هج فاند ها (Hedge Funds) یا صندوق های پوشش ریسک، یکی از ستونهای اصلی در عرصه اقتصاد جهانی هستند. هج فاند ها با استراتژیهای سرمایه گذاری پیچیده و عملکردهای قابلتوجه خود در بازارهای مالی شناخته میشوند. این نهادهای سرمایه گذاری، معمولاً توسط مدیرانی با تجربه و تحلیلگران متخصص هدایت میشوند، توانستهاند جایگاه ویژهای در میان ابزارهای مالی پیشرفته کسب کنند.
هج فاند ها بهطور معمول به دنبال ارائه بازدهی بالا برای سرمایهگذاران خود هستند. برای دستیابی به این هدف از ترکیب استراتژیهای مختلف نظیر مدیریت ریسک، سرمایه گذاری در داراییهای چندگانه و بهرهگیری از الگوریتمهای پیشرفته استفاده میکنند. بزرگترین هج فاند های دنیا، نه تنها در مقیاس و عملکرد، بلکه در تأثیرگذاری بر روندهای کلان اقتصادی و حتی سیاستهای مالی جهانی نقش چشمگیری دارند.
در ادامه این مقاله، به بررسی بزرگترین هج فاند ها و استراتژیهای آنها خواهیم پرداخت.
هج فاند چیست؟
برای بررسی و آشنایی با بزرگترین هج فاند های دنیا، در ابتدا باید بدانیم که معنای هج فاند چیست. هج فاند (Hedge Fund)، یک ابزار یا به نوعی خدمت سرمایه گذاری خصوصی است که از استراتژیهای تخصصی پوشش ریسک در طبقات مختلف دارایی استفاده میکند. با این استراتژی، بازدهی مثبتی در دارایی ایجاد میکند که با بازار گستردهتر همبستگی نداشته باشد. به این معنا که قیمت داراییهایی که هج فاند در آنها سرمایه گذاری میکند، در جهت مخالف دارایی اصلی صندوق سرمایهگذار است. مدیر هج فاند، با این کار از دارایی صندوقهای اصلی را در برابر ریسک و نوسان بازار محافظت میکند.
به بیان سادهتر، هج فاند ها ابزارهای سرمایه گذاری مدیریتشده فعالی هستند که در استراتژیها و تکنیکهای مختلف پوشش ریسک تخصص دارند. این ابزارها با هدف ایجاد بازدهی قوی و متناسب با ریسک برای سرمایهگذاران خود، یا همان شرکای محدود (LPs)، در طیف گستردهای از طبقات دارایی فعالیت و سرمایه گذاری میکنند.
بزرگترین هج فاند های دنیا کدامند؟
هج فاند ها، از ارکان اصلی صنعت مالی به شمار میروند که به دلیل استراتژیهای سرمایه گذاری پرریسک و پربازده و همچنین تأثیر شگرف آنها بر بازارهای مالی جهانی شناخته شدهاند. در ادامه به معرفی بزرگترین هج فاند های دنیا، از نظر میزان دارایی تحت مدیریت آنها (Assets Under Management: AUM)، سال تأسیس و استراتژیهای آنها از دید وبسایت ADV ratings میپردازیم.

Bridgewater Associates
بریجواتر (Bridgewater) یکی از بزرگترین هج فاند های جهان است که توسط ری دالیو (Ray Dalio) در سال ۱۹۷۵ تأسیس شد. این شرکت با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از ۱۲۴ میلیارد دلار، به عنوان بزرگترین هج فاند دنیا شناخته میشود.
بریجواتر با استراتژیهای کلان جهانی، تمرکز بر روندهای اقتصادی کلان نظیر نرخ بهره، تورم و سیاستهای پولی، و استفاده از دادهمحوری و شفافیت شناخته میشود. استراتژیهای کلیدی آن شامل Pure Alpha، که با تحلیل دادهها و مدلسازی ریاضی تغییرات قیمت داراییها را پیشبینی میکند، و All Weather است، که با توزیع متنوع داراییها پایداری بازدهی را در شرایط مختلف اقتصادی هدف قرار میدهد.
Renaissance Technologies
رنسانس تکنولوژی (Renaissance Technologies) یکی از برجستهترین هج فاند های جهان است که توسط جیم سایمونز (Jim Simons) در سال ۱۹۸۲ تأسیس شد. این شرکت با استفاده از مدلهای ریاضی و استراتژیهای دادهمحور برای مدیریت سرمایه، به الگویی بینظیر در صنعت سرمایه گذاری تبدیل شده است. دارایی تحت مدیریت این هج فاند تقریباً ۱۰۶ میلیارد دلار است.
