پرایوسی کوین چیست و آیا ارزش سرمایه گذاری دارند؟

پرایوسی کوین ها ارزهای دیجیتالی هستند که برای افزایش حریم خصوصی کاربر و ناشناس ماندن تراکنش‌ها طراحی شده‌اند. برخلاف ارزهای دیجیتال سنتی، پرایوسی کوین جزئیات تراکنش را از طریق تکنیک‌های رمزنگاری پنهان و ردیابی آن‌ها را تا حد بسیار زیادی سخت می‌کنند. ما در ادامه به معرفی دقیق‌تر پرایوسی کوین، انواع آن و مزایا و البته معایب احتمالی استفاده از آن می‌پردازیم.

پرایوسی کوین چیست؟

مانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، پرایوسی کوین (Privacy Coin) نوعی ارز دیجیتال است. این ارز دیجیتال محرمانه که برای اولویت دادن به حریم خصوصی و ناشناس بودن کاربر طراحی شده انواع مختلفی دارد که هر یک ویژگی و البته کاربرد متفاوتی نسبت به دیگری دارند. نمونه‌های محبوب ارز دیجیتال حریم خصوصی شامل مونرو، زی‌کش و دش هستند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید پرایوسی کوین ها این تصور غلط را که همه ارزهای دیجیتال ناشناس هستند در ذهن عموم مردم جا انداخته‌اند، این در حالیست که اکثر آن‌ها به طور پیش‌فرض ناشناس هستند. اگرچه تراکنش‌های ارز دیجیتال حاوی اطلاعات شخصی یا آدرس‌های IP نیستند، اما ناشناس بودن آن‌ها به این معنی است که اطلاعات مربوط به فرستنده یا گیرنده را از تجزیه و تحلیل داده‌ها و الگوهای تراکنش استنباط خواهد کرد.

کاربرد پرایوسی کوین ها

پرایوسی کوین‌ها به کاربران امکان می‌دهند در تراکنش‌های مالی خود محرمانگی بیشتری داشته باشند. با استفاده از آن‌ها داده‌هایی مثل فرستنده، گیرنده و مقدار انتقال را پنهان می‌ماند. این ویژگی در شرایطی که حریم خصوصی مالی به‌عنوان یک حق اساسی در نظر گرفته می‌شود (مثل محافظت از داده‌های شخصی در برابر نظارت، سانسور یا سرقت هویت)، بسیار ارزشمند است. علاوه بر این، پرایوسی کوین‌ها به حفظ قابلیت تعویض (Fungibility) هم کمک می‌کنند؛ به این معنا که همه سکه‌ها یکسان هستند و نمی‌توان بین سکه‌هایی با سابقه مشکوک یا پاک تفاوت قائل شد.

کاربرد پرایوسی کