یک از نظر ارزش بازار و حجم فعالیت شبکه.
- تداوم نوآوری و توسعه مستمر: تیم سولانا بیوقفه برای بهبود شبکه، افزایش پایداری و ارائه ویژگیهای نوآورانه تلاش میکنند.
مطالعه بیشتر: برایان آرمسترانگ کیست؟
سخن پایانی
در این مقاله زندگینامه معمار و موسس سولانا را بررسی کردیم. آناتولی یاکوونکو، با تمرکز بر نوآوری، نقش محوری در ارتقای نسل جدید بلاک چینها ایفا کرده است. او نشان داد که میتوان با نگاهی متفاوت به مبانی فنی، محدودیتهای پذیرفتهشده سرعت در بلاک چین را به چالش کشید. فراتر از ثبت رکوردهای تراکنش، میراث او در جسارت مهندسی برای حل یکی از معماهای کلیدی عصر دیجیتال نهفته است. سولانا، چه به عنوان یک رقیب قدرتمند و چه به عنوان منبع الهام برای پروژههای آتی، نقشی انکارناپذیر در شکلدهی به چشمانداز رقابتی امروز و سوق دادن کل اکوسیستم به سوی راهحلهای کارآمدتر ایفا کرده است.