AQR Capital Management
ایکیوآر کپیتال (AQR Capital ) یکی دیگر از بزرگترین هج فاند های دنیا است که در سال ۱۹۹۸ توسط کلیف اسنس (Cliff Asness) و همکارانش تأسیس شد. این هج فاند، با استفاده از الگوریتمهای پیچیده، هوش مصنوعی، و تحلیل دادههای کلان، در پیشبینی حرکت بازارها تخصص دارد. به دلیل مدلسازی ریاضی و استفاده از فناوری پیشرفته شناخته میشود. همچنین، این شرکت صندوقهای متنوعی برای سرمایهگذاران خارجی مدیریت میکند که از استراتژیهای چندگانه برای کاهش ریسک و افزایش بازده بهره میبرند. AUM این هج فاند حدود ۹۹ میلیارد دلار است.
Elliott Investment Management
الیوت اینوستمنت (Elliott Investment Management) دو سال پس از بریج واتر، در سال ۱۹۷۷ توسط پل سینگر (Paul Singer) تأسیس شد. الیوت بهعنوان یک هج فاند پیشگام در سرمایه گذاری فعالگرایانه، با خرید سهام شرکتها و تأثیرگذاری بر مدیریت، عملکرد و ارزش آنها را بهبود میبخشد. این شرکت در سرمایه گذاری روی اوراق بهادار مشکلدار تخصص دارد و با بازسازی یا بهبود شرایط داراییهای کمارزششده، سودآوری ایجاد میکند. این شرکت از رویکرد چند استراتژی شامل سرمایه گذاری در سهام، بدهی و مشتقات برای بهینهسازی بازده و مدیریت ریسک بهره میگیرد. الیوت از استراتژیهای حقوقی برای بازگرداندن ارزش داراییها در مواقع نادیدهگرفتن حقوق سرمایهگذاران استفاده میکند. دارایی تحت مدیریت هج فاند الیوت مبلغی در حدود ۶۵ میلیارد دلار است.
Millennium Management
میلنیوم (Millennium Management) یکی دیگر از بزرگترین هج فاند های دنیا است که در سال ۱۹۸۹ توسط اسرائیل (ایزی) انگلندر (Israel “Izzy” Englander) تأسیس شد. این شرکت با مدل چندمدیریتی خود، صدها مدیر پورتفوی مستقل را با استراتژیهای متنوع تحت یک چارچوب منسجم مدیریت میکند. میلنیوم با بهرهگیری از استراتژیهای متنوعی همچون سهام، درآمد ثابت، مشتقات و بازارهای جایگزین، در شرایط مختلف بازار عملکرد مطلوبی دارد. این شرکت با ترکیب رویکردهای کمی و بنیادی و استفاده از تکنیکهای پیشرفته مدیریت ریسک، بهرهوری را افزایش داده و ریسکها را در تمامی سطوح به حداقل میرساند. این هج فاند بیش از ۶۱ میلیارد دلار دارایی را مدیریت میکند.
Two Sigma Investments
تو سیگما اینوستمنت (Two Sigma Investments) از برجستهترین هج فاند های دنیا است که در سال ۲۰۰۱ توسط دیوید سیگل (David Siegel) و جان اوردگ (John Overdeck) تأسیس شد. Two Sigma با استفاده از دادههای گسترده و متنوع، الگوریتمهای یادگیری ماشین و استراتژیهای کمی به تحلیل بازار و شناسایی فرصتهای سرمایه گذاری میپردازد. این هج فاند با تنوعبخشی در داراییها، مانند سهام، اوراق قرضه و ارزها، ریسک را مدیریت و بازدهی را بهینه میکند، به همین خاطر در میان نوآورترین هج فاند ها قرار دارد. ۶۰ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت این هج فاند قرار دارد.
D. E. Shaw & Co
E. Shaw & Co. دی ای شاو از پیشروترین هج فاند های دنیا است که در سال ۱۹۸۸ توسط دیوید ای. شاو (David E. Shaw) تأسیس شد. D. E. Shaw با استفاده از الگوریتمها و مدلهای پیشرفته محاسباتی در پیشبینی و سرمایه گذاری مالی پیشرو است. این هج فاند، ترکیبی از استراتژیهای کمّی، مانند آربیتراژ و تحلیل وقایع خاص، و استراتژیهای کیفی بر پایه تحلیل انسانی را بهکار میگیرد. این شرکت در طیف گستردهای از داراییها شامل سهام، اوراق قرضه، مشتقات، ارزها و کالاها سرمایه گذاری میکند. با بهرهگیری از تکنولوژی و علم داده تصمیمات خود را بهینهسازی میکند. این شرکت نیز ۶۰ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت خود دارد.
Tiger Global Management
هج فاند تایگر گلوبال (Tiger Global Management) نیز از هج فاند های شناختهشده در دنیا است که در سال ۲۰۰۱ مانند تو سیگما، توسط چیس کولمن (Chase Coleman III) تأسیس شد. این شرکت به عنوان یکی از «Tiger Cubs» (شرکتهایی که توسط اعضای سابق Tiger Management تأسیس شدهاند) شناخته میشود، بر سرمایه گذاری در سهام و سرمایه گذاری جسورانه تمرکز دارد.
