دیپ سیک یک استارت آپ چینی هوش مصنوعی که بیش از یک سال از عمرش می گذرد، پس از نشان دادن مدل‌های هوش مصنوعی موفقی که عملکردی قابل مقایسه با بهترین چت ربات‌های جهان را با هزینه ای کمتر ارائه می‌دهند. ظهور هوش مصنوعی DeepSeek ممکن است نقطه مقابل این باور عمومی باشد که آینده هوش مصنوعی به مقادیر روزافزونی از قدرت و انرژی برای توسعه نیاز دارد.
سهام فناوری جهانی در اواخر ژانویه سقوط کرد؛ زیرا تبلیغات در مورد نوآوری هوش مصنوعی DeepSeek به اوج رسید و سرمایه گذاران شروع به هضم پیامدهای آن برای رقبای مستقر در ایالات متحده و تامین‌کنندگان سخت‌افزار آن‌ها کردند.
دیپ سیک چیست؟
هوش مصنوعی DeepSeek در سال 2023 توسط لیانگ ونفنگ، رئیس صندوق تامینی کوانت مبتنی بر هوش مصنوعی High-Flyer تاسیس شد. این شرکت مدل‌های AI را توسعه می‌دهد که منبع باز هستند، به این معنی که جامعه توسعه‌دهندگان در کل می‌توانند نرم‌افزار را بررسی و بهبود بخشند. برنامه موبایل آن پس از انتشار در اوایل ژانویه به بالاترین میزان دانلود آیفون در رتبه‌بندی آمریکا صعود کرد.
DeepSeek چگونه کار می‌کند؟
این برنامه با بیان استدلال خود قبل از ارائه پاسخ به یک درخواست، خود را از سایر ربات‌های چت مانند ChatGPT OpenAI متمایز می‌کند. این شرکت ادعا می‌کند که نسخه R1 آن عملکردی برابر با آخرین نسخه OpenAI ارائه می‌دهد و به افرادی که علاقه مند به توسعه ربات‌های چت با استفاده از فناوری برای ساخت آن هستند مجوز اعطا کرده است.
مقایسه هوش مصنوعی DeepSeek با ChatGPT
تفاوت و مقایسه هوش مصنوعی DeepSeek با هوش مصنوعی ChatGPT این دو هوش مصنوعی را بر اساس پارامترهای مختلفی در ادامه بررسی می‌کنیم:
هدف و تمرکز
- DeepSeek یک شرکت هوش مصنوعی چینی است که بر توسعه مدل‌های زبانی در مقیاس بزرگ و راه حل‌های هوش مصنوعی متناسب با صنایع خاص مانند امور مالی، مراقبت‌های بهداشتی و حقوقی تمرکز دارد.
- ChatGPT یک مدل زبان همه منظوره است که برای طیف وسیعی از کارهای مکالمه و تولید متن طراحی شده است. همه کاره است و می‌تواند برای همه چیز از مکالمه معمولی گرفته تا تولید محتوا، کمک به کدنویسی و… استفاده شود.
داده ها و زبان آموزش
- DeepSeek بر روی مجموعه داده‌های متنوعی با تاکید زیادی بر زبان و فرهنگ چینی آموزش داده شده اند. این باعث می‌شود که آن‌ها به ویژه برای کارهایی که شامل متن و زمینه‌چینی هستند، مؤثر باشند.
- ChatGPT بر روی مجموعه داده گسترده ای آموزش داده شده است که شامل طیف گسترده‌ای از زبان‌ها و زمینه‌های فرهنگی است، اما در درجه اول برای انگلیسی بهینه شده است. این می‌تواند چندین زبان را مدیریت کند، اما عملکرد آن در زبان‌های غیر انگلیسی به اندازه زبان انگلیسی قوی نیست.
سفارشی سازی و تخصصی
- DeepSeek مدل‌های تخصصی تری را ارائه می‌دهد که می‌توانند برای صنایع یا وظایف خاص تنظیم شوند. این باعث می‌شود که برای کسب‌وکارهایی که نیاز به راه‌حل‌های هوش مصنوعی متناسب با نیازهای خاص خود دارند، انتخاب خوبی باشد.
