وقتی درباره بزرگ ترین و تاثیرگذارترین چهره های دنیای فناوری صحبت می‌کنیم، نامی که نمی‌توان نادیده گرفت، جف بزوس (Jeff Bezos) است؛ اما جف بزوس کیست؟
بنیانگذار آمازون؟ یک میلیاردر جاه‌طلب؟ یا نابغه ای که آینده ی خرید، حمل‌ونقل، فضا و حتی رسانه را دگرگون کرده؟ در حقیقت جف بزوس فراتر از عناوین حرفه‌ای خود عمل کرده است.
در این مقاله، از بیوگرافی جف بزوس فراتر خواهیم رفت و لایه‌های پنهان‌تری از زندگی، شخصیت، تصمیم ها و مسیر پیشرفت او را بررسی خواهیم کرد. از روزهایی که در گاراژ خانه‌اش بسته‌های کتاب را بسته بندی می‌کرد، تا جایی که به رقابت با ایلان ماسک بر سر تسخیر فضا رسید. این داستان، فقط زندگینامه جف بزوس نیست؛ روایتی است از جاه‌طلبی و پشتکار بی‌وقفه، تغییر قواعد بازی و خلق آینده‌ای که حالا بخشی از زندگی ماست.
زندگی شخصی جف بزوس
در ادامه مهم‌ترین رویدادهای زندگینامه جف بزوس، بنیانگذار آمازون را بررسی خواهیم کرد:
کودکی و خانواده
جفری پرستون بزوس در ۱۲ ژانویه ۱۹۶۴ در شهر آلبوکرکی، نیومکزیکو به دنیا آمد. مادرش، ژاکلین، تنها ۱۷ سال داشت و پدر بیولوژیکی‌اش مدت کوتاهی پس از تولد او ناپدید شد. بعدها، مادرش با میگل بزوس، یک مهاجر کوبایی، ازدواج کرد و جف نام خانوادگی “بزوس” را از پدرخوانده‌اش گرفت. خانواده‌ای که او در آن بزرگ شد، طبقه متوسط بود؛ اما آنچه از همان کودکی در او شکل گرفت، میل و اشتیاق شدید به درک فناوری، ساختن چیزهای جدید و البته استقلال فکری بود.
او بیشتر وقت کودکی خود را در مزرعه پدربزرگ و مادربزرگ مادری‌اش در تگزاس سپری کرد؛ این دوران و تجربه‌ها، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت آینده او داشتند؛ شخصیتی که محدودیت‌ها را بهانه‌ای برای خلاقیت می‌بیند.
تحصیلات و شکل‌گیری علاقه‌ها
بزوس از دوران دبیرستان نشان داد که با دیگران فرق دارد. در نوجوانی عاشق کامپیوتر و فیزیک شده بود. ابتدا در دانشگاه پرینستون، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های آمریکا، فیزیک خواند اما خیلی زود پشیمان شد. جف، با انتخاب رشته مهندسی برق و علوم کامپیوتر، مسیر زندگی خودش را تغییر داد.
پس از فارغ‌التحصیلی، وارد دنیای وال‌استریت شد و در چند شرکت مالی معتبر فعالیت کرد. اما حتی در دوران کارمندی هم در ذهنش ایده‌هایی بزرگ داشت. بنیانگذار آمازون پیش از آنکه اولین کتاب خود را بفروشد، عادت داشت به پرسش‌هایی فکر کند که هنوز پاسخی برایشان وجود نداشت. یکی از همین سؤال‌ها این بود که: «اگر اینترنت قرار است یک تحول انقلابی باشد، چرا کسی از آن برای فروش همه‌چیز استفاده نمی‌کند؟!»
تاسیس آمازون
تصور کن سال ۱۹۹۴ است؛ اینترنت تازه راه افتاده و هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد. اکثر مردم حتی ایمیل هم ندارند. در چنین فضایی، جف بزوس تصمیم گرفت از شغل پردرآمد و مطمئن خود در یک شرکت سرمایه‌گذاری معتبر در نیویورک دست بکشد. اما این استعفا نه برای رسیدن به جایگاهی بالاتر در دنیای مالی بود و نه برای تأسیس یک شرکت مشاوره مالی؛ بلکه برای دنبال کردن ایده‌ای که در آن زمان برای بسیاری از مردم غیر قابل باور و حتی تمسخر آمیز بود: فروش کتاب از طریق اینترنت!
جف به همراه همسرش، مک‌کنزی، به سیاتل نقل مکان کرد. در گوشه‌ای از خانه‌ای اجاره‌ای، با چند صندلی پلاستیکی، میز کار دست‌ساز و یک رایانه شخصی، آمازون متولد شد؛ البته نه با نام Amazon. در ابتدای راه، بزوس چندین نام برای شرکت خود در نظر گرفت، از جمله Cadabra و Relentless؛ اما در نهایت، واژه Amazon را انتخاب کرد. آمازون برگرفته از نام رودخانه‌ای بزرگ و نمادی از وسعت و بلندپروازی است.
بیوگرافی افراد: بیل گیتس کیست
آمازون برای بزوس فقط یک فروشگاه آنلاین نبود. او از همان ابتدا رویایی بزرگ‌تر در سر داشت: خلق زیرساختی که بتواند هر محصولی را به هر فردی در هر نقطه از جهان برساند. در روزگاری که مردم خرید را تنها با گشت‌وگذار در فروشگاه‌های محلی می‌شناختند، بزوس آینده‌ای را دید که در آن، سفارش دادن کالا از خانه با چند کلیک امکان‌پذیر است.
با آنکه شروع کار محدود به فروش کتاب بود، اما چشم‌انداز بزوس از همان ابتدا روشن بود؛ او آمازون را «شرکتی برای همه‌چیز» می‌دانست. یک جمله معروف از او نقل شده که می‌گوید: «ما همیشه یک شرکت فناوری بوده‌ایم که به‌طور اتفاقی کتاب می‌فروشد».
در آن زمان، سرمایه‌گذاری روی ایده‌های اینترنتی چندان رایج نبود و یافتن حامی مالی کار آسانی به نظر نمی‌رسید. اما بزوس با شجاعت و اعتقاد به ایده‌اش، به سراغ دوستان و آشنایان رفت تا سرمایه اولیه را جمع‌آوری کند؛ او به آن‌ها گفت: «احتمال شکست این ایده زیاد است؛ اما اگر موفق شویم، ماجرا بزرگ خواهد بود».
و همین‌طور هم شد. آمازون در چند سال از یک کتاب‌فروشی آنلاین به فروشگاهی گسترده برای تقریباً هر چیزی که تصور کنید، تبدیل شد. بزوس به جای صرف سودهای اولیه برای تبلیغات یا تقسیم سود میان سهام‌داران، تمام درآمد را دوباره در زیرساخت‌ها، انبارها، لجستیک و فناوری سرمایه‌گذاری کرد. همین تصمیمات هوشمندانه آمازون را از یک کسب‌وکار کوچک در گاراژ به یک غول جهانی در تجارت الکترونیک تبدیل کرد.
نوآوری‌ها و پروژه‌های جانبی
چیزی که جف بزوس را از دیگر کارآفرینان متمایز می‌کند، اشتیاق بی‌حدش به عبور از مرزها است؛ نه فقط مرزهای یک کسب‌وکار، بلکه مرزهای دانش، فناوری و حتی فضا.
در سال ۲۰۰۰، هنگامی که آمازون هنوز با چالش‌های رشد رو به رو بود، بزوس آرام و بی‌سروصدا پروژه‌ای را آغاز کرد که در نگاه اول رویایی به نظر می‌رسید: ساخت یک شرکت فضایی. نام آن را «بلو اوریجین» (Blue Origin) گذاشت. این شرکت قرار بود انسان را از زمین جدا کند؛ چشم‌انداز او ساده اما بلندپروازانه بود: سفری آسان و تجاری به فضا برای همه. او باور داشت که آینده بشریت خارج از زمین شکل خواهد گرفت.
فعالیت های جانبی بزوس به فضا محدود نشد. در سال ۲۰۱۳، او با خرید روزنامه واشنگتن پست، که در آستانه افول بود، همه را شگفت‌زده کرد. خیلی ها درک نمی‌کردند چرا کسی که زندگی‌اش با فناوری گره خورده، به سراغ یک رسانه سنتی می‌رود. پاسخ بزوس روشن بود: «اطلاعات قدرت است، اما قدرت واقعی در چگونگی انتقال آن نهفته است.» تحت مدیریت او، این روزنامه جان تازه‌ای گرفت.
یکی دیگر از پروژه‌های کمتر شناخته‌شده بزوس، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های پزشکی و افزایش طول عمر است. او از جمله افرادی است که به ایده «مهندسی پیری» باور دارد؛ یعنی این‌که روند پیری، یک مشکل مهندسی است و باید حل شود. در این مسیر، او از پروژه‌هایی حمایت کرد که در تلاش هستند تا با دست‌کاری سلولی یا ژنتیکی، روند پیری را کند یا متوقف کنند.
در کنار همه این‌ها، جف بزوس به شدت به بهبود ساختار لجستیک و حمل‌ونقل جهانی تمرکز داشته است، مثل تکنولوژی پهپادهای تحویل کالا، انبارهای رباتیک و حتی خودروهای خودران.
جف بزوس چگونه ثروتمند شد؟
ثروت جف بزوس یک‌شبه ساخته نشد، اما روندش هم شبیه الگوهای رایج نبود. ثروت او حاصل ترکیبی از پیش‌بینی آینده، پافشاری روی اصول و جسارت در تصمیم‌های سخت بود.
بزوس برخلاف بسیاری از کارآفرینان، به‌جای تمرکز بر سود کوتاه‌مدت، آینده بلندمدت شرکتش را اولویت قرار داد. از همان سال‌های ابتدایی تاسیس آمازون، وقتی دیگر استارتاپ‌ها در پی جذب سریع سود بودند، او تصمیم گرفت تا تمام درآمدها را دوباره به چرخه رشد برگرداند. این تصمیم باعث شد آمازون تا سال‌ها بعد از تاسیس خود، سودده به نظر نرسد؛ اما پایه‌های عظیم‌تری در پشت صحنه ساخته شود.
بنیانگذار آمازون به جای آنکه صاحب یک فروشگاه اینترنتی باقی بماند، شرکت را به زیرساختی تبدیل کرد که حتی سایر کسب‌وکارها هم برای رشدشان به آن نیاز پیدا کردند. مهم‌ترین نمونه‌اش سرویس‌های تحت وب آمازون (Amazon Web Services) است که امروزه بخش بزرگی از سود این شرکت، از آن به دست می‌آید.
رشد سهام آمازون در بازار بورس نیز نقش مهمی در افزایش ثروت او ایفا کرد. او سیستمی هوشمند طراحی کرد که می‌تواند حتی بدون حضور مداوم او به رشد خود ادامه دهد. آمازون ساختاری خودکفاست که خودش را تغذیه می‌کند، گسترش می‌دهد و بارها خود را از نو می‌سازد.
جف بزوس و ایلان ماسک
وقتی نام‌های بزرگی مانند جف بزوس و ایلان ماسک کنار هم قرار می‌گیرند، سخن از یک رقابت معمولی نیست. این داستان دو ذهن خلاق است که هر کدام جهان را از زاویه‌ای متفاوت بازسازی می‌کنند؛ اما نقطه اشتراکشان چیست؟ هر دو معتقدند زمین برای آرزوهای بشریت کافی نیست!
مقاله مرتبط: افراد تاثیرگذار در کریپتو
بزوس و ماسک، هر دو رویای سفر به سیاره‌های دیگر را در سر دارند؛ اما مسیرهایشان زمین تا آسمان فرق دارد. ایلان ماسک با اسپیس‌ایکس به دنبال تحولات سریع است: آزمایش‌های پی‌در‌پی، شکست‌های پر سر و صدا و موفقیت‌هایی که یک‌شبه دنیا را تکان می‌دهند. در مقابل، جف بزوس با بلو اوریجین آرام و حساب‌شده حرکت می‌کند.
این رقابت تنها به مسائل فنی محدود نمی‌شود؛ لایه‌هایی از تفاوت‌های شخصیتی نیز در آن وجود دارد. رسانه‌ها گاه کنایه‌ها و جدل‌های توییتری میان این دو را برجسته کرده‌اند، اما ماجرا فراتر از چند جمله کوتاه است. بزوس آینده را با زیرساخت‌هایی ماندگار تصور می‌کند، در حالی که ماسک می‌خواهد هرچه زودتر نخستین سکونتگاه انسانی را در مریخ برپا کند.
در واقع، رقابت آن‌ها شبیه دو معمار است که یکی می‌خواهد آینده را آجر به آجر بسازد و دیگری یکباره کل ساختمان را بالا ببرد. هر دو هم به نحوی موفق هستند، اما نگاهشان به مسئولیت بشری متفاوت است. جالب اینجاست که این رقابت فقط در آسمان نیست؛ هر جایی در زمین که نوآوری در جریان است، ردپای این دو را می‌توان پیدا کرد.
با این حال، بزوس کمتر به دنبال جلب توجه است. روش او آرام‌تر اما عمیق‌تر است، مانند کشاورزی که در سکوت بذر می‌کارد، خاک را آماده می‌کند، و با صبر منتظر شکوفایی می‌ماند.
جمع بندی
بیوگرافی جف بزوس یک روایت ساده نیست؛ او ثابت کرد دید بلندمدت و پشتکار می‌تواند شیوه زندگی میلیاردها انسان را متحول کند. او آمازون را از گاراژ خانه‌اش به یک زیرساخت جهانی تبدیل کرد؛ بلو اوریجین را برای آینده‌ای فراتر از زمین ساخت و حتی در رسانه و سلامت نیز ردپایی ماندگار بر جای گذاشت. روش او همیشه آرام، دقیق و مبتنی بر ساختن بوده؛ نه دیده‌شدن. اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم جف بزوس کیست، شاید این بهترین پاسخ باشد: «مردی که آینده را به‌جای پیش‌بینی، طراحی کرد.»
ثروت جف بزوس در سال‌های اخیر بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار در نوسان بوده و او همواره در میان سه فرد ثروتمند جهان است.
او هنگام مطالعه درباره رشد انفجاری اینترنت، متوجه شد فروش آنلاین کتاب می‌تواند آغاز انقلابی بزرگ در تجارت جهانی باشد.
