صندوق در صندوق (FOF)، از بهترین روش‌های سرمایه گذاری و مدیریت دارایی در صندوق‌های سرمایه گذاری است. این روش سال‌هاست که توسط متخصصین امور مالی و مدیران دارایی، به مقاصدی اعم از تعدیل ریسک، افزایش بازدهی در دارایی و حتی تنوع‌بخشی در سرمایه گذاری مورداستفاده قرار می‌گیرد.
به همین دلیل قصد داریم در مقاله امروز به تعریف استراتژی صندوق در صندوق ها (Funds of Funds) و نحوه استفاده از آن اشاره کنیم. پس توصیه می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما بوده و با این روش سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مالی آشنا شوید.
صندوق در صندوق چیست؟
صندوق در صندوق، به رویکردی مالی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره دارد که افراد یا نهادها در ازای سرمایه گذاری مستقیم بر روی صندوق، از سهام یا حتی دارایی مشخص چندین صندوق یا نهاد سرمایه گذاری برای افزایش بازدهی و تنوع‌بخشی سرمایه استفاده می‌کنند.
به عبارتی در ازای آنکه تنها دارایی یا صندوقی واحد را برای سرمایه‌گذاری برگزینید، از سهام یا دارایی‌های تحت مدیریت چند صندوق سرمایه گذاری استفاده خواهیم کرد تا بتوانیم با ترکیب استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه آنها، نتیجه بهتری را حاصل کنیم.
رویکرد صندوق به صندوق‌ها، جدای آنکه در سال‌های اخیر به روشی محبوب در بین سرمایه‌گذاران بازارهای مالی بدل شده است، امروزه توسط نهادهای مختلفی نیز پشتیبانی شده و شرکت‌های سرمایه گذاری به خصوصی در این زمینه توانسته‌اند تخصص خود را به نمایش بگذارند.
مقاله مرتبط: صندوق درآمد ثابت چیست؟
تا زمان‌نگارش این مقاله، تعداد متعددی هج فاند، صندوق سرمایه گذاری و شرکت مدیریت دارایی در جهان از این روش بهره می‌برند که با احتساب ریسک مدیریت شده و ترکیب رویکردهای استراتژیک چندین هج فاند، نتیجه حاصل را به‌مراتب بهینه‌تر خواهد کرد.
پس با این تعاریف، صندوق سرمایه‌گذاری صندوق در صندوق، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری چند مدیریتی (Multi-management) است که استراتژی و رویکردهای مدیریت ریسک، تنوع‌بخشی، ایجاد بازدهی و هر آنچه که چندین صندوق سرمایه گذاری اتخاذ می‌کنند را با خود ترکیب کرده و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که با این روش، سوددهی بیشتر و عملکرد بلند‌مدتی مناسب‌تری را کسب کنند.
چگونه صندوق در صندوق کار می‌کند؟
ایده اصلی استراتژی صندوق سرمایه گذاری صندوق در صندوق ، ترکیب استراتژی‌های مختلف صندوق تأمینی در صندوق یا پرتفولیو واحدی برای سرمایه گذاری است. به واسطه این ایده، سرمایه‌گذاران می‌توانند بازدهی بالاتری را با ریسک کمتر در مقایسه با سرمایه‌گذاری در خود صندوق‌ها به دست آورند.
این تنوع باهدف تعدیل و کاهش اثرگذاری نوسانات ذاتی در سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، ارائه مسیر پایدارتری برای سودهای بالقوه است که می‌تواند شامل استراتژی‌های مالی صندوق‌های تأمینی، صندوق کالا، صندوق‌های قابل‌معامله در بورس، سهام خصوصی و سایر صندوق‌ها باشد.
صندوق‌های FOF، با ادغام سرمایه از سرمایه‌گذاران و تخصیص آن در وجوه اساسی کار می‌کنند. این صندوق‌ها در بیشتر موارد، بر اساس عملکرد، کیفیت مدیریت و استراتژی سرمایه گذاری، دارایی و سهام صندوق‌ها را انتخاب کرده و برای تحقق این هدف به بررسی دقیق سهم‌ها، از جمله تجزیه‌وتحلیل بازده گذشته، معیارهای ریسک و تخصص مدیران صندوق می‌پردازند.
شایان‌ذکر است که صندوق‌های سرمایه گذاری صندوق در صندوق سنتی، بر هج‌فاندها با مدیریت فعال (Active Fund) تمرکز دارند، در حالی که صندوق‌های سرمایه گذاری جدیدتر در صندوق‌های غیرفعال ((Passive Funds و صندوق‌های قابل‌معامله در بورس نیز (ETF) سرمایه‌گذاری می‌کنند.
