در دنیای ارزهای دیجیتال، شاخص‌های متعددی برای اعتبارسنجی پروژه‌ها وجود دارد؛ یکی از مهم‌ترین آن‌ها ارزش کل قفل شده یا TVL است؛ اما Tvl چیست و چه اطلاعاتی به ما میدهد؟
در این مقاله، با مفهوم TVL، روش محاسبه و کاربرد آن در تحلیل فاندامنتال آشنا می‌شویم و بررسی می‌کنیم که چرا این شاخص می‌تواند نقشی کلیدی در تصمیمات سرمایه گذاری شما داشته باشد.
ارزش کل قفل شده چیست؟
ارزش کل قفل شده معیاری است که نشان میدهد چقدر سرمایه (به‌صورت ارز دیجیتال یا توکن) در یک پلتفرم دیفای یا قرارداد هوشمند قفل شده و برای فعالیت‌هایی مثل وام‌دهی، استیکینگ یا تامین نقدینگی استفاده می‌شود.
وقتی کاربران دارایی‌های خود را در یک پروتکل سپرده‌گذاری می‌کنند و این دارایی‌ها تا زمان مشخصی قابل برداشت نیست، مجموع ارزش دلاری این دارایی‌ها همان ارزش کل قفل شده است. این شاخص اعتماد و مشارکت سرمایه‌گذاران را در پروژه نشان میدهد و هر چقدر بیشتر باشد، آن پلتفرم نقدینگی و پایداری بالاتری دارد.
Tvl مخفف چیست؟
TVL مخفف عبارت Total Value Locked به معنی «ارزش کل قفل شده» است. وقتی کسی می‌پرسد Tvl در ارز دیجیتال چیست؟ به ارزش دلاری دارایی‌هایی اشاره دارد که کاربران در یک پلتفرم یا قرارداد هوشمند سرمایه گذاری کرده و مدت زمان مشخصی قفل شده‌اند.
TVL چگونه محاسبه می‌شود؟
برای محاسبه ارزش کل قفل شده (TVL)، ابتدا باید مقدار دارایی که در یک پروتکل یا قرارداد هوشمند قفل شده مشخص کنید؛ سپس، ارزش هر دارایی را بر اساس قیمت فعلی بازار محاسبه کرده و مجموع آن‌ها را به دست آورید.
TVL = (مجموع (تعداد هر دارایی × قیمت فعلی آن
برای مثال، فرض کنید در یک پلتفرم دیفای این توکن‌ها قفل شده باشند:
1,000 ETH با قیمت 2,000 دلار: 2,000,000 دلار
500,000 USDT با قیمت 1 دلار: 500,000 دلار
بنابراین:
TVL = 2,000,000 + 500,000 = 2,500,000
پلتفرم‌هایی مثل DeFiLlama ارزش کل قفل شده را به صورت لحظه‌ای نمایش می‌دهند، بنابراین نیازی نیست آن را محاسبه کنید.
چرا ارزش کل قفل شده در کریپتو اهمیت دارد؟
در ادامه بررسی می‌کنیم دلایل اهمیت Tvl چیست و چرا یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تحلیل فاندامنتال محسوب می‌شود:
- اعتماد سرمایه‌گذاران: هرچه TVL یک پروژه بیشتر باشد، یعنی سرمایه‌گذاران بیشتری به امنیت و پایداری آن پروژه اعتماد دارند.
- نقدینگی پروتکل: TVL بالا نقدینگی زیاد در استخرها و قراردادهای هوشمند را نشان میدهد که باعث می‌شود معامله و وام‌دهی راحت‌تر انجام شود.
- رقابت پروژه: با بررسی TVL می‌توانید قدرت یک پروژه را در مقایسه با رقبای خود بسنجید. پروتکل‌هایی با TVL بالاتر، جایگاه بهتری دارند.
- قیمت توکن: افزایش TVL پروژه می‌تواند فشار خرید ایجاد کند و قیمت توکن بومی آن پروژه را افزایش دهد.
- روند توسعه پروژه: کاهش ناگهانی TVL ممکن است نشانه خروج سرمایه، کاهش اعتماد یا بروز مشکلات فنی و امنیتی باشد.
چگونه از TVL در تحلیل فاندامنتال استفاده کنیم؟
ارزش قفل شده ارز دیجیتال به‌تنهایی برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در ارز دیجیتال کافی نیست؛ باید آن را در کنار شاخص‌های دیگر بررسی کنیم؛ در این صورت می‌تواند ابزاری قدرتمند برای تحلیل فاندامنتال باشد.
- مقایسه TVL با Market Cap: با بررسی نسبت Market Cap/TVL می‌توانید بفهمید که توکن پروژه بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی‌اش قیمت گذاری شده است یا خیر.
- روند تاریخی TVL: رشد مداوم TVL در بازه زمانی چند ماهه، جذب سرمایه و افزایش اعتماد کاربران را نشان میدهد و افت سریع و ناگهانی آن می‌تواند هشدار خروج سرمایه باشد.
- بررسی TVL در مقایسه با رقبا: مقایسه TVL یک پروژه با TVL پروژه‌های رقیب کمک می‌کند جایگاه آن را در بازار بشناسید و بررسی کنید که توانایی رقابت با دیگر پروژه‌ها را دارد یا خیر.
- همبستگی با حجم معاملات و کاربران فعال: اگر TVL بالا باشد اما حجم معاملات یا تعداد کاربران فعال کم باشد، ممکن است استفاده محدود یا قفل کردن موقت سرمایه برای دریافت پاداش را نشان دهد.
بهترین پلتفرم‌ها برای بررسی TVL
اگر بخواهید بدانید ارزش کل قفل شده (TVL) یک پروژه چقدر است، باید از پلتفرم‌هایی استفاده کنید که داده‌ها را به‌صورت لحظه‌ای جمع‌آوری کرده و نمایش می‌دهند. سه وبسایت معتبر در این زمینه عبارت‌اند از:
- DeFiLlama: بیش از ۱,۵۰۰ پروتکل دیفای در شبکه‌های مختلف را پوشش میدهد و دسترسی به داده‌های آن رایگان است. همچنین، امکان مشاهده TVL کل بازار یا TVL تاریخی هر پروژه وجود دارد.
- DappRadar: این وبسایت TVL را به همراه شاخص‌هایی مثل حجم معاملات، تعداد کاربران فعال و.. نمایش میدهد. همچنین، پروژه‌های NFT و بازی های بلاکچینی را نیز در کنار دیفای پوشش میدهد.
- DeFiPulse: این وبسایت نسبت به دور مورد قبلی محدودتر است؛ اما اطلاعات دقیق‌تری برای پروتکل‌های معروف اتریوم ارائه میدهد.
رابطه TVL با قیمت توکن
افزایش یا کاهش شاخص TVL می‌تواند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر قیمت توکن پروژه تاثیر بگذارد:
- افزایش TVL: وقتی سرمایه بیشتری در یک پروتکل قفل می‌شود، کاربران برای فعالیت‌هایی مانند استیکینگ یا تامین نقدینگی نیاز دارند توکن پروژه را خریداری کنند. این موضوع باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت توکن می‌شود.
- کاهش TVL: خروج سرمایه از یک پروتکل با فروش توکن‌های آن پروژه همراه است. کاهش تقاضا، همراه با عرضه بیشتر در بازار، می‌تواند باعث افت قیمت توکن شود.
سرمایه‌گذاران و تریدرها TVL را شاخص اعتماد بازار می‌دانند؛ برای آن‌ها افزایش TVL سیگنال مثبت و کاهش آن می‌تواند سیگنال هشدار باشد.
تفاوت TVL و Market Cap
- ارزش کل قفل شده (TVL): میزان سرمایه‌ای که کاربران در یک پروتکل یا قرارداد هوشمند قفل کرده‌اند. این عدد نشان‌دهنده نقدینگی و اعتماد کاربران به پروژه است. TVL به طور غیرمستقیم می‌تواند بر قیمت توکن تاثیر داشته باشد؛ چون می‌تواند اعتماد یا نگرانی ایجاد کند.
- ارزش بازار (Market Cap): مارکت کپ، ارزش توکن‌های در گردش یک پروژه بر اساس قیمت فعلی آن است. این شاخص اندازه پروژه را در بازار نشان میدهد. مارکت کپ کاملاً وابسته به قیمت توکن است و با افزایش یا کاهش قیمت بلافاصله تغییر می‌کند.
بیشتر بخوانید: پیدا کردن ارز دیجیتال جدید برای سرمایه گذاری
محدودیت‌ها و ایرادات شاخص TVL
شاخص TVL محدودیت‌هایی دارد که باعث می‌شود به تنهایی برای تصمیم گیری مناسب نباشد:
- به قیمت دارایی‌ها بستگی دارد: TVL بر اساس قیمت لحظه‌ای توکن‌ها محاسبه می‌شود، بنابراین با کاهش یا افزایش قیمت دارایی‌ها در بازار، این شاخص هم به‌سرعت تغییر می‌کند؛ با وجود اینکه حجم کل دارایی‌ها در پروتکل ثابت است.
- امکان افزایش مصنوعی آن وجود دارد: برخی پروژه‌ها با ارائه پاداش‌های موقت، سرمایه‌گذاران را به قفل کردن دارایی ترغیب می‌کنند و باعث بالا رفتن کوتاه مدت TVL می‌شوند.
- اطلاعاتی درباره سودآوری پروژه نمیدهد: TVL فقط میزان دارایی قفل شده را نشان میدهد و اطلاعاتی از سوددهی، درآمد یا پایداری مدل اقتصادی پروژه ارائه نمی‌کند.
- ریسک پروژه را نشان نمیدهد: بالا بودن TVL به معنی داشتن امنیت یا کم‌ریسک بودن پروژه نیست؛ پروژه‌هایی با TVL بالا نیز ممکن است در معرض هک یا مشکلات فنی باشند.
جمع‌بندی
در این مقاله بررسی کردیم TVL چیست و چرا یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل فاندامنتال پروژه‌های ارز دیجیتال است. با این حال، نباید فراموش کنید که شاخص TVL به‌تنهایی معیار خوبی برای ارزیابی پروژه نیست. بهترین رویکرد این است که شاخص‌های دیگری مثل مارکت کپ، حجم معاملات، فعالیت توسعه‌دهندگان و امنیت قراردادهای هوشمند را هم در نظر بگیرید.
کاربرد TVL این است که مسیر تحلیل شما را روشن‌تر کند و ترکیب آن با شاخص‌های دیگر، شانس موفقیت سرمایه گذاری را افزایش دهد.
