عرضه اولیه کوین یا ICO یکی از پرطرفدارترین روش‌های جذب سرمایه برای پروژه‌های ارز دیجیتال است. این روش به پروژه‌ها کمک می‌کند ساده و بدون واسطه سرمایه جذب کنند.
در این مقاله با مفهوم ICO، مراحل انجام آن، مزایا، و همچنین تفاوت آن با IPO و IEO آشنا خواهید شد و بررسی می‌کنیم سرمایه‌گذاری در ICOها سودآور است یا خیر. پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
عرضه اولیه کوین ICO چیست؟
عرضه اولیه کوین یا ICO، روشی است که برای تامین سرمایه پروژه‌های ارز دیجیتال استفاده میشود. در ICO، پروژه توکن اختصاصی خود را در مراحل اولیه به سرمایه‌گذاران علاقه‌مند می‌فروشد. سرمایه‌گذاران نیز به امید رشد پروژه در آینده و افزایش ارزش توکن‌ها در ICO شرکت می‌کنند.
عرضه اولیه سکه (ICO) شبیه عرضه اولیه سهام (IPO) در بازارهای سنتی است، با این تفاوت که در ICO به جای سهام، توکن معامله میشود و نظارت قانونی آن کمتر است.
عرضه اولیه کوین ها در بلاک‌چین‌های مختلفی انجام میشود، اما سه شبکه‌ی Ethereum، BNB Smart Chain و Solana بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند:
- اگر به‌دنبال پروژه‌های جدی و بلندمدت هستید، اتریوم انتخاب مطمئنی است.
- اگر می‌خواهید با سرمایه کم در ICO شرکت کنید، BSC مناسب است.
- سولانا نیز فرصت‌های هیجان‌انگیزی دارد.
توجه داشته باشید بیشتر پروژه‌های عرضه اولیه در BSC و Solana ناشناس یا با ریسک بالا هستند؛ بنابراین همچنان احتیاط لازم است.
ICO چگونه کار می‌کند؟ مراحل عرضه اولیه کوین
در ادامه، مراحل مهم اجرای یک ICO را توضیح می‌دهیم:
- تدوین وایت‌پیپر: قدم اول، انتشار وایت‌پیپر (Whitepaper) است؛ وایت پیپر مثل یک طرح تجاری، اهداف پروژه، مشکل موردنظر، راه‌حل فنی، اقتصاد توکن، نقشه راه و اعضای تیم را مشخص می‌کند. همچنین، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا اهداف و توانمندی‌های پروژه را درک کنند.
- طراحی توکن و قرارداد هوشمند: در این مرحله، پروژه یک توکن اختصاصی روی بلاک چین‌های شناخته‌شده‌ای مثل اتریوم (استاندارد ERC-20) یا بایننس (استاندارد BEP-20) ایجاد می‌کند و یک قرارداد هوشمند وظیفه توزیع توکن‌ها و مدیریت تراکنش‌ها را به عهده دارد.
- پیش‌فروش: در پیش‌فروش (Pre-Sale یا Private Sale)، توکن‌ها با قیمتی پایین‌تر، به سرمایه‌گذاران بزرگ مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) یا سرمایه‌گذاران حقیقی فروخته می‌شوند. هدف از این مرحله، جذب سرمایه اولیه و اعتبار برای پروژه است.
- فروش عمومی: در این مرحله، فروش عمومی (Public Sale یا Main Sale) آغاز میشود و توکن‌ها در یک دوره مشخص عرضه می‌شوند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با پرداخت بیت‌کوین یا اتریوم، توکن‌های پروژه را خریداری کنند. قیمت توکن در این مرحله ممکن است ثابت باشد یا بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود.
- توزیع توکن‌ها: پس از پایان فروش عمومی، توکن‌ها توسط قرارداد هوشمند به کیف پول خریداران منتقل می‌شوند. این فرآیند کاملاً خودکار انجام میشود.
- لیست‌شدن در صرافی‌ها: اگر پروژه موفق عمل کند و اعتماد بازار را به دست آورد، توکن‌ها در صرافی‌های ارز دیجیتال لیست می‌شوند. سرمایه‌گذاران توکن‌ها را خرید و فروش می‌کنند و قیمت واقعی توکن مشخص میشود.
توجه داشته باشید، برخی از پروژه‌ها ممکن است ضعیف یا حتی کلاهبرداری باشند. بنابراین برای شرکت در ICO، پروژه را به دقت بررسی کنید.
مقاله مرتبط: چطور ارز دیجیتال جدید برای سرمایه گذاری انفجاری پیدا کنیم
چگونه از عرضه اولیه ارز دیجیتال مطلع شویم؟
اگر می‌خواهید از برگزاری ICOها باخبر شوید، این منابع را از دست ندهید:
- سایت‌های تخصصی اطلاع‌رسانی ICO: این سایت‌ها با ارائه یک تقویم، تاریخ شروع عرضه، اطلاعات تیم پروژه، وایت‌پیپر و لینک‌های رسمی را در اختیار شما قرار می‌دهند. معروف‌ترین آنها ICO Drops، CoinMarketCap ICO Calendar، ICObench، CryptoRank.io هستند.
- شبکه‌های اجتماعی پروژه‌ها: اغلب پروژه‌ها، اخبار و رویدادهای مهم را در توییتر، تلگرام، دیسکورد و لینکدین منتشر می‌کنند. با دنبال کردن پروژه‌ها در شبکه‌های اجتماعی میتوانید از عرضه اولیه‌‌های جدید، ایردراپ‌ها و مراحل ICO هر پروژه مطلع شوید.
- انجمن‌ها و کامیونیتی‌های ارز دیجیتال: سرمایه گذاران در تالارهای گفتگو مانند Bitcointalk.org و ساب‌ردیت (Subreddit) ارز دیجیتال (مثل r/cryptocurrency) درباره ICOها صحبت می‌کنند.
- خبرنامه‌ها و تحلیل‌های تخصصی: با عضویت در خبرنامه پلتفرم‌های معتبر مثل Messari و CoinGecko، اطلاعیه‌های ICO را زودتر از دیگران دریافت خواهید کرد.
- ربات‌ها و تقویم‌های تلگرامی: برخی ربات‌ها و کانال‌های تلگرامی برای اطلاع‌رسانی ICO و IEO ساخته شده‌اند و به‌صورت روزانه یا هفتگی لیست پروژه‌های در حال عرضه را منتشر می‌کنند؛ مثل CryptoCalendarBot و CoinLaunchBot.
چگونه در یک ICO شرکت کنیم؟
شرکت در یک عرضه اولیه کوین (ICO) به‌ظاهر ساده است؛ اما اگر جزئیات فنی و مراحل امنیتی را بلد نباشید، به‌راحتی منجر به از دست رفتن سرمایه‌تان میشود.در ادامه، مراحل شرکت در عرضه اولیه سکه را بررسی می‌کنیم:
- شناسایی یک پروژه مناسب: وارد سایت‌هایی مثل ICO Drops، CoinMarketCap ICO Calendar یا CryptoRank.io شوید و پروژه‌هایی که وایت‌پیپر کامل، تیم معتبر و شبکه اجتماعی فعال دارند را انتخاب کنید.
- مطالعه وایت‌پیپر: اهداف پروژه، نحوه توزیع توکن و نقشه راه را بررسی کنید. آیا توکن کاربرد واقعی دارد یا صرفاً برای جذب سرمایه ایجاد شده است؟ اگر پروژه نسخه اولیه (MVP) دارد، آن را بررسی کنید.
- آماده‌سازی کیف پول: برای بیشتر ICOها، باید از کیف‌پول‌هایی مثل MetaMask، Trust Wallet یا WalletConnect استفاده کنید.
- خرید ارز دیجیتال برای پرداخت: پروژه‌ها معمولا پرداخت با ETH، BNB، USDT یا USDC را می‌پذیرند. مقدار مورد نظر را به کیف‌پول خود منتقل کنید. کارمزد تراکنش (Gas Fee) را هم در نظر بگیرید.
- ثبت‌نام در وب‌سایت رسمی ICO: به وب‌سایت رسمی پروژه بروید و وارد بخش Join ICO یا Participate شوید. مقدار توکن مورد نظر را انتخاب و تراکنش را تایید کنید.
- دریافت توکن‌ها: پس از تکمیل تراکنش، توکن‌ها ممکن است بلافاصله یا پس از پایان فروش به کیف‌پول شما ارسال شوند. در صورت لزوم، آدرس قرارداد توکن (Token Contract Address) را از سایت رسمی بگیرید و به کیف‌پول خود اضافه کنید. سپس، بررسی کنید آیا توکن‌ها قفل هستن (vesting) یا میتوانید آنها را معامله کنید.
برای شرکت در ICO باید با دقت وارد شوید؛ بدانید چه پروژه‌ای را انتخاب می‌کنید، توکن آن چیست و آیا آینده‌ای دارد یا خیر. بدون بررسی، شرکت در ICO بیشتر شبیه قمار است تا سرمایه گذاری.
استراتژی خروج در پروژه‌های عرضه اولیه
داشتن استراتژی خروج در پروژه‌های عرضه اولیه کوین به‌اندازه انتخاب پروژه مهم است. بسیاری از سرمایه گذاران، بعد از دریافت توکن، نمی‌دانند چه زمانی باید توکن‌ها را بفروشند. در ادامه چند استراتژی برای فروش توکن ارائه می‌دهیم:
- فروش سریع پس از لیست شدن در صرافی: این روش برای پروژه‌هایی که تبلیغات زیادی انجام داده‌اند مناسب‌تر است؛ چون قیمت توکن پس از لیست شدن جهش زیادی دارد. اگر توکن قابل فروش باشد، میتوانید با فروش سریع سود چند برابری بگیرید و در صورت قفل بودن توکن، ریسک ریزش قیمت بالاست. این استراتژی بیشتر برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت مناسب است.
- بازیابی اصل سرمایه و نگهداری بقیه: در این استراتژی، بخشی از توکن‌ها را بعد از اولین رشد قیمت می‌فروشید تا سرمایه اولیه خود را بازیابی کنید و ریسک را کاهش دهید. باقی توکن‌ها را برای سود بلندمدت نگه می‌دارید. این استراتژی تعادل خوبی بین ریسک و سود ایجاد می‌کند و برای سرمایه‌گذاران کم ریسکی مناسب است که به آینده پروژه امیدوار هستند.
- فروش مرحله‌ای: در این استراتژی، توکن‌ها را به‌صورت مرحله‌ای و در قیمت‌های متفاوت می‌فروشید. این کار ریسک فروش تمام دارایی در کف یا سقف قیمت را کاهش می‌دهد. برای پروژه‌هایی که رشد تدریجی دارند و بدون هیجان ناگهانی پیش می‌روند، این استراتژی مناسب است.
- نگهداری بلندمدت: این روش فقط برای زمانی مناسب است که واقعاً به پروژه باور دارید. با اینکه ریسک نگهداری طولانی‌مدت بالاست؛ اما در صورت موفقیت پروژه می‌تواند سود بزرگی بسازد؛ مثل عرضه اولیه اتریوم یا سولانا.
استراتژی خروج باید قبل از شرکت در ICO تعیین شده باشد. مدیریت ریسک و تحلیل بازار به شما کمک می‌کند گرفتار پامپ و دامپ نشوید.
تفاوت بین IPO، ICO و IEO به زبان ساده
هر سه روش IPO، ICO و IEO برای تامین سرمایه استفاده می‌شوند؛ اما تفاوت‌های مهمی دارند. درک آنها به شما کمک می‌کند تا آگاهانه‌تر سرمایه گذاری کنید:
عرضه اولیه سهام (IPO)
IPO عرضه عمومی سهام یک شرکت در بورس است. شرکت‌ها برای IPO باید مجوز قانونی بگیرند و تحت نظارت نهادهایی مثل سازمان بورس یا SEC باشند. سرمایه‌گذار با شرکت در IPO صاحب بخشی از شرکت میشود و در ازای آن، سود سهام دریافت می‌کند. IPOها فرایندی پیچیده، شفاف و قانونی دارند و مناسب شرکت‌های بزرگ و باسابقه هستند.
عرضه اولیه در صرافی (IEO)
IEOها نسخه امن‌تر ICO هستند که از طریق صرافی‌های معتبر مثل Binance Launchpad یا KuCoin Spotlight برگزار می‌شوند. در این روش، صرافی پیش از عرضه، پروژه‌ها را اعتبارسنجی می‌کند و سپس به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. IEO به دلیل نظارت صرافی‌ها، نسبت به ICO امنیت بالاتری دارد.
عرضه اولیه کوین (ICO)
در ICO، پروژه‌ها به صورت مستقیم و به کمک قرارداد هوشمند، توکن‌های خود را به مردم می‌فروشند. این روش نظارت قانونی ندارد و سرمایه‌گذاران به‌جای سهام، توکن دریافت می‌کنند. ICOها روشی سریع و ارزان برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند؛ اما ریسک بالایی دارند و امکان کلاهبرداری در آنها وجود دارد.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در عرضه اولیه کوین
سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه کوین (ICO) می‌تواند سودآور باشد؛ اما ریسک‌های خاص خود را دارد. با این حال، اگر پروژه موفق شود، سودی که کسب می‌کنید چندین برابر سرمایه‌گذاری اولیه شما خواهد بود.
مزایای سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه کوین
در ادامه مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در ICO را بررسی می‌کنیم:
- خرید با قیمت پایین‌تر: در مرحله ICO، توکن‌ها بسیار ارزان‌تر از قیمت نهایی در صرافی‌ها فروخته می‌شوند. این یعنی اگر پروژه رشد کند، سرمایه‌گذاران اولیه می‌توانند سود قابل توجهی کسب کنند.
- سرمایه‌گذاری زودهنگام: بسیاری از ICOها برای پروژه‌هایی برگزار می‌شوند که هنوز در مراحل ابتدایی توسعه‌اند. این فرصت خوبی است تا قبل از دیگران، وارد پروژه شوید و از رشد آن سود کنید.
- تخفیف‌ها و پاداش‌ها: بیشتر ICOها به سرمایه گذارانی که زودتر از دیگران یا با حجم بیشتری توکن می‌خرند، تخفیف یا پاداش اضافی می‌دهند.
- تنوع در پروژه‌ها: ICOها فقط مخصوص یک نوع پروژه نیستند و میتوانید در زمینه‌های مختلفی مثل دیفای (DeFi)، متاورس (Metaverse)، بازی‌ها (GameFi)، هوش مصنوعی (AI) یا توکن‌های کاربردی سرمایه‌گذاری کنید و تنوع سبد خود را افزایش دهید.
ریسک‌های سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه توکن
سرمایه گذاری در عرضه اولیه کوین (ICO) می‌تواند سود قابل‌توجهی داشته باشد؛ اما ریسک‌های جدی نیز برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. در ادامه مهم‌ترین خطرات ICO را بررسی می‌کنیم:
- نبود نظارت قانونی: بیشتر ICOها بدون هیچ‌گونه نظارت مالی رسمی برگزار می‌شوند. این یعنی اگر پروژه شکست بخورد یا کلاهبرداری باشد، راهی برای پیگیری قانونی وجود ندارد.
- پروژه‌های کلاهبرداری: تعداد زیادی از ICOها با هدف فریب سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شوند. برخی دیگر نیز تجربه، تیم یا تکنولوژی کافی برای اجرای پروژه ندارند و شکست می‌خورند.
- عدم وجود MVP: بسیاری از پروژه‌های ICO فقط یک وایت‌پیپر دارند و هنوز محصول قابل آزمایش یا نسخه اولیه (MVP) ارائه نکرده‌اند. در این شرایط، شما در حال سرمایه گذاری روی یک ایده هستید، نه یک محصول واقعی.
- نوسانات شدید قیمت توکن: ممکن است توکن در بازار با نوسانات شدید روبه‌رو شود؛ سرمایه‌گذارانی که فقط برای نوسان‌گیری وارد می‌شوند، می‌توانند با فروش ناگهانی، قیمت را کاهش دهند.
- ریسک فنی و امنیتی: اگر توکن‌ها از طریق قراردادهای هوشمند ناسالم توزیع شوند، ممکن است باگ‌های فنی یا هک، باعث از بین رفتن سرمایه شود. موارد متعددی از هک یا سو استفاده از باگ‌های قرارداد در ICOها گزارش شده است.
- قفل شدن توکن‌ها و عدم نقدشوندگی: برخی پروژه‌ها توکن‌ها را قفل (lock) می‌کنند و امکان فروش آنها تا مدت خاصی وجود ندارد. همچنین ممکن است توکن هیچ‌وقت در صرافی لیست نشود و شما قادر به فروش دارایی خود نباشید.
جمع‌بندی
پیش از شرکت در عرضه اولیه کوین، پروژه را از نظر فنی، تیم، و توکنومیکس بررسی کنید و بدون استراتژی ورود و خروج وارد نشوید. ICOها می‌توانند سودآور باشند؛ اما فقط برای کسانی که با آگاهی و نه از روی هیجان، سرمایه‌گذاری کنند.