انواع صندوق در صندوق (FOF)
این صندوق‌های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که هر کدام برای نیازهای سرمایه‌گذار، اولویت‌های ریسک و اهداف سرمایه گذاری متفاوتی طراحی شده‌اند. این انواع را می‌توان به‌طورکلی بر اساس دارایی‌های اساسی که در آنها سرمایه‌گذاری شده است، مانند صندوق‌های تأمینی، صندوق‌های سرمایه گذاری متقابل، سهام خصوصی، املاک و مستغلات یا کالاها طبقه‌بندی کرد.
علاوه بر موارد فوق، ممکن است برخی از این‌گونه صندوق‌ها از استراتژی‌های تجاری خاصی خارج از چارچوب ذکر شده استفاده کرده و یا در بخش‌ها و مناطق جغرافیایی خاصی سرمایه‌گذاری خود را انجام دهند.
طبق این اهداف، این صندوق‌ها، به موارد زیر تقسیم می‌شوند که در بخش زیر به‌صورت کامل به معرفی و بررسی نحوه کارکرد آنها می‌پردازیم. هر کدام از این صندوق‌ها، طبق چارچوب و خدماتی که ارائه می‌کنند، نقدینگی، ریسک، کارمزد و شیوه سرمایه‌گذاری متغیری دارند.
صندوق‌های چند مدیریتی
صندوق‌های چند مدیریتی (Multi-Manager)، رایج‌ترین نوع از صندوق‌های سرمایه گذاری با رویکرد صندوق به صندوق به شمار می‌روند که در آن طیف گسترده‌ای از صندوق‌ها و سهم‌های مربوط به بازارهای مختلف در آن برای سرمایه گذاری انتخاب می‌شود.
این صندوق‌ها که می‌توانند متشکل از سهام هج فاندها، شرکت‌های مدیریت دارایی، بازار مستغلات، کالا و هر نوع صندوق سرمایه‌گذاری دیگر باشند، محصولی ایدئال برای سرمایه‌گذاران بزرگ هستند. زیرا، تنوع شدید دارایی‌ها و پراکندگی آن، حاشیه ریسک کمتر و بازدهی بهتری را برای آنها ایجاد می‌کند.
صندوق هج فاندها
صندوق‌های سرمایه گذاری صندوق در صندوق هج فاندها، تمرکز خود را بر روی سهام کمپانی‌های هج فاند و دارایی‌های تحت مدیریت آنها منعطف کرده‌اند. این صندوق‌ها، همانند استراتژی هج فاندها به طور معمول با ریسک بالا و متمرکز بر روی بازار مشتقات سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این نوع صندوق‌ها برای دسته از سرمایه‌گذارانی است که علاوه بر تحمل ریسک بالاتر، به‌منظور پوشش ریسک دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند. به این معنی که طبق استراتژی مالی پیچیده و حساب شده آنها، این سرمایه‌گذاری به‌منظور پوشش باقی موقعیت‌های مالی آنها اتخاذ شده است.
صندوق سرمایه گذاری مشترک
استراتژی صندوق به صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund to Fund)، به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره دارد که از کلاس‌های دارایی مختلفی پشتیبانی می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران را در مجموعه اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند و هر سرمایه‌گذار به نسبت سهم خود در مجموعه، از سود یا ضررهای حاصل از این سرمایه‌گذاری سهم می‌برد.
این صندوق‌ها برای خرده‌فروشان یا سرمایه‌گذاران کوچک بسیار کاربردی است. زیرا، می‌توانند با بهره‌گیری از روش صندوق به صندوق، سرمایه خود را در بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک مختلفی ترکیب کرده و بازدهی مناسب‌تری کسب کنند.
ای تی اف در ای تی اف (ETFs to ETFs)
صندوق‌های ای تی اف در ای تی اف (ETFs to ETFs)، از دیگر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری با روش صندوق به صندوق به شمار می‌روند که در سالیان اخیر، به بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری بازنشستگی بدل گردیده است.
در این روش، سرمایه‌گذاران دارایی خود را به‌صورت خودکار در صندوق‌های قابل‌معامله در بورس مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند تا با مدیریت دارایی در طول زمان، علاوه بر مدیریت ریسک، اندوخته بیشتری برای بازنشستگی کسب کنند.