- ChatGPT بیشتر همه منظوره است و می‌توان آن را از طریق اعلان‌ها و تنظیم دقیق با طیف وسیعی از وظایف تطبیق داد. با این حال، ممکن است به اندازه هوش مصنوعی دیپ سیک برای کاربردهای خاص صنعت تخصصی نباشد.
عملکرد و دقت
- DeepSeek به دلیل دقت بالای خود در وظایف خاص دامنه، به ویژه در صنایعی مانند امور مالی و مراقبت‌های بهداشتی که در آن دقت بسیار مهم است، شناخته شده است.
- ChatGPT در تولید متن منسجم و مرتبط با زمینه در طیف گسترده ای از موضوعات برتر است. با این حال، دقت آن در حوزه‌های بسیار تخصصی با مدلی که به طور خاص برای آن دامنه آموزش داده شده است، مطابقت نداشته باشد.
دسترسی و یکپارچگی
- DeepSeek اغلب در راه حل‌های سازمانی ادغام می‌شوند و برای پیاده سازی و استفاده موثر به دانش تخصصی بیشتری نیاز دارد.
- ChatGPT به طور گسترده از طریق API OpenAI و پلتفرم‌های مختلف قابل دسترسی است و ادغام توسعه دهندگان و مشاغل در برنامه‌های خود را آسان‌تر می‌کند.
جامعه و اکوسیستم
- DeepSeek دارای یک اکوسیستم رو به رشد، به ویژه در چین، با تمرکز بر برنامه‌های کاربردی و مشارکت‌های خاص صنعت است.
- ChatGPT از یک جامعه جهانی بزرگ و فعال، اسناد گسترده و طیف گسترده ای از ادغام‌ها و ابزارهای شخص ثالث بهره می‌برد.
موسس هوش مصنوعی DeepSeek کیست؟
لیانگ در سال 1985 در گوانگدونگ متولد شد و مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی الکترونیک و اطلاعات از دانشگاه ژجیانگ دریافت کرد. بر اساس پایگاه داده شرکت Tianyancha، او هوش مصنوعی دیپ سیک را با 10 میلیون یوان (1.4 میلیون دلار) سرمایه ثبت کرد.
لیانگ در مصاحبه ای با outlet چینی 36kr گفت که گلوگاه پیشرفت‌های بیشتر نه بیشتر جذب سرمایه، بلکه محدودیت‌های آمریکابرای دسترسی به بهترین تراشه‌ها است. او گفت که اکثر محققان برتر او فارغ التحصیلان تازه وارد از دانشگاه‌های برتر چین بودند و بر نیاز چین به توسعه اکوسیستم داخلی خود شبیه به اکوسیستم ساخته شده پیرامون Nvidia و تراشه‌های هوش مصنوعی آن تاکید کرد.
رقابت آمریکا و چین در حوزه هوش مصنوعی
واشنگتن صادرات فناوری‌های پیشرفته به چین را ممنوع کرده است تا پیشرفت‌های این کشور در زمینه هوش مصنوعی را که مرز کلیدی در رقابت آمریکا و چین برای برتری فناوری است، متوقف کند. اما پیشرفت هوش مصنوعی DeepSeek نشان می‌دهد که مهندسان چینی هوش مصنوعی راه خود را برای دور زدن محدودیت‌ها و تمرکز بر کارایی بیشتر با منابع محدود کار کرده‌اند.
در حالی که هنوز مشخص نیست که هوش مصنوعی دیپسیک به چه مقدار سخت افزار پیشرفته آموزش هوش مصنوعی دسترسی داشته است، این شرکت به اندازه کافی نشان داده است که محدودیت‌های تجاری به طور کامل در جلوگیری از پیشرفت چین موثر نبوده است.
مقایسه DeepSeek R1 با OpenAI یا Meta AI
اگرچه جزئیات کاملی توسط شرکت ارائه نشده است، اما هزینه آموزش و توسعه مدل‌های هوش مصنوعی DeepSeek تنها کسری از آن‌چه برای بهترین محصولات OpenAI یا Meta Platforms Inc. لازم است، باشد. کارایی بسیار بهتر این مدل، نیاز به هزینه‌های هنگفت سرمایه برای به دست آوردن جدیدترین و قدرتمندترین شتاب دهنده‌های هوش مصنوعی مانند Nvidia Corp را زیر سوال می‌برد.
هوش مصنوعی DeepSeek می‌گوید R1 در چندین معیار پیشرو مانند AIME 2024 برای کارهای ریاضی، MMLU برای دانش عمومی و AlpacaEval 2.0 برای عملکرد پرسش و پاسخ، نزدیک یا بهتر از مدل‌های رقیب است. همچنین در جدول امتیازات وابسته به UC Berkeley به نام Chatbot Arena در بین بهترین عملکردها قرار دارد.
هوش مصنوعی DeepSeek و جلب توجه جهانی
توسعه‌دهنده هوش مصنوعی از زمان عرضه اولین مدل خود در سال 2023 به دقت تحت نظر بوده است. سپس در نوامبر، مدل استدلالی DeepSeek R1 خود را که برای تقلید از تفکر انسان طراحی شده بود، به دنیا نشان داد. این مدل زیربنای برنامه چت ربات تلفن همراه آن است که همراه با رابط وب در ماه ژانویه به عنوان یک جایگزین بسیار ارزان‌تر OpenAI شهرت جهانی پیدا کرد و مارک آندرسن سرمایه‌گذار آن را «لحظه اسپوتنیک هوش مصنوعی» نامید.
برنامه موبایل DeepSeek تا 25 ژانویه 1.6 میلیون بار دانلود شد و بر اساس داده‌های App Figures ردیاب بازار، رتبه اول را در فروشگاه‌های برنامه آیفون در استرالیا، کانادا، چین، سنگاپور، آمریکا و بریتانیا کسب کرد.
بیشتر بخوانید: ارزهای حوزه هوش مصنوعی
جایگاه هوش مصنوعی DeepSeek در آینده چین
رهبران فناوری چین، از Alibaba Group Holding Ltd. و Baidu Inc. گرفته تا Tencent Holdings Ltd، پول و منابع قابل توجهی را در رقابت برای به دست آوردن سخت‌افزار و مشتریان برای سرمایه‌گذاری‌های هوش مصنوعی خود ریخته‌اند.
از آن‌جایی که مدل‌های هوش مصنوعی دیپسیک مقرون به صرفه‌تر هستند، در حال حاضر نقشی در کاهش هزینه‌ها برای توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی در چین داشته است، جایی که بازیگران بزرگ‌تر درگیر جنگ قیمتی بوده‌اند که شاهد موج‌های متوالی کاهش قیمت در یک سال و نیم گذشته بوده‌اند.
پیامدهای دیپ سیک برای بازار جهانی هوش مصنوعی
موفقیت هوش مصنوعی DeepSeek ممکن است OpenAI و سایر هوش مصنوعی‌های آمریکا را وادار کند تا قیمت خود را کاهش دهند تا برتری ثابت خود را حفظ کنند. همچنین هزینه‌های هنگفت شرکت‌هایی مانند متا و مایکروسافت را زیر سوال می‌برد؛ که هرکدام از آن‌ها در سال جاری 65 میلیارد دلار یا بیشتر، عمدتاً در زیرساخت‌های هوش مصنوعی متعهد شده‌اند؛ اگر مدل‌های کارآمدتر بتوانند با هزینه‌های بسیار کمتری رقابت کنند.
این امر بازارهای سهام آسیا را متلاطم کرد؛ زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال نام‌های چینی مرتبط با هوش مصنوعی DeepSeek مانند شرکت Iflytek بودند و از نام‌های زنجیره تامین تولید تراشه مانند Advantest Corp که ممکن است در معرض هرگونه کسری تقاضای مورد انتظار باشند، فاصله گرفتند.
