تصور کنید با یک کلیک، ثروتمند شوید! این رویایی است که کلاهبرداران دنیای ارزهای دیجیتال، برای بسیاری که طمع ثروتمندشدن را دارند رقم زده است. جایی که پای پول وسط باشد، کلاهبرداری نیز در آن حضور خواهد داشت. این موضوع در مورد بازار رمزارزها نیز صادق است.
مدت زمان فعالیت شما در این بازار، اینکه شما تازه قصد وارد شدن به این بازار را داشته باشید یا به‌صورت حرفه‌ای فعالیت دارید چندان اهمیتی ندارد؛ اما هرچه محبوبیت ارزهای دیجیتال بیشتر شود، انواع مختلفی از کلاهبرداری‌ها نیز پدیدار خواهد شد.
در این مقاله، می‌خواهیم شما را با روش‌های مختلف کلاهبرداری در ارز دیجیتال آشنا کنیم؛ تهدیدهایی که روزبه‌روز پیچیده‌تر و فریبنده‌تر می‌شوند. از تکنیک‌های ساده‌ای که به راحتی می‌توان فریب خورد، تا ترفندهای پیچیده‌ای که حتی حرفه‌ای‌ها هم ممکن است دچار اشتباه شوند. با ما همراه باشید.
انواع کلاهبرداری در بازار رمز ارزها
رشد بازار ارزهای دیجیتال در سال گذشته میلادی، همزمان با افزایش چشمگیر فعالیت کلاهبرداران سایبری بوده است. چراکه افزایش قیمت ارزهای دیجیتال، جذابیت این بازار را برای سرمایه‌گذاران بیشتر کرده و در مقابل، فرصت‌های سودجویی بیشتری را برای مجرمان سایبری فراهم آورده است. با توجه به این شرایط، ضروری است سرمایه‌گذاران این حوزه، هوشیاری بیشتری داشته باشند و قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، با کسب اطلاعات کافی در مورد ریسک‌های موجود در این بازار، انواع روش‌های کلاهبرداری در ارز دیجیتال را بررسی کنند. برخی از این روش‌های کلاهبرداری شامل طرح‌های «راگ پول»، «پانزی» و «حملات فیشینگ» می‌شوند.
روش های کلاهبرداری در ارز دیجیتال
اگرچه ظهور ارزهای دیجیتال پدیده‌ای تقریبا جدید به شمار می‌رود، اما کلاهبرداران در کنار روش‌های جدید همچنان از روش‌های قدیمی هم برای سرقت و کلاهبرداری استفاده می‌کنند. در ادامه برخی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری در ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم:
1- طرح‌های سرمایه‌گذاری
به گفته اف‌بی‌آی، کلاهبرداری‌های سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، به یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری در ارز دیجیتال تبدیل شده است. کلاهبرداران با ایجاد حس اعتماد در قربانیان و وعده سودهای هنگفت، آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در طرح‌های تقلبی ترغیب می‌کنند. این افراد با استفاده از پروفایل‌های جعلی، ادعاهای دروغین درباره موفقیت‌های خود و حتی سوءاستفاده از نام افراد مشهور، تلاش می‌کنند تا اعتماد قربانیان را جلب کنند. پس از دریافت سرمایه اولیه از قربانیان، کلاهبرداران ناپدید شده و سرمایه آن‌ها را نیز با خود می‌برند.
یکی دیگر از روش‌های رایج این کلاهبرداران، درخواست اطلاعات شخصی از قربانیان است. این اطلاعات با هدف دسترسی به کیف پول‌های دیجیتال قربانیان و سرقت دارایی‌های آن‌ها جمع‌آوری می‌شود. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید هوشیار بوده و قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه‌ای، به ویژه در حوزه ارزهای دیجیتال، به دقت تحقیق کنند و از منابع معتبر اطلاعات کسب کنند. همچنین، باید از ارائه اطلاعات شخصی خود به افراد ناشناس خودداری کنند.
2- کلاهبرداری‌های «راگ پول»
در روش راگ پول (Rug pull)، کلاهبرداران پروژه‌های جدید، توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT) یا ارزهای دیجیتال جدید را برای جذب سرمایه‌گذاری بسیار تبلیغ می‌کنند. پس از دریافت پول، آن‌ها به سادگی ناپدید می‌شوند.
یکی از روش‌های رایج این نوع کلاهبرداری، عرضه اولیه جعلی کوین (ICO) است. در این حالت، کلاهبرداران پروژه یا کوینی غیرواقعی را تبلیغ می‌کنند.
پروژه‌ای مشابه در ایران که با وعده سودهای هنگفت از طریق استخراج ابری و استیکینگ ارزهای دیجیتال، بسیاری را به سمت خود کشاند. این پروژه با ایجاد یک وبسایت حرفه‌ای و تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی، اعتماد کاربران را جلب می‌کرد. با این حال، در واقعیت، تنها به دنبال جذب سرمایه و کلاهبرداری از کاربران بود. این پروژه با فروش توکن‌های بی‌ارزش به نام‌های AYA و RAHA، پرداخت سودهای اولیه از سرمایه افراد جدید و سپس قطع فعالیت، به اهداف خود رسید.
3- کلاهبرداری‌های عاشقانه
اپلیکیشن‌های دوست‌یابی نیز از حملات کلاهبرداری ارز دیجیتال در امان نیستند!
در این روش، فرد کلاهبردار رابطه‌ی طولانی‌مدت و صرفاً آنلاین با قربانی برقرار می‌کند. پس از جلب اعتماد، او قربانی را متقاعد می‌کند که در ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده یا به او ارز دیجیتال بدهد و پس از دریافت پول، کلاهبردار ناپدید می‌شود. این نوع کلاهبرداری گاهی «کشتار خوک‌ها» نیز نامیده می‌شود.
4- حملات فیشینگ
فیشینگ یکی از روش‌های قدیمی اما همچنان محبوب در کلاهبرداری است. کلاهبرداران ایمیل‌هایی حاوی لینک‌های مخرب ارسال می‌کنند و قربانی را به وب‌سایت‌های جعلی هدایت می‌کنند تا اطلاعات شخصی، مانند کلید کیف پول ارز دیجیتال، را سرقت کنند.
برخلاف رمزهای عبور، کلیدهای خصوصی کیف پول‌های دیجیتال منحصربه‌فرد هستند و تغییر آن‌ها کار دشواری است. برای تغییر کلید خصوصی، کاربر باید یک کیف پول جدید ایجاد کند. برای جلوگیری از کلاهبرداری‌های فیشینگ، هرگز از لینک‌های ایمیل و لینک‌های ناشناس وارد وبسایت نشوید. همیشه مستقیماً به وبسایت اصلی مراجعه کنید، حتی اگر لینک یا ایمیل به نظر قانونی برسد.
5- حملات «مرد میانی» (Man-in-the-Middle Attacks)
زمانی که کاربران در مکان‌های عمومی وارد حساب کاربری ارز دیجیتال خود می‌شوند، کلاهبرداران می‌توانند اطلاعات خصوصی و حساس آن‌ها را سرقت کنند. در این نوع کلاهبرداری، مهاجم اطلاعاتی را که از طریق شبکه‌های عمومی ارسال می‌شود، مانند رمز عبور، کلید کیف پول ارز دیجیتال و اطلاعات حساب کاربری، رهگیری می‌کند.
کلاهبردار با استفاده از حملات مرد میانی (Man-in-the-Middle Attacks)، سیگنال‌های وای‌فای شبکه‌های مورد اعتماد را رهگیری می‌کند و به اطلاعات حساس کاربر دسترسی پیدا می‌کند.
بهترین روش برای جلوگیری از این نوع حملات، استفاده از شبکه خصوصی مجازی (VPN) است. VPN تمام داده‌های ارسال‌شده را رمزگذاری می‌کند و از دسترسی کلاهبرداران به اطلاعات شخصی جلوگیری می‌کند.
6- کلاهبرداری در ارز دیجیتال از طریق هدیه‌دادن در شبکه‌های اجتماعی
در شبکه‌های اجتماعی پست‌های جعلی زیادی وجود دارد که وعده هدیه ارز دیجیتال، به‌خصوص بیت‌کوین، را به دنبال‌کنندگان خود می‌دهند. این کلاهبرداری‌ها اغلب شامل حساب‌های جعلی افراد مشهور می‌شوند که کاربران را به شرکت در این هدایا ترغیب می‌کنند.
کاربرانی که بر روی لینک هدیه کلیک می‌کنند، به وب‌سایت‌های جعلی هدایت می‌شوند و برای دریافت بیت‌کوین یا ارزهای دیگر، باید فرآیند «تأیید هویت» را انجام دهند. این فرآیند شامل پرداخت هزینه‌ای کوچک به عنوان «اثبات واقعی بودن حساب» است. قربانیان در این کلاهبرداری یا هزینه پرداختی خود را از دست می‌دهند، یا از طریق لینک مخربی کلیک کرده‌اند اطلاعات شخصی و ارزهای دیجیتال خود را از دست می‌دهند.
7- طرح‌های پانزی
طرح‌های پانزی برای پرداخت سود سرمایه‌گذاران قدیمی، از پول سرمایه‌گذاران جدید استفاده می‌کنند. در روش پانزی، کلاهبرداران برای جذب سرمایه‌گذاران جدید از بیت‌کوین یا سایر ارزهای دیجیتال به عنوان طعمه استفاده می‌کنند. این چرخه ادامه دارد، زیرا سرمایه‌گذاری واقعی در میان نیست و تمام پول از سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود. جذابیت اصلی طرح‌های پانزی برای قربانیان، وعده سودهای کلان با کمترین ریسک است.
یک طرح کلاهبرداری پانزی که با وعده‌های دروغین سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال، در سال‌های اخیر فعال در ایران بود. این پروژه با استفاده از تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی و وعده سودهای هنگفت و تضمینی، توانست اعتماد بسیاری از افراد را جلب کند و سرمایه‌های قابل توجهی را جذب نماید. با این حال، پس از مدتی مشخص شد که این پروژه هیچ فعالیت اقتصادی واقعی ندارد و صرفاً با جذب سرمایه‌های جدید، به پرداخت سودهای اولیه ادامه می‌داد. در نهایت، این پروژه با فرار مدیران و ناپدید شدن سرمایه‌های کاربران، به یک شکست کامل تبدیل شد
8- صرافی‌های ارز دیجیتال جعلی
کلاهبرداران ممکن است با وعده یک صرافی عالی با کارمزد خیلی کم و حتی پاداش‌های اضافی برای خرید ارز دیجیتال، کاربران را فریب دهند. اما در واقع، هیچ صرافی‌ای وجود ندارد و کاربر پس از واریز پول متوجه جعلی بودن آن می‌شود.
برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری، تنها از صرافی‌های معتبر استفاده کنید. قبل از وارد کردن اطلاعات شخصی، تحقیق کنید و از سایت‌های معتبر درباره اعتبار و قانونی بودن صرافی منتخب خود مطمئن شوید.
9- پیشنهادات شغلی و استخدام‌های جعلی
کلاهبرداران گاهی اوقات خود را به عنوان کارفرما یا جویای کار معرفی می‌کنند تا به حساب‌های ارز دیجیتال قربانیان دسترسی پیدا کنند. در این روش، آن‌ها پیشنهاد شغلی جذابی ارائه می‌دهند اما برای آموزش شغلی از قربانی درخواست پرداخت با ارز دیجیتال می‌کنند.
در نوع دیگری از این کلاهبرداری، کارمندان سایه‌ای (Shadow Workforce) از فرصت‌های شغلی دورکاری سوءاستفاده می‌کنند. برای مثال، فریلنسرهای فناوری اطلاعات کره شمالی رزومه‌های بسیار جذابی ارائه داده و ادعا می‌کنند در آمریکا مستقر هستند. اما هدف آن‌ها دسترسی به پروژه‌های مرتبط با ارز دیجیتال و نفوذ به سیستم‌های مالی برای سرقت اطلاعات یا ارزهای دیجیتال است.
