راه تشخیص طلای سفید از نقره ؛ ۷ روش کاربردی و سریع

برای شما هم پیش آمده که بین زیورآلات نقره یا طلای سفید، از خود بپرسید که طلای سفید را چگونه تشخیص دهیم؟ این دو فلز گران‌بها، به ویژه در نگاه اول، شباهت‌های ظاهری زیادی با یکدیگر دارند که می‌تواند هر کسی را به اشتباه بیندازد. اما راه تشخیص طلای سفید از نقره چیست؟ 

با وجود شباهت‌های ظاهری، این دو فلز تفاوت‌های مهمی در ترکیب، خواص و حتی نحوه نگهداری دارند. در این مقاله، با هم این تفاوت‌ها را به دقت بررسی، و روش‌های ساده و قابل اعتمادی را برای شناسایی راحت‌تر این دو فلز گران‌بها به شما معرفی می‌کنیم.

طلا سفید چیست؟

طلا سفید، برخلاف تصور برخی افراد، یک فلز خالص موجود در طبیعت نیست. در واقع، طلای سفید آلیاژی (ترکیبی) از طلای خالص زرد رنگ با یک یا چند فلز سفید دیگر مانند نیکل، پالادیوم، مس، نقره یا روی ساخته می‌شود. هدف از این ترکیب، تنها تغییر رنگ طلا از زرد به سفید نیست؛ این فلزات همچنین به طلای نرم خالص، استحکام و دوام بیشتری می‌بخشند و آن را برای ساخت زیورآلات مناسب‌تر می‌کنند. طلای خالص، که به عنوان طلای ۲۴ عیار شناخته می‌شود، فقط از عنصر طلا تشکیل شده است. اما طلا سفید معمولا در آلیاژهای ۱۴ عیار و ۱۸ عیار تولید می‌شود.

بسیاری از زیورآلات طلای سفید با لایه‌ای نازک از فلز گران‌بهای دیگری به نام رودیم (Rhodium) روکش می‌شوند. این روکش درخشش براق، سفید و سرد رنگ طلای سفید را به آن می‌بخشد و مقاومت آن را در برابر کدر شدن افزایش می‌دهد. هزینه روکش رودیم می‌تواند باعث شود قیمت طلای سفید کمی بالاتر از طلای زرد باشد. طلای سفید، به دلیل دوام بالا و زیبایی خاصی که دارد، در ساخت انواع جواهرات و ساعت‌ها کاربرد فراوان یافته است.

نقره چیست؟

نقره (Silver) با نماد شیمیایی Ag، یک عنصر فلزی گران‌بها، خالص و طبیعی است. در طبیعت، نقره به صورت خالص یا در ترکیب با عناصر دیگر یافت می‌شود. نقره خالص فلزی نسبتا نرم است و به همین دلیل، برای افزایش استحکام و دوام در ساخت زیورآلات، معمولا آن را با فلزات دیگری مانند مس آلیاژ می‌کنند.

از نظر ظاهری، طلا سفید و نقره شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند. رایج‌ترین آلیاژ نقره برای ساخت جواهرات، نقره استرلینگ است. نقره استرلینگ، از ۹۲.۵ درصد نقره خالص و ۷.۵ درصد فلزات دیگر، عمدتا مس، تشکیل شده است. اما برای اینکه بدانیم بین این دو فلز، طلا سفید را چگونه بشناسیم، باید بگوییم که نقره نرم‌تر از طلا است و بیشتر مستعد خط و خش است. علاوه بر این، نقره با گذشت زمان دچار تیرگی می‌شود و قیمت آن از طلا سفید پایین‌تر است.

بیشتر بخوانید: راه های تشخیص طلا از بدل

تفاوت های فیزیکی بین طلا سفید و نقره

در نگاه اول، طلا سفید و نقره ممکن است شبیه به هم به نظر برسند، اما تفاوت‌هایی در ظاهر آن‌ها وجود دارد که به راحتی می‌توان این دو فلز را از یکدیگر تشخیص داد:

درخشش و رنگ

• طلای سفید: دارای روکشی از رودیوم است که درخششی بسیار براق و سفید یکدست به آن می‌بخشد و این درخشش معمولا ماندگارتر از نقره است و به ندرت کدر می‌شود.
• نقره: درخشان است اما درخشش آن کمتر بوده و به مرور زمان ممکن است کدر و تیره شود؛ کدر یا سیاه شدن قطعه‌ای می‌تواند نشانه‌ی نقره بودن آن باشد.

وزن و چگالی

•  آلیاژهای طلا، از جمله طلای سفید، معمولا چگالی بالاتری از نقره دارند.
• زیورآلات نقره‌ در مقایسه با زیورآلات طلای سفید هم‌حجم، وزن کمتری دارند و این تفاوت وزن هنگام لمس قابل تشخیص است.

