بیل گیتس کیست ؛ از مایکروسافت تا تاسیس خیریه!

بیل گیتس کیست؟ احتمالاً نام او را بارها شنیده‌اید؛ ویلیام هنری گیتس، ملقب به بیل گیتس، کارآفرینی است که مسیر فناوری را دستخوش تغییرات زیادی کرده است.

او یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌ها در دنیای تکنولوژی و از فعالان حقوق بشر به شمار می‌آید. در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به زندگی نامه بیل گیتس و اندیشه‌های این چهره برجسته؛ درباره آینده تکنولوژی و به‌ویژه هوش مصنوعی. پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

سال‌های اولیه و بزرگ‌ترین ریسک زندگی: ترک تحصیل از هاروارد

بیل گیتس (Bill Gates) در سال ۱۹۵۵ در شهر سیاتل، ایالت واشینگتن متولد شد. او از همان ابتدا ذهنی فعال و کنجکاو داشت. پدرش وکیل و مادرش در حوزه آموزش و خیریه فعال بود.  آن‌ها محیطی را برای بیل فراهم کردند که در آن به مطالعه و رقابت فکری تشویق شود.

 کودکی و نوجوانی: جرقه‌های یک نابغه در مدرسه لیک‌ساید

در دوران دبیرستان، به مدرسه لیک ساید رفت و برای اولین بار به رایانه دسترسی پیدا کرد. این تجربه او را به برنامه نویسی علاقه‌مند کرد؛ طوری که چندین ساعت در روز کدنویسی می‌کرد و حتی با همان سن کم، پروژه‌های واقعی برای شرکت‌ها انجام می‌داد. آشنایی او با پاول آلن نیز در همان دوره شکل گرفت، رابطه دوستانه‌ای که بعدها تاسیس مایکروسافت را کلید زد.

تصمیم سرنوشت‌ساز: چرا گیتس آینده‌ای مطمئن را فدای یک ایده کرد؟

در سال ۱۹۷۳، بیل گیتس پا به دانشگاه هاروارد گذاشت. ابتدا در رشته حقوق ثبت‌نام کرد، اما علاقه‌اش به ریاضیات و علوم کامپیوتر روزبه‌روز پررنگ‌تر شد. بیشتر زمانش به برنامه‌نویسی و مطالعه‌ منابع خارج از دانشگاه گذشت و سر کلاس‌ها نرفت.

در سال ۱۹۷۵، وقتی یک مجله مقاله‌ای درباره ریزپردازنده Altair 8800 منتشر کرد، جرقه‌ای مهم در ذهن بیل گیتس و پاول آلن زده شد. آن‌ها بلافاصله تصمیم گرفتند تا نسخه‌ای از زبان برنامه‌نویسی BASIC را برای این پردازنده بنویسند. پس از موفقیت این پروژه، گیتس تصمیمی به ظاهر غیرمنطقی گرفت: ترک تحصیل از یکی از معتبرترین دانشگاه‌های دنیا!

بیل گیتس، مسیر روشن و تضمین‌شده دانشگاه را رها کرد تا ایده نامطمئن اما پر هیجان خودش را دنبال کند. او به آینده کامپیوترهای شخصی ایمان داشت و خیلی زود این آینده را به واقعیت تبدیل کرد.

تاسیس شرکت مایکروسافت

در سال ۱۹۷۵، پس از موفقیت در توسعه زبان BASIC برای Altair 8800، بیل و پاول تصمیم گرفتند شرکتی راه‌اندازی کنند که تمرکز آن روی ساخت نرم‌افزار برای رایانه‌های شخصی باشد.

نام شرکت را «مایکروسافت» گذاشتند؛ ترکیبی از Microcomputer و Software. گیتس از همان آغاز، هدایت فنی و تجاری شرکت را به دست گرفت. در کنار کدنویسی، با سایر شرکت‌ها مذاکره کرد؛ حتی در فروش محصولات و نوشتن قراردادها نیز نقش داشت. هوش تجاری او در این دوران به‌خوبی قابل مشاهده بود.

نقطه عطف مایکروسافت در سال ۱۹۸۰ رقم خورد، وقتی IBM به دنبال سیستم‌عاملی برای رایانه‌های جدید خود بود؛ گیتس با زیرکی قراردادی برای ارائه سیستم‌عامل MS-DOS با IBM بست. نکته مهم این بود که مایکروسافت، حق فروش این سیستم‌عامل به دیگر شرکت‌ها را نیز حفظ کرد؛ تصمیم او که باعث شد MS-DOS به استانداردی در صنعت تبدیل شود و مسیر موفقیت مایکروسافت را هموار کند.