صندوق سرمایه گذاری خصوصی
استراتژی صندوق در صندوق در سرمایه‌گذاری خصوصی، مختص صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که دارایی در اختیار سرمایه‌گذاران خود را در چندین صندوق سرمایه گذاری خصوصی پخش کرده و با مدیریت آن بازدهی بهتری ایجاد می‌کنند.
این نوع صندوق‌ها یا استراتژی مالی، در بین سرمایه‌گذاران نهادی یا سرمایه‌گذاران بزرگ مرسوم اند که به هر دلایلی امکان دسترسی یا سرمایه‌گذاری در سهام یا صندوق سرمایه گذاری خاصی را ندارند. در واقع این صندوق‌ها با این حق امتیاز، این دارایی را در صندوق‌های خصوصی سرمایه‌گذاری و بازدهی بیشتری ایجاد می‌کنند.
صندوق بازار مستغلات
روش صندوق در صندوق بازار مستغلات به صندوق‌های سرمایه گذاری اشاره دارد که به‌جای خرید مستقیم املاک و مستغلات یا اوراق بهادار آن، بر سرمایه‌گذاری در سبد متنوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری املاک و مستغلات تمرکز می‌کند.
این صندوق‌ها ممکن است روی انواع خاصی از املاک یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک متمرکز شوند. سرمایه‌گذاری ایدئال برای افرادی که بدون نیاز به مدیریت مستقیم املاک یا انجام تحقیقات گسترده در مورد سرمایه‌گذاری‌های فردی املاک و مستغلات به دنبال کسب بازدهی از بازار املاک و مستغلات هستند.
صندوق بازار زیرساختی
صندوق FOF در بازار زیرساختی، به روش یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره دارد که سرمایه خود را در سهام شرکت‌ها و کمپانی‌های زیرساختی مانند حمل‌ونقل، برق، گاز، آب و… سرمایه‌گذاری می‌کنند.
سهام صندوق‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی نیز شامل این نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که به طور معمول تحت‌عنوان سرمایه‌گذاری بلند‌مدت مورداستفاده قرار می‌گیرند.
صندوق کالا
استراتژی صندوق در صندوق، حتی می‌تواند در سهام صندوق‌های سرمایه گذاری متمرکز در کالا یا کامودیتی نیز پیاده‌سازی شود. صندوق‌های کالا به‌صورت معمول در فلزات، انرژی و محصولات کشاورزی سرمایه‌گذاری می‌کنند که تنوع مناسب و ریسک بهینه‌ای برای سرمایه‌گذاری بلند‌مدت دارد.
صندوق‌های FOF کالا نیز با سرمایه‌گذاری روی سهام این صندوق‌ها سعی می‌کنند که از استراتژی این شرکت‌های کلیدی در حوزه اقتصاد برای بهره‌وری بیشتر استفاده کرده و به سرمایه‌گذاران گزینه‌های مالی بهتری را ارائه کنند.
صندوق بدهی
صندوق در صندوق بدهی، به سرمایه‌گذاری بر روی صندوق‌های بدهی مختلف اشاره دارد. این‌گونه صندوق‌ها روی اوراق‌قرضه با بازدهی بالا متمرکزند و سعی دارند با ایجاد تنوع در بین این صندوق‌ها، ریسک کمتر و بازدهی بهتری ایجاد کنند.
مزایای صـندوق در صندوق FOF چیست؟
استراتژی صندوق به صندوق، همان‌طور که تا به اینجای مقاله به آن اشاره کردیم، با تنوع و رویکردهای مختلف، مزایای بی‌شماری را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. اگر بخواهیم به اصلی‌ترین مزایای این استراتژی و صندوق‌های مربوط به آن اشاره کنیم، در موارد زیر خلاصه خواهند شد:
- ایجاد تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری
- تعدیل ریسک سرمایه‌گذاری با انتخاب صندوق‌های مناسب
- افزایش بازدهی در سرمایه‌گذاری
- ایجاد دسترسی به صندوق‌های مختلف بدون نیاز به ورود مستقیم به آنها
- صرفه‌جویی در زمان سرمایه‌گذاری
ریسک صندوق در صندوق
روش صندوق در صندوق که به نام صندوق به صندوق نیز نام‌گرفته است، ریسک‌های مختص به خود نیز برای سرمایه‌گذار و حتی صندوق سرمایه گذاری ایجاد می‌کند. ریسک‌هایی که برای نتیجه‌ای مناسب، باید به آن توجه دو چندانی کنیم.
ریسک‌های روش صندوق به صندوق
- کارمزد دو لایه و بالا به دلیل استفاده از صندوق‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری
- امکان ایجاد ریسک بیشتر در سرمایه‌گذاری در صورت انتخاب نامناسب صندوق‌ها
- کاهش بازدهی در سرمایه‌گذاری درصورتی‌که از صندوق‌های بی‌شماری استفاده شود
- پیچیدگی و غیرشفاف سازی سرمایه‌گذاری
مقایسه صندوق FOF با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری
اگر سرمایه‌گذار در بازارهای مالی باشید، بدون شک بامطالعه این مقاله، مقایسه این صندوق با سایر روش‌های سرمایه گذاری در ذهن شما اهمیت دو چندانی خواهد یافت. بدین جهت در این بخش سعی می‌کنیم در قالب مقایسه نگاهی به روش صندوق در صندوق و تفاوت‌های آن نسبت به سایر روش‌ها داشته باشیم.
در وهله اول، روش صندوق به صندوق‌ها، می‌تواند با امکان تنوع‌بخشی، مدیریت دارایی در سهم‌های مختلف و تعدیل ریسک، سرمایه‌گذاری بهتری نسبت به سایر روش‌های مالی ایجاد کند. بااین‌وجود، برای هر سرمایه‌گذاری، کاربر یا سرمایه‌گذار نیازمند پرداخت کارمزد بالایی است.
دلیل اصلی کارمزد بالا در این صندوق‌ها، وجود کارمزد دولایه در این صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که سرمایه‌گذار ابتدا باید کارمزد سهم‌های مربوط به صندوق‌های مختلف انتخاب شده و سپس کارمزد صندوق سرمایه‌گذاری صندوق به صندوق را پرداخت کند.
در وهله بعدی، روش صندوق به صندوق به کاربران اجازه می‌دهد که انتخاب‌های گسترده‌تری داشته و بتوانند به‌خوبی سرمایه خود در بازارها و صندوق‌های مختلف به نسبت تغییرات بازده بازارها سرمایه گذاری کند.
صندوق در صندوق در ایران
صندوق در صندوق، از شیوه‌های سرمایه‌گذاری است که در ایران نیز رواج زیادی داشته و تعداد متعددی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری این روش را به‌عنوان استراتژی اصلی اتخاذ کرده‌اند. روشی که شاید برای برخی از سرمایه‌گذاران مناسب و برای برخی از آنها نامناسب باشد.
نکته مهم در باب سرمایه‌گذاری که کمتر به آن توجه می‌شود این است که سرمایه‌گذاری در بازار همیشه باید به‌صورت هوشمند صورت بگیرد. پس با احتساب آنکه این صندوق‌ها به صورت غالب از ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمی‌کنند، بسیاری از سرمایه‌گذاران از رشد بلند‌مدت این دارایی بهره‌مند نمی‌شوند.
بااین‌حال، صندوق های سرمایه گذاری ارز دیجیتال با ارائه بازده خیره‌کننده در طول سالیان اخیر، از بهترین گزینه‌های امروزی، برای ورود به دنیای ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری روی آنها است. با استفاده از این صندوق‌ها، کاربران با ریسک‌های مدیریت شده، بهترین بازده را در طولانی‌مدت کسب خواهند کرد.
سخن پایانی
روش سرمایه‌گذاری صندوق به صندوق، از دیگر استراتژی‌های مالی مهم در دنیای اقتصاد است که امروزه از بزرگ‌ترین صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری گرفته تا کمپانی‌های خرده‌فروشی از آن استفاده می‌کنند.
در این مقاله سعی کردیم که به این روش مالی نوین و صفر تا صد آنچه که باید درباره آن بدانید اشاره کنیم. اگر درباره این روش سرمایه گذاری سؤالی ذهن شما را درگیر کرده است، با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول
این مفهوم، به رویکردی مالی در صندوق‌های سرمایه گذاری اشاره دارد که افراد یا نهادها در ازای سرمایه‌گذاری مستقیم روی صندوق، از سهام یا حتی دارایی مشخص چندین صندوق یا نهاد سرمایه‌گذاری برای افزایش بازدهی و تنوع‌بخشی سرمایه استفاده می‌کنند.
مزایا استفاده از صندوق در صندوق ها، اعم از صرفه‌جویی در زمان، ایجاد تنوع‌بخشی در سرمایه، مدیریت ریسک و دسترسی به صندوق‌های متعدد مالی هستند.
ریسک این صندوق‌ها، می‌توانند در مواردی مانند کارمزد دولایه و بیشتر، پیچیدگی در سرمایه‌گذاری و کاهش بازدهی در صورت انتخاب صندوق‌های اشتباه خلاصه شود.
