اگر چندین سال است که معامله‌گر هستید، احتمالاً خیلی زود متوجه شده‌اید که مدیریت سرمایه در ترید چیزی فراتر از گذاشتن یک حد ضرر ساده است.
مدیریت سرمایه یعنی بدانیم هر معامله چه سهمی از سرمایه ما را درگیر می‌کند، در چه نقطه‌ای باید از بازار خارج شویم و چطور سیو سود کنیم. در این مقاله به زبان ساده، اما تخصصی، اصول مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک در ترید را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم چرا بدون آنها دقیق‌ترین تحلیل‌ها هم بی‌ارزش هستند.
مدیریت سرمایه در ترید چیست؟
بسیاری از معامله‌گران مبتدی، مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه را یکی می‌دانند؛ اما این دو مفهوم تفاوت زیادی دارند. مدیریت سرمایه در ترید، نقشه کلی شما برای حفظ و رشد حساب معاملاتی است. اینکه تصمیم بگیرید چه حجمی از سرمایه‌تان وارد بازار شود، چگونه آن را بین دارایی‌های مختلف تقسیم کنید و چه استراتژی برای سیو سود داشته باشید.
مدیریت ریسک بیشتر مربوط به معاملات است. وقتی یک پوزیشن باز می‌کنید، اینکه حد ضرر (Stop-loss) را کجا قرار دهید یا نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Reward) چقدر باشد تا وارد یک معامله شوید، این‌ها را استراتژی مدیریت ریسک تعیین می‌کند. با داشتن استراتژی، اگر چند معامله پشت سر هم ضرر کنید، حساب‌تان نابود نمی‌شود و فرصت جبران خواهید داشت.
تفاوت مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک
برای درک بهتر مدیریت سرمایه در ترید، تصور کنید یک حساب ۱۰ هزار دلاری دارید:
بدون استراتژی، احتمالا بخش زیادی از سرمایه را وارد چند معامله می‌کنید و حجم هر معامله را بر اساس احساسات خود تعیین می‌کنید. در این شرایط، با یک اصلاح شدید بیش از نیمی از سرمایه شما از بین می‌رود.
یک تریدر حرفه‌ای، رویکرد متفاوتی دارد، او برای خود چارچوب تعیین می‌کند:
- هیچوقت بیشتر از ۵٪ سرمایه را وارد یک معامله نمی‌کند.
- سرمایه را بین چند دارایی مختلف تقسیم می‌کند تا ریسک را کاهش دهد.
- همیشه بخشی از سرمایه را درگیر نمی‌کند تا در فرصت‌های جدید امکان ورود داشته باشد.
وقتی صحبت از مدیریت ریسک می‌شود، منظور ریسک در هر معامله است؛ بدون مدیریت ریسک، معامله‌گر برای معاملات خود حد ضرر تعیین نمی‌کند، چون باور دارد که بازار برمی‌گردد؛ نتیجه این رویکرد واضح است؛ معامله وارد ضرر می‌شود و این ضرر تا جایی ادامه پیدا می‌کند که پوزیشن مارجین کال (Margin Call) شود. در این شرایط، معامله‌گر باید سرمایه بیشتری وارد کند، یا بخشی از پوزیشن را ببندد؛ در غیر این صورت، مارجین آن معامله صفر شده و پوزیشن لیکوئید (Liquidation) می‌شود.
تریدر حرفه‌ای، قبل از معامله این قوانین را تعیین می‌کند:
- حداکثر ضرر قابل تحمل برای هر معامله (Maximum Loss per Trade)، مثلاً ۲٪ از کل حساب است.
- حد ضرر را دقیقاً روی همان عدد تنظیم می‌کند.
- حد سود (Take Profit) را طوری تعیین می‌کند که ریسک به ریوارد هر معامله حداقل ۱ به ۲ باشد.
به طور خلاصه، مدیریت سرمایه در ترید قوانین کلی شما برای بقا در بازار است و مدیریت ریسک در ترید ابزاری است که برای جلوگیری از نابود شدن سرمایه در معاملات خود به‌کار می‌گیرید.
اصول طلایی مدیریت سرمایه
تجربه نشان داده است که سودهای بزرگ شاید هیجان انگیز باشند؛ اما چیزی که یک حساب معاملاتی را پایدار نگه می‌دارد، مدیریت سرمایه است. بدون مدیریت سرمایه در ترید، هر سودی که از بازار کسب کنید به طور موقت در اختیار شماست و خیلی زود آن را به بازار پس خواهید داد. به همین دلیل، معامله‌گران حرفه‌ای، به چند اصول طلایی پایبند هستند:
- هیچوقت تمام سرمایه را وارد یک معامله نمی‌کنند: آنها می‌دانند بازار غیرقابل پیش‌بینی است، یک خبر یا نوسان شدید می‌تواند سرمایه‌ای را که درگیر یک پوزیشن کرده‌اند، به طور کامل از بین ببرد؛ بنابراین هیچوقت کل سرمایه را ریسک نمی‌کنند.
- از قانون ۲ تا ۵ درصد پیروی می‌کنند: معامله‌گران حرفه‌ای در هر معامله حداکثر ۲ تا ۵ درصد حساب را درگیر می‌کنند. این قانون ساده باعث می‌شود در صورت چند ضرر پشت سر هم، سرمایه کافی برای جبران حساب داشته باشند.
- حجم معامله را براساس ریسک تعیین می‌کنند: آنها قبل از ورود به هر پوزیشن، ابتدا حد ضرر تعیین می‌کنند، سپس بر اساس آن حجم معامله را محاسبه می‌کنند. آنها هیچوقت بیشتر از تحمل خود ریسک نمی‌کنند.
- سیو سود یک قانون است: معامله‌گران حرفه‌ای به جای منتظر ماندن برای یک سود بزرگ که قطعی هم نیست، سودهای کوچک را ذخیره می‌کنند. آنها معتقدند سیو سودهای کوچک و مداوم، راهی مطمئن‌تر برای رشد حساب در بلندمدت است.
- پرتفوی را متنوع نگه می‌دارند: آنها سرمایه خود را بین چند دارایی تقسیم می‌کنند، این تنوع ریسک را کاهش می‌دهد و مانع از نابودی حساب می‌شود.
- بخشی از سرمایه را همیشه نقد نگه می‌دارند: بازار پر از فرصت است، نقد نگه داشتن سرمایه به آنها این امکان را می‌دهد تا در فرصت‌های جدید بازار، بدون استرس و فشار مالی وارد معامله شوند.
- حتی در سخت‌ترین شرایط به قوانین پایبند هستند: ممکن است بارها وسوسه شوند که حد ضرر خود را جا به جا کنند یا با حجم بیشتری وارد شوند؛ اما تجربه به آنها ثابت کرده است که زیر پا گذاشتن قوانین، تقریباً همیشه به ضررهای سنگین ختم می‌شود.
اصول مدیریت سرمایه در ترید شاید ساده به نظر برسد، اما واقعیت این است که همین قوانین باعث می‌شود معامله‌گران حرفه‌ای بعد از چند سال همچنان در بازار باقی بمانند.
اصول طلایی مدیریت ریسک
بعد از سال‌ها معامله در بازار، این موضوع برایتان روشن می‌شود: مشکل تحلیل اشتباه نیست؛ چیزی که باعث می‌شود حساب خود را از دست دهید، بی‌توجهی به ریسک است. معامله‌گران حرفه‌ای به چند قانون مدیریت ریسک در ترید پایبند هستند که بارها جلوی نابودی حساب آنها را گرفته است:
- حد ضرر قابل مذاکره نیست: هر معامله‌ای که بدون حد ضرر باز می‌کنید، قمار محسوب می‌شود. قبل از ورود به پوزیشن، باید دقیق مشخص کنید کجا از بازار خارج می‌شوید.
- ریسک هر معامله حداکثر ۲ تا ۵ درصد کل حساب است: ممکن است وارد شدن به یک معامله با نصف حساب شجاعانه به نظر برسد؛ اما در واقعیت یک راه قطعی برای نابود کردن حساب است. همیشه طوری معامله کنید که اگر چند معامله ضررده پشت سر هم داشتید، باز هم سرمایه کافی برای ادامه داشته باشید.
- نسبت ریسک به ریوارد خط قرمز شماست: تنها در صورتی وارد معامله شوید که مطمئن هستید سود احتمالی آن معامله، حداقل دو برابر ضرر آن است. برای مثال، اگر ۲۰۰ دلار ریسک می‌کنید، باید انتظار ۴۰۰ دلار سود از آن معامله داشته باشید. در این صورت، حتی با وین ریت (Win Rate) متوسط هم حساب شما رشد می‌کند.
- ریسک در معاملات کوتاه مدت و بلندمدت متفاوت است: ریسک همیشه وجود دارد، اما نوع و شدت آن در معاملات کوتاه مدت و بلندمدت متفاوت است. در ترید روزانه و اسکالپ، حد ضررها باید نزدیک باشند؛ چون زمان کمی برای جبران دارید؛ باید ریسک را به حداقل برسانید. اما در سرمایه‌گذاری یا معاملات بلندمدت، شرایط متفاوت است؛ معامله‌گر از قبل مشخص می‌کند در بدترین سناریو، حداکثر افت سرمایه (Maximum Drawdown) قابل تحمل چقدر است؛ همچنین تنوع پرتفوی (Diversification) نقش مهمی پیدا می‌کند.
- همیشه برای بدترین سناریوها آماده باشید: قبل از ورود به بازار از خود بپرسید، اگر بازار برخلاف پیش‌بینی من حرکت کند، چه اتفاقی برای حسابم می‌افتد؟ اگر جواب این سوال برای شما قابل تحمل است، پس آن معامله ارزش ریسک کردن دارد.
- هیچوقت حد ضرر را جابهجا نکنید: ممکن است بارها وسوسه شوید که حد ضرر را جابهجا کنید؛ اما تجربه ثابت کرده که این‌کار به ضررهای بزرگ‌تر ختم می‌شود.
یادتان باشد، بدون مدیریت ریسک در ترید، یک معامله‌ی اشتباه می‌تواند زحمت چندین ماه شما را از بین ببرد.
اشتباهات رایج در مدیریت سرمایه و ریسک
ضررهای سنگین به‌خاطر تکرار چند اشتباه ساده اتفاق می‌افتد، مهم‌ترین اشتباهاتی که معامله‌گران مبتدی در مدیریت سرمایه و ریسک انجام می‌دهند، این‌ها هستند:
- استفاده بیش از حد از اهرم (Leverage): احتمالا بارها شنیده‌اید که لوریج یک شمشیر دو لبه است؛ می‌تواند سود را چند برابر کند؛ اما به همان اندازه ضررهای شما را نیز افزایش می‌دهد. اگر با اهرم بالا وارد شوید، در نهایت بخش زیادی از سرمایه خود را از دست خواهید داد. معامله‌گران حرفه‌ای همیشه اهرم را محدود نگه می‌دارند و هیچوقت بیشتر از توان خود ریسک نمی‌کنند.
- معامله بدون حد ضرر: یکی از رایج‌ترین اشتباهات این است که معامله‌گر برای معاملات خود حد ضرر تعیین نمی‌کند یا به عبارتی، حد ضرر ذهنی دارد. این رفتار، در نهایت باعث ضررهای سنگین و حتی لیکوئید شدن پوزیشن می‌شود. تعیین حد ضرر، مهم‌ترین قانون مدیریت ریسک در ترید است و هیچ بهانه‌ای برای نادیده گرفتن آن وجود ندارد.
- ورود به معاملات بدون پلن مشخص: اگر فقط وارد بازار شوید، بدون اینکه بدانید تارگت سودتان چیست، حد ضرر کجاست یا نسبت ریسک به ریوارد چقدر است، مثل این است که سرمایه خود را به دست شانس سپرده باشید. معامله‌گران حرفه‌ای برای هر معامله، پلن مشخص دارند و طبق آن عمل می‌کنند.
- ریسک بیش از حد روی یک ارز: تمرکز روی یک دارایی، حتی اگر محبوب‌ترین ارز بازار باشد، باز هم خطرناک است؛ چون یک خبر منفی یا یک ریزش ناگهانی، همه‌ی سرمایه شما را نابود خواهد کرد. این اصل که «پرتفوی خود را متنوع کنید» یک توصیه نیست؛ یک قانون مهم در مدیریت سرمایه است که باید رعایت شود.
مدیریت سرمایه و ریسک برای بسیاری از افراد، خصوصاً افراد تازه‌کار، کار ساده‌ای نیست؛ چون نیاز به تجربه دارد. از طرفی، فشار روانی بعضی از معاملات بیشتر از سود و زیان آن‌هاست. به همین دلیل، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند این کار را به متخصصان واگذار کنند.
صندوق سرمایه گذاری در ارز دیجیتال الگوراک، با همین هدف طراحی شده‌اند:
- تیم حرفه‌ای مدیریت ریسک و سرمایه، بازار را دائماً زیر نظر دارد.
- پرتفوی صندوق‌ها متنوع سازی شده تا ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا کند.
- سرمایه گذار می‌تواند بدون درگیری مستقیم با بازار، از فرصت‌های آن سود کسب کند.
اگر مدیریت سرمایه و ریسک برایتان چالش‌برانگیز است یا فرصت کافی برای یادگیری ندارید، می‌توانید با استفاده از صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال، با آرامش بیشتری سرمایه گذاری کنید.
جمع‌بندی
بسیاری از معامله‌گران فقط روی تحلیل تکنیکال و پیش‌بینی قیمت تمرکز می‌کنند؛ در‌حالی‌که مدیریت ریسک و سرمایه در معاملات اهمیت بیشتری دارند؛ حتی بهترین تحلیل‌ها بدون این استراتژی‌ها شکست می‌خورند. مدیریت سرمایه در ترید به شما کمک می‌کند سرمایه خود را هوشمندانه بین معاملات و دارایی‌های مختلف تقسیم کنید، تا یک پیش‌بینی اشتباه حساب شما را نابود نکند. مدیریت ریسک در ترید نیز تضمین می‌کند که ضررهایتان کنترل شده باشد و هیچ پوزیشنی نتواند زحمت چندین ماه یا چندین سال شما را از بین ببرد. پایبندی به این اصول به ظاهر ساده، همان چیزی است که تفاوت معامله‌گر تازه‌کار و حرفه‌ای را مشخص می‌کند.