در سال‌های بعد، با عرضه ویندوز، مایکروسافت به یک غول نرم‌افزاری تبدیل شد. میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان، برای اولین بار با رایانه‌های شخصی کار کردند و ویندوز نقش مهمی در این تجربه داشت.

بیل گیتس تا سال‌ها پس از آن، شخصاً در توسعه محصولات نقش فعال داشت و فرهنگ کاری خاصی در مایکروسافت ایجاد کرد؛ فرهنگی که بر تمرکز، رقابت و نوآوری استوار بود.

بیل گیتس چگونه ثروتمند شد؟

موفقیت بیل گیتس فقط به‌خاطر نوشتن چند خط کد یا مدیریت یک شرکت فناورانه نبود. هوش تجاری و نگاه استراتژیک او، یکی از بزرگ‌ترین ثروت‌های شخصی قرن معاصر را ساخت.

قرارداد مایکروسافت با IBM آغاز این مسیر بود؛ اما آنچه که واقعاً باعث ثروتمندی گیتس شد، مدل کسب‌و‌کاری بود که انتخاب کرد. او تصمیم گرفت به‌جای فروش یک‌باره نرم‌افزار، حق استفاده از آن را به تولیدکنندگان رایانه بدهد؛ مدلی که سود مایکروسافت را به‌مرور زمان افزایش داد.

با گسترش رایانه‌های شخصی در منازل و شرکت‎ها، استفاده از ویندوز و نرم‌افزارهای مایکروسافت به سرعت رشد کرد. در دهه ۹۰ میلادی، ویندوز، سیستم‌عامل اصلی اکثر کامپیوترهای دنیا بود و حالا گیتس به مدیر یکی از باارزش‌ترین شرکت‌های فناوری دنیا تبدیل شده بود.

در سال ۱۹۹۵، مجله فوربز (Forbes) نام بیل گیتس را به‌عنوان ثروتمندترین فرد جهان معرفی کرد؛ عنوانی که برای سال‌ها مختص او باقی ماند و حفظ شد. اما نکته جالب این است که گیتس، برخلاف بعضی از هم‌دوره‌ای‌هایش، مثل برایان آرمسترانگ یا آدام بک، فقط به ساخت محصول جدید فکر نمی‌کرد؛ این نابغه تکنولوژی، همزمان ساختن اکوسیستم و انحصار نرم‌افزار را نیز در نظر داشت. همین دیدگاه به او اجازه داد تا دهه‌ها در راس صنعت باقی بماند.

رابطه بیل گیتس و استیو جابز

رابطه بیل گیتس و استیو جابز ترکیبی از رقابت، احترام و گاهی نیز تنش بود. آن‌ها در دو سوی متفاوت از دنیای فناوری قرار داشتند، اما در عین حال، مسیرهایشان بارها به هم رسید.

در اوایل دهه ۸۰، اپل یکی از مشتریان مایکروسافت بود. گیتس برای مکینتاش، نرم‌افزارهایی مثل ورد (Word)  و اکسل (Excel) را توسعه داد؛ اما رابطه حرفه‌ای آن‌ها با معرفی ویندوز در سال ۱۹۸۵ درگیر تنش شد. جابز به گیتس این اتهام را زد که از رابط گرافیکی مک کپی کرده است. پاسخ گیتس به این اتهام معروف است: «خب، فکر می‌کنم ما هر دو همسایه‌ای داشتیم به اسم Xerox.. من رفتم از در وارد شدم تا تلویزیونش رو بردارم و تو قبل از من رفتی و اون رو دزدیدی!»

با این حال، در عین رقابت، هر دو نفر در خلوت به توانایی‌های هم اعتراف می‌کردند. بیل گیتس در مراسم یادبود استیو جابز گفت که جابز «ترکیبی نادر از هوش و ذوق هنری» بود. از سوی دیگر، جابز در سال‌های آخر زندگی‌اش گفت که گیتس «بیش از آنچه مردم فکر می‌کنند، خلاق است».

ممکن است که آن‌ها مسیرهای متفاوتی را انتخاب کرده باشند (یکی به‌دنبال ساخت نرم‌افزار برای همه و دیگری، در پی ساخت دستگاهی بی‌نقص با کنترل کامل بر تجربه کاربر)، اما بدون شک رقابت این دو نفر، رشد سریع دنیای فناوری در سال‌های اخیر را رقم زد.

بنیاد بیل و ملیندا گیتس

در کنار خاص‌بودن زندگینامه بیل گیتس، او یکی از چهره‌های پیشرو در امور خیریه و انسان‌دوستانه نیز به‌حساب می‌آید. او به همراه همسر سابقش، ملیندا، در سال ۲۰۰۰ «بنیاد بیل و ملیندا گیتس» را تاسیس کرد.

این بنیاد تمرکز خود را بر بهبود سلامت جهانی، آموزش، مبارزه با فقر و همچنین توسعه‌ پایدار در کشورهای در حال توسعه گذاشته است. یکی از پروژه‌های مهم آن، واکسیناسیون گسترده علیه بیماری‌هایی مانند فلج اطفال و مالاریاست که باعث نجات جان میلیون‌ها کودک شد. این یکی از تاثیرگذارترین اقدامات در زندگی نامه بیل گیتس است.

گیتس در سخنرانی‌ها و یادداشت‌هایش بارها اعلام کرده که احساس مسئولیت نسبت به بشریت، او را به این مسیر کشانده است. او می‌گوید داشتن ثروت زیاد، تنها زمانی ارزشمند است که برای بهبود زندگی دیگران استفاده شود.

نکته جالب این است که بیل گیتس، همراه با وارن بافت (Warren Buffett)، طرحی به نام “The Giving Pledge” راه انداختند. در این طرح، ثروتمندان متعهد می‌شوند دست‌کم نیمی از دارایی خود را در طول زندگی یا پس از مرگ صرف امور خیریه کنند.

با وجود طلاق بیل و ملیندا در سال ۲۰۲۱، آن‌ها اعلام کردند که به همکاری در این بنیاد ادامه خواهند داد. این تعهد نشان می‌دهد که آن‌ها مسئولیت اجتماعی را فراتر از رابطه شخصی قرار داده‌اند.

نظر بیل گیتس درباره هوش مصنوعی

بیل گیتس از همان ابتدا یکی از علاقه‌مندان جدی فناوری‌های نوظهور بوده و در سال‌های اخیر، بارها درباره تاثیر هوش مصنوعی (AI) اظهارنظر کرده است. او اعتقاد دارد که هوش مصنوعی، تحولی هم‌سطح اختراع اینترنت یا حتی برق است و اگر درست استفاده شود، می‌تواند کیفیت زندگی انسان‌ها را به‌شدت بهبود ببخشد.

گیتس در یادداشتی معروف در سال ۲۰۲۳ نوشته بود: «هوش مصنوعی یکی از معدود نوآوری‌هایی است که من آن را واقعاً انقلابی می‌دانم. ما در آستانه دوره‌ای هستیم که در آن هوش مصنوعی می‌تواند به ما در درمان بیماری‌ها، بهبود آموزش و حتی کاهش فقر کمک کند».

او درباره این ابزار کاربردی هشدارهایی جدی مطرح کرده است؛ گیتس بر این باور است که مانند هر فناوری قدرتمند دیگری، هوش مصنوعی هم اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند تهدیدهایی برای اشتغال، حریم خصوصی و حتی امنیت جهانی ایجاد کند. به همین دلیل از دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ خواسته تا با وضع قوانین و چارچوب‌های اخلاقی، مسیر توسعه این فناوری را هدایت کنند.

در کنار این نگرانی‌ها، گیتس خوش‌بین باقی مانده است. او سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در استارتاپ‌های مرتبط با AI انجام داده و همچنان بر نقش مثبت آن در حل مشکلات جهانی تاکید دارد. برای گیتس، آینده نه در تقابل با ماشین‌ها، بلکه در همکاری با آن‌ها تعریف می‌شود.

جمع بندی

اگر هنوز هم می‌پرسید بیل گیتس کیست، شاید بهتر باشد نگاهتان را فقط به مایکروسافت محدود نکنید. گیتس فراتر از یک نابغه‌ فناوری‌ است. او را می‌توان نماد ریسک‌پذیری، آینده‌نگری و مسئولیت‌ اجتماعی‌ دانست؛ کسی که با هوش نرم‌افزاری‌اش دنیا را متحول کرد و با دل‌نگرانی انسانی‌اش، زندگی میلیون‌ها نفر را نجات داد.

زندگینامه بیل گیتس، از کلاس‌های مدرسه لیک‌ساید تا کنفرانس‌های جهانی هوش مصنوعی، فقط یک داستان معمولی نیست؛ بلکه این روایت کسی است که جسورانه آینده را ساخت، با رقیبش رفیق شد و با آینده‌نگری و ثروتش دنیای بهتری بنا کرد. در جهانی که بیشتر رهبران فقط به سود فکر می‌کنند، گیتس معتقد بود قدرت واقعی یعنی توانایی تغییر دنیا. مطالعه بیوگرافی بیل گیتس و سایر افراد تاثیرگذار، می‌تواند الهام‌بخش مسیر فکری و انتخاب‌های مهم زندگی‌مان باشد.