یک پلتفرم معاملاتی ارزهای دیجیتال که با تبلیغات گسترده و ظاهری حرفه‌ای، اعتماد بسیاری از کاربران را جلب کرده بود، در نهایت به عنوان یک کلاهبرداری بزرگ شناخته شد. این صرافی با وعده‌های دروغین و کارمزدهای پایین، سرمایه کاربران را جذب کرده و پس از مدتی به مشکلات جدی برخورد. با دستگیری مدیر این پلتفرم، مشخص شد که این صرافی به صورت غیرقانونی از سرمایه کاربران سوءاستفاده کرده و بسیاری از افراد سرمایه خود را از دست داده‌اند. این رویداد یکی از بزرگترین رسوایی‌های حوزه ارز دیجیتال در ایران بود که نشان داد سرمایه‌گذاری در این حوزه بدون تحقیق و بررسی کافی، می‌تواند به ضرر سرمایه‌گذاران تمام شود.
10- حملات وام لحظه‌ای (Flash Loan Attacks)
وام‌های لحظه‌ای، وام‌هایی هستند که برای دوره‌های بسیار کوتاه، مثلاً چند ثانیه، ارائه می‌شوند. این وام‌ها در بازار ارز دیجیتال محبوب هستند، زیرا معامله‌گران از آن‌ها برای خرید توکن با قیمت کمتر در یک پلتفرم و فروش سریع آن در پلتفرمی دیگر استفاده می‌کنند. تمام این تراکنش‌ها در یک معامله انجام می‌شود و وام نیز بلافاصله بازپرداخت می‌شود.
اما چون این وام‌ها بدون وثیقه هستند و بررسی اعتباری ندارند، مهاجمان می‌توانند با استفاده از این وام‌ها قیمت‌ها را در یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز دستکاری کنند. آن‌ها سفارش‌های خرید و فروش متعددی ایجاد می‌کنند تا تقاضای بالا را نشان دهند. سپس، پس از افزایش قیمت‌ها، سفارش‌ها را لغو کرده و قیمت بلافاصله سقوط می‌کند. مهاجم با خرید توکن‌ها به قیمت کمتر در پلتفرمی دیگر، سود کسب می‌کند.
11- کلاهبرداری‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی
با پیشرفت هوش مصنوعی، مهاجمان روش‌های جدیدی برای فریب کاربران در بازار ارز دیجیتال پیدا کرده‌اند. چت‌بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند با کاربران تعامل کرده و مشاوره‌های جعلی ارائه دهند یا توکن‌های تقلبی را تبلیغ کنند.
علاوه بر این، کلاهبرداران می‌توانند با استفاده از فناوری‌های عمیق‌نما (Deepfake)، چهره افراد مشهور مانند بیل گیتس، مارک زاکربرگ یا ایلان ماسک را برای تبلیغ پروژه‌های جعلی ارز دیجیتال به کار ببرند. این ویدیوها با وعده بازدهی بالا در زمان کوتاه، کاربران را فریب می‌دهند.
از کجا بفهمیم یک پروژه، واقعی یا کلاهبرداری است؟
تشخیص پروژه‌های معتبر از کلاهبرداری‌ها به چالشی جدی برای سرمایه‌گذاران، به ویژه تازه واردان این حوزه، تبدیل شده است. در این بخش از مقاله، برخی از معیارهای کلیدی برای شناسایی پروژه‌های واقعی از کلاهبرداری‌ها را بررسی می‌کنیم. اینگونه می‌توانید پروژه‌های کلاهبرداری در ارز دیجیتال را شناسایی کنید و تصمیم درستی بگیرید:
- بررسی وایت‌پیپر پروژه
- بررسی اعضای تیم پروژه
- تحقیق درباره شرکای مطرح در پروژه
- فعالیت در شبکه‌های اجتماعی
- شفافیت در مورد سرمایه‌گذاری و تأمین مالی
- بررسی پوژه از طریق ابزارها و منابع معتبر
- هشدار نسبت به وعده‌های غیرواقعی
- بررسی نقد و تحلیل کاربران و تحلیلگران فعال در این حوزه
مقاله مرتبط: تشخیص ارز دیجیتال تقلبی
سایت های کلاهبرداری ارز دیجیتال در جهان
این لیست توسط یک معامله‌گر و مدرس معاملات ارزهای دیجتال به نام Kamau Kamwana جمع‌آوری و نوشته شده و از ۸ مورد از بزرگترین کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال تا سال ۲۰۲۴ تشکیل شده است:
| نام پروژه | نحوه کلاهبرداری | زمان وقوع | کشور مبدأ |
|---|---|---|---|
| صرافی اف‌تی‌ایکس FTX Trading Ltd. | سوءمدیریت و کلاهبرداری توسط مدیرعامل | سال ۲۰۲۲ | باهاماس |
| افریکریپت Africrypt | طرح پانزی و مسدودسازی سرمایه | سال ۲۰۲۱ | آفریقای جنوبی |
| بیت‌کانکت BitConnect | طرح پانزی | سال ۲۰۱۸ | بریتانیا/هند |
| صرافی ثودکس Thodex | فرار بنیان‌گذار و سرقت سرمایه | سال ۲۰۲۱ | ترکیه |
| شبکه بیت‌کلاب Bitclub Network | طرح پانزی با وعده استخراج | سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ | ایالات متحده |
| توکن بازی مرکب Squid Game Token | راگ پول | سال ۲۰۲۱ | ناشناخته |
| کلاهبرداری NFT ست گرین Seth Green’s NFT Scam | فیشینگ و سرقت NFT | سال ۲۰۲۱ | ایالات متحده |
| توکن سیو د کیدز SaveTheKids Token | طرح پامپ و دامپ | سال ۲۰۲۱ | ایالات متحده |
چگونه از کلاهبرداری در ارز دیجیتال در امان باشیم؟
در بازار ارزهای دیجیتال، یکی از مهم‌ترین کارها برای جلوگیری از افتادن در دام کلاهبرداران، افزایش دانش و آگاهی، تحقیق بسیار و سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های معتبر است. همواره از پروژه‌ها و صرافی‌هایی که وعده سودهای کلان و تضمینی می‌دهند، فاصله بگیرید و قبل از سرمایه‌گذاری، اطلاعات تیم، سابقه شرکت و نحوه فعالیت آن‌ها را به دقت بررسی کنید. علاوه بر این، از نگهداری دارایی‌های خود در صرافی‌های غیرمعتبر خودداری کرده و امنیت کیف پول دیجیتال خود را با استفاده از ابزارهای مطمئن و احراز هویت دو مرحله‌ای تضمین کنید.
برای کسانی که به دنبال یک روش امن و مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستند، شرکت الگوراک (Algorock) می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. این شرکت دانش‌بنیان با سابقه‌ای شفاف و با تکیه بر دانش یک تیم متخصص، روش‌های سرمایه‌گذاری مبتنی‌بر فناوری‌های پیشرفته ارائه می‌دهد و با رعایت استانداردهای امنیتی، ریسک سرمایه‌گذاری شما را کنترل می‌کند. با انتخاب یک پلتفرم معتبر مانند الگوراک، می‌توانید با اطمینان بیشتری در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کرده و در کنار ریسک متعادل، مدیریت حرفه‌ای دارایی و ریسک معقول از سرمایه خود محافظت کنید.
سخن آخر
در این مقاله راه و روش‌های مختلف کلاهبرداری در ارز دیجیتال از فیشینگ ساده تا طرح‌های پیچیده، را بررسی کردیم. در تمامی این روش‌ها کلاهبرداران همواره در تلاشند تا از ناآگاهی سرمایه‌گذاران سوءاستفاده کنند. برای سرمایه‌گذاری مطمئن، سودآور و با ریسک کنترل‌شده، تحقیق دقیق و انتخاب پلتفرم‌های معتبر ضروری است. به یاد داشته باشید که هوشیاری و آگاهی، کلید موفقیت در دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال است.
منبع