سختی و دوام

• طلا سفید: معمولا سخت‌تر و مقاوم‌تر در برابر خراشیدگی نسبت به نقره است. دلیل این دوام این است که طلا با فلزات دیگر ترکیب شده و با رودیم روکش می‌شود.
• فلز نقره: فلزی نرم‌تر است و به راحتی خراش برمی‌دارد یا تغییر شکل می‌دهد، اگرچه آلیاژ نقره استرلینگ از نقره خالص سخت‌تر است اما همچنان از طلای سفید نرم‌تر است.

نشانه‌ها و حکاکی‌ها

• راه تشخیص طلای سفید: برای تشخیص اولیه، به دنبال اعدادی مانند «18K یا 750» برای عیار ۱۸، «14K یا 585» برای طلای عیار ۱۴، یا «10K یا 417» عیار ۱۰ باشید که نشان‌دهنده عیار طلا هستند. این نشانه‌ها معمولا در قسمت‌های پنهان زیورآلات یا داخل حلقه حک می‌شوند.
  
• روش تشخیص نقره: برای تشخیص نقره استرلینگ، به دنبال عدد «925 یا عبارت STERLING» باشید که معمولا در قسمت‌های پنهان زیورآلات حک شده‌اند.

تفاوت های شیمیایی بین طلا سفید و نقره

تفاوت در ترکیب شیمیایی طلا سفید و نقره باعث واکنش‌های متفاوتی در برابر محیط و مواد شیمیایی می‌شود که می‌تواند راه تشخیص طلای سفید از نقره باشد:

• کدر شدن: فلز نقره به آسانی با ترکیبات گوگردی هوا واکنش داده و تیره می‌شود. طلای سفید با روکش رودیم کدر نمی‌شود و حتی در صورت ساییدگی روکش، کدر شدن آن بسیار کمتر و متفاوت از نقره است.
• واکنش به اسیدها: طلای خالص و آلیاژهای آن در برابر اکثر اسیدها مقاوم هستند و فقط تیزاب سلطانی طلا را حل می‌کند. نقره با اسید نیتریک واکنش نشان داده و ممکن است تغییر رنگ دهد یا رسوب کند. (این آزمایش تخصصی و خطرناک است و برای افراد عادی توصیه نمی‌شود.)
• خواص مغناطیسی: نه طلا و نه نقره خالص خاصیت مغناطیسی ندارند. برخی از آلیاژهای طلای سفید حاوی نیکل ممکن است کمی جذب آهنربا شوند، در حالی که نقره هرگز جذب نمی‌شود. جذب آهنربا نشان می‌دهد قطعه نقره نیست، اما عدم جذب، لزوما طلا سفید بودن آن را ثابت نمی‌کند.

روش های تشخیص طلا سفید از نقره

با توجه به تفاوت‌های فیزیکی و شیمیایی که تا به اینجا بررسی کردیم، چندین روش برای تشخیص طلا سفید از نقره وجود دارد. برخی از این روش‌ها ساده و در دسترس هستند، در حالی که برخی دیگر نیاز به ابزار یا تخصص دارند:

• بررسی نشانه‌ها: زیورآلات را برای یافتن نشانه‌های عیار طلا (مثل 18K) یا نقره (مثل ۹۲۵) با دقت بررسی کنید.
• آزمایش کدر شدن: تیرگی معمولا نشانه نقره است، در حالی که طلای سفید با روکش رودیم کدر نمی‌شود یا مقدار و نوع کدر شدن آن متفاوت است.
• آزمایش وزن: طلای سفید باید سنگین‌تر از نقره باشد؛ این روشساده‌ترین راه تشخیص طلا سفید از نقره است.
• آزمایش مغناطیسی: جذب آهنربا شدن فلز نشان می‌دهد نقره نیست، اما عدم جذب، طلا یا نقره بودن را قطعی نمی‌کند.
• آزمایش خراش: خراشیدن یک نقطه نامحسوس می‌تواند نرم‌تر بودن نقره یا رنگ زرد زیر روکش طلای سفید را نشان دهد. اما در این روش احتمال آسیب به فلز وجود دارد.
• آزمایش اسید: متخصصان با اسید و ایجاد خراش، واکنش فلز را بررسی می‌کنند تا جنس آن مشخص شود. این تست حرفه‌ای است و باید توسط متخصص انجام شود.
• آزمایش چگالی: اندازه‌گیری دقیق وزن و حجم و محاسبه چگالی، فلز را تشخیص می‌دهد و نیاز به ابزار و دانش فنی دارد.
• دستگاه XRF: حرفه‌ای‌ترین راه تشخیص طلای سفید از نقره، دستگاه فلورسانس اشعه ایکس(XRF) است. این دستگاه ترکیب شیمیایی فلزات را به طور دقیق و غیرمخرب تعیین می‌کند.