تایگر گلوبال، با استفاده از استراتژیهای «Long/Short Equity» سهام شرکتهای با پتانسیل رشد بالا را میخرد و سهام شرکتهای ضعیفتر را میفروشد. این شرکت در استارتاپهای فناوری و نوآور در مراحل اولیه و میانی سرمایه گذاری کرده و موفقیتهایی مانند Facebook، LinkedIn و Spotify را در کارنامه دارد. با رویکرد بینالمللی، در کنار بازارهای آمریکا، در بازارهای نوظهور مانند چین و هند نیز فعالیت میکند و با شناسایی شرکتهای با نرخ رشد بالا، بازدهی چشمگیری کسب کرده است.دارایی تحت مدیریت این مجموعه بیش از ۵۸ میلیار دلار است.
Citadel LLC
سیتادل (Citadel LLC) یکی دیگر از هج فاند های مطرح در دنیا است که توسط کن گریفین (Ken Griffin) در سال ۱۹۹۰ تأسیس شد. Citadel با AUM حدود ۵۶ میلیارد دلار، با بهرهگیری از مدل سرمایه گذاری چند استراتژی، تنوع در دستههای دارایی مختلف نظیر سهام، اوراق قرضه، کالاها و ارزها را برای کاهش ریسک و افزایش بازده فراهم میکند. این شرکت از فناوری پیشرفته و تحلیل دادهها در استراتژیهای کمی برای بهینهسازی تخصیص دارایی و تصمیمگیریهای سرمایه گذاری استفاده میکند و در حوزه بازارسازی از طریق شرکت تابعه Citadel Securities نیز فعالیت دارد.
Viking Global Investors
در آخر این لیست از ۱۰ بزرگترین هج فاند های دنیا، میتوان به وایکینگ گلوبال(Viking Global Investors) اشاره کرد که در سال ۱۹۹۹ توسط آندریس هالورسن (Andreas Halvorsen)، یکی از مدیران سابق صندوق تایگر، تأسیس شد. استراتژی اصلی Viking Global، سرمایه گذاری در سهام با تمرکز بر موقعیتهای بلندمدت در شرکتهای ارزشمند و کوتاهمدت در داراییهای کمارزش است. سرمایه گذاری آن بر تحلیل بنیادی دقیق عملکرد، مدیریت و چشمانداز آینده شرکتها تکیه دارد. این هج فاند با تمرکز بر تعداد محدودی از موقعیتهای با اعتماد بالا، برخلاف بسیاری از هج فاند ها که سبدهای متنوعی دارند، امکان تمرکز بیشتر بر انتخابهای خاص را فراهم میکند. ۴۶ میلیار دلار ارزش داراییهای تحت مدیریت این هج فاند است.

آیا در ایران هج فاند وجود دارد؟
با توجه به اطلاعاتی که در مورد بزرگترین هج فاند های دنیا به دست آوردهایم، به این سوال میرسیم که آیا هج فاندی در ایران، وجود و فعالیت دارد؟
در پاسخ باید بگوییم بله؛ الگوراک (AlgoRock)، اولین هج فاند کریپتویی و دانشبنیان در ایران است. این مجموعه فعالیت خود را از سال ۱۳۹۸، با هدف کمک حرفهای و تخصصی به افرادی که قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارند آغاز کرد. الگوراک، در کنار کسانی خواهد بود که علاقهمند به سرمایه گذاری در دنیای رمزارزها و بازارهای مالی با رویکردی متفاوت و مطمئن هستند و میخواهند از بازدهی این بازار بیشترین بهره را داشته باشند.
این مجموعه با استراتژی مبتنیبر مدیریت ریسک و سرمایه و تکیه بر تخصص تحلیلگران و متخصصان مالی خود، بهترین صندوقهای سرمایه گذاری از نظر بازدهی و کنترل ریسک ارائه کرده است.
سخن پایانی
هج فاند ها به عنوان یکی از ابزارهای سرمایه گذاری پیشرفته و پیچیده در دنیای مالی، تأثیر قابلتوجهی بر بازارهای جهانی و روندهای اقتصادی داشتهاند. بزرگترین هج فاند های دنیا، با بهرهگیری از استراتژیهای متنوع، الگوریتمهای پیشرفته و تحلیلهای تخصصی، توانستهاند به بازدهی بالا و مدیریت ریسک در شرایط مختلف اقتصادی دست یابند. به طور کلی، حضور آنها نشاندهنده قدرت و اهمیت این نهادهای مالی در شکلدهی به جریانهای کلان اقتصادی است.
هج فاند ها نه تنها به دلیل حجم داراییهای تحت مدیریت خود، بلکه به دلیل تأثیرگذاری بر سیاستهای مالی و نوآوری در سرمایه گذاری شناخته میشوند. در کنار آنها، ظهور و حضور هج فاند هایی مانند الگوراک در ایران، نشاندهنده گسترش این صنعت در سراسر جهان است.
در نهایت، هج فاند ها نمادی از ترکیب دانش، تجربه، و فناوری در سرمایه گذاری هستند. مطالعه و آشنایی با آنها میتواند درک بهتری از پیچیدگیهای دنیای مالی به ما ارائه دهد.