توکن سوزی ارز دیجیتال چیست؟ چه کاربردی دارد؟

توکن سوزی یکی از مفاهیم پایه و اساسی در ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. سوزاندن توکن در واقع باعث کاهش تعداد توکن‌های موجود از هر کوین می‌شود و این باعث از بین رفتن تعدادی توکن می‌شود. این فرآیند باعث کمیاب‌شدن توکن شده و حتی باعث افزایش قیمت آن می‌شود. برای این‌که با توکن سوزی چیست آشنا شوید، این مقاله را تا انتها بخوانید.

مفهوم توکن‌سوزی

توکن سوزی چیست؟ یکی از سوالات متداول در میان فعالان بازار کریپتو است. این اصطلاح یکی از اصطلاحات مهم در دنیای ارزهای دیجیتال است که برای کنترل عرضه توکن‌های یک پروژه استفاده می‌شود. در این فرآیند، مقدار مشخصی از یک توکن به‌طور دائمی از چرخه خارج می‌شود، به‌گونه‌ای که دیگر امکان استفاده از آن وجود ندارد. هدف اصلی از این کار، کاهش عرضه و در نتیجه افزایش ارزش توکن‌های باقی‌مانده است. بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی برای مدیریت اقتصاد توکن‌های خود از این روش بهره می‌برند.

فرآیند توکن‌سوزی چگونه انجام می‌شود؟

فرآیند سوزاندن توکن اغلب از طریق ارسال توکن‌ها به یک آدرس غیرقابل دسترس، “آدرس سیاه” یا “آدرس مرده” انجام می‌شود. این آدرس‌ها کلید خصوصی ندارند، بنابراین هیچ فردی قادر به بازیابی یا خرج کردن توکن‌های ارسال‌شده به آن‌ها نیست. در بعضی موارد، قراردادهای هوشمند برای انجام این فرآیند طراحی می‌شوند تا به‌صورت اتوماتیک بخشی از کارمزد تراکنش‌ها یا درصدی از توکن‌های در گردش سوزانده شوند.

چرا توکن‌سوزی اهمیت دارد؟

اهمیت این کار در عوامل مختلفی قابل بررسی است. این فرآیند اعتباری به پایداری اقتصاد پروژه می‌بخشد. در ادامه مقاله به برخی از عوامل می‌پردازیم:

• کاهش تورم: با کاهش تعداد توکن‌های در گردش، ارزش هر واحد از آن ارز افزایش پیدا می‌کند.
• افزایش تقاضا: کاهش عرضه توکن، باعث افزایش تقاضا می‌شود؛ این موضوع بر قیمت توکن تاثیر مثبت دارد.
• پایداری پروژه: برخی پروژه‌ها از این کار به‌عنوان یک روش برای کنترل نقدینگی و جلوگیری از نوسانات قیمتی بهره می‌برند.
• افزایش جذابیت: بعضی از سرمایه‌گذاران به پروژه‌هایی که توکن را می‌سوزانند علاقه‌ دارند؛ این کار نشان‌دهنده تعهد تیم پروژه به پایداری و رشد اقتصادی آن است.

انواع توکن‌سوزی

Token Burning به افزایش ارزش کمک می‌کند. هر یک از این روش‌ها تاثیر خاصی بر اقتصاد توکن و بازار دارند و برای ایجاد انگیزه در سرمایه‌گذاران و افزایش ارزش دارایی‌ها استفاده می‌شوند. در ادامه مقاله به انواع مختلف این اصطلاح تخصصی می‌پردازیم:

توکن سوزی برنامه ریزی شده (Planned Burning)

برخی پروژه‌ها از ابتدا این مکانیسم را در وایت پیپر خود مشخص کرده‌اند. این کار به‌صورت دوره‌ای و از پیش تعیین‌شده انجام می‌شود. برای مثال بایننس کوین (BNB) هر سه ماه یک‌بار بخشی از توکن‌های خود را می‌سوزاند تا عرضه را کاهش دهد.

توکن سوزی تراکنشی (Transactional Burning)

در برخی شبکه‌ها، درصدی از کارمزد تراکنش‌ها سوزانده می‌شود. این امر کاهش تدریجی تعداد توکن‌های در گردش را رقم می‌زند. برای مثال اتریوم بعد از به‌روزرسانی EIP-1559 بخشی از کارمزد تراکنش‌ها را می‌سوزاند.

توکن سوزی دستی (Manual Burning)

برخی شرکت‌ها یا پروژه‌ها تصمیم می‌گیرند توکن‌های خود را به‌صورت دستی و بدون برنامه‌ریزی قبلی، بسوزانند. برای مثال شیبا اینو (SHIB) در برخی مواقع توکن‌هایی را به آدرسی غیرقابل بازیابی ارسال می‌کند.

توکن سوزی مبتنی بر اثبات سوزاندن (Proof of Burn – PoB)

این روش مشابه الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) است؛ اما به جای استفاده از انرژی و قدرت محاسباتی، کاربران باید مقدار مشخصی از توکن‌های خود را بسوزانند تا شبکه را تامین کنند. برای مثال پروژه‌هایی مانند Counterparty (XCP) از این روش استفاده می‌کنند.

توکن سوزی با بازخرید (Buyback and Burn)

در این روش، پروژه اقدام به خرید توکن‌های خود از بازار کرده و سپس آن‌ها را می‌سوزاند، که باعث کاهش عرضه و افزایش ارزش توکن می‌شود. برای مثال بایننس و بسیاری از صرافی‌های دیگر این روش را برای افزایش ارزش توکن‌های خود به کار می‌برند.

چرا توکن‌سوزی انجام می‌شود؟

پروژه‌های ارز دیجیتال برای اهداف خود این کار را انجام می‌دهند. این اهداف باعث حفظ ارزش توکن، تشویق سرمایه‌گذاری و تبدیل به پاداش دارندگان توکن می‌شود. کاهش عرضه باعث می‌شود از کاهش ارزش توکن جلوگیری شود. از طرفی این کار باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به پروژه‌ها می‌شود. این فرآیند برای افرادی که آن توکن را دارند، به نوعی افزایش ارزش کمک می‌کند.

مثال‌هایی از توکن‌سوزی در پروژه‌های معروف

پروژه‌های بزرگی در دنیای ارزهای دیجیتال از این فرایند استفاده می‌کنند. اتریوم و شیبا اینو از معروف‌ترین کوین‌هایی هستند که این فرآیند را انجام می‌دهند. بایننس‌کوین نیز این فرآیند را به‌طور منظم انجام می‌دهد. در واقع مقداری از توکن‌های BNB را می‌سوزاند تا عرضه آن را کاهش دهد. اتریوم نیز پس از به‌روزرسانی EIP-1559، بخشی از کارمزدهای شبکه اتریوم را می‌سوزاند. تیم توسعه‌دهنده شیبا بخش قابل توجهی از توکن‌های خود را سوزانده تا عرضه کاهش یابد.

آیا توکن‌سوزی همیشه موفقیت‌آمیز است؟

هرچند این کار در بسیاری از موارد باعث افزایش ارزش توکن می‌شود، اما همیشه تضمین‌کننده موفقیت نیست. اگر یک پروژه به‌صورت اصولی اداره نشود یا تقاضای واقعی برای توکن وجود نداشته باشد، حتی کاهش عرضه هم نمی‌تواند باعث رشد ارزش آن شود. علاوه بر این، بعضی پروژه‌ها از این فرآیند به‌عنوان یک ترفند بازاریابی استفاده می‌کنند و این حرکت آن‌ها تاثیر ماندگاری ندارد.

مقایسه فرآیند سوزاندن توکن با آزادسازی توکن

برخلاف فرآیند آزادسازی توکن، توکن‌سوزی تعداد توکن‌های در گردش را کاهش می‌دهد. اما در آزادسازی توکن، کوین‌های بیشتری به چرخه عرضه اضافه می‌شوند که باعث تورم در ارزهای دیجیتال می‌شوند. برعکس آزادسازی، سوزاندن باعث کاهش توکن‌های در گردش می‌شود.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم که به سوال توکن سوزی چیست؟ پاسخ روشنی ارائه کنیم. سوزاندن توکن‌ها یکی از روش‌های متداول برای مدیریت اقتصاد توکن‌های ارزهای دیجیتال است. این فرایند منجر به افزایش ارزش توکن‌ها، کاهش تورم و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران می‌شود. با این حال، موفقیت آن بستگی به عوامل مختلفی مانند تقاضا، کیفیت پروژه و نحوه اجرای آن دارد. سرمایه‌گذاران باید پیش از تصمیم‌گیری، جزئیات هر پروژه و استراتژی‌های آن را به دقت بررسی کنند و سپس تصمیم بگیرند.

سوالات متداول