تشخیص طلا سفید از استیل

استیل، یک فلز سفیدرنگ و براق است که ممکن است با طلا سفید اشتباه گرفته شود. اما تفاوت‌های مهمی برای تشخیص طلا سفید از استیل وجود دارد. یکی از این تفاوت‌ها وزن و چگالی است؛ استیل به طور قابل توجهی سبک‌تر از طلای سفید با همان حجم است، زیرا طلای سفید حاوی درصد بالایی از طلا است که فلز بسیار سنگینی است. تفاوت مهم دیگر در نشانه‌ها است؛ طلای سفید دارای نشانه‌های استاندارد عیار طلا است، در حالی که استیل فاقد چنین نشانه‌هایی است.

از نظر خواص مغناطیسی، استیل‌های مورد استفاده در زیورآلات ممکن است غیرمغناطیسی، ضعیف مغناطیسی یا کاملا مغناطیسی باشند، در حالی که طلای سفید کمی مغناطیسی یا غیرمغناطیسی است. بنابراین، در حالی که جذب قوی به آهنربا می‌تواند نشان دهد که قطعه استیل است و طلا سفید نیست، عدم جذب به تنهایی روش قطعی برای تفکیک این دو فلز نیست. در نهایت، قیمت استیل به مراتب پایین‌تر از طلای سفید است که شاخص مهم دیگری در تشخیص است.

مقاله مرتبط: برای پس انداز چه طلایی بخریم؟

تشخیص طلا سفید با سوزاندن

واکنش به حرارت در فلزات مختلف متفاوت است، اما استفاده از روش سوزاندن برای تشخیص توسط افراد عادی، اصولا مخرب است. به طور کلی، طلای سفید در دمای بالا تغییر رنگ نمی‌دهد، اما نقره ممکن است دچار تغییرات رنگی شود. اما این کار می‌تواند باعث تغییر رنگ دائمی، آسیب به سنگ‌های قیمتی و حتی ذوب شدن یا تغییر شکل زیورآلات شما شود. برای تشخیص دقیق، از روش‌های ایمن‌تر و مطمئن‌تر استفاده کنید.

تشخیص طلا سفید از پلاتین

پلاتین، فلز گران‌بهای سفیدرنگ دیگری است که از نظر ظاهری ممکن است با طلا سفید اشتباه گرفته شود. اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. پلاتین به طور قابل توجهی چگال‌تر و سنگین‌تر از طلا سفید و نقره است. همچنین، پلاتین فلزی بسیار سخت‌تر و بادوام‌تر از طلای سفید بوده و در برابر خراشیدگی مقاومت بالاتری دارد. این فلز، که معمولا با خلوص بالا در زیورآلات استفاده می‌شود، ضد حساسیت است و هرگز کدر نمی‌شود. از نظر قیمت، پلاتین گران‌تر از طلای سفید است. تشخیص پلاتین از طلا سفید عمدتا با بررسی نشانه‌های حک شده (مانند PT950)، مقایسه وزن و توجه به عدم کدر شدن آن انجام می‌شود.

تشخیص طلا سفید با آبلیمو

یکی از روش‌های راحت و خانگی برای تشخیص طلا سفید از نقره استفاده از آبلیمو است. اما این آزمایش متاسفانه اعتبار علمی و عملی ندارد و به عنوان یک روش تشخیص قابل اعتماد توصیه نمی‌شود. آبلیمو حاوی اسید سیتریک است که یک اسید ضعیف محسوب می‌شود. فلزات گران‌بها مانند طلا در برابر اسیدهای ضعیف مانند آبلیمو مقاوم هستند و واکنش خاصی نشان نمی‌دهند. نقره ممکن است در تماس طولانی مدت با اسیدهای قوی‌تر دچار کدورت شود، اما واکنش آن به آبلیمو معمولا ناچیز، کند و غیرقابل اتکا برای تشخیص سریع و قطعی است و می‌تواند به زیورآلات نقره آسیب برساند. بنابراین، به این روش خانگی برای تشخیص طلای سفید از نقره اتکا نکنید و از روش‌های مطمئن‌تر و دقیق‌تر استفاده نمایید.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله آموختیم، راه تشخیص طلای سفید از نقره، استفاده از روش‌های گفته شده و توجه به تفاوت‌های کلیدی آن‌ها است. شما می‌توانید با بررسی دقیق نشانه‌ها و حکاکی‌های روی زیورآلات، توجه به میزان وزن و چگالی، مشاهده علائم کدر شدن، گام‌های اولیه و مهمی در جهت تشخیص طلای سفید خود از نقره بردارید.

به خاطر داشته باشید که نشانه‌های استاندارد عیار طلا و نقره، اولین و اغلب مطمئن‌ترین سرنخ شما هستند. در نهایت، اگر ارزش قطعه مورد نظر برای شما زیاد است یا نیاز به اطمینان صددرصدی دارید، بهترین راهکار مراجعه به یک طلافروش معتبر یا کارشناس جواهرات است تا با استفاده از ابزار و روش‌های تخصصی، اصالت فلز را با دقت کامل برایتان مشخص کند.

سوالات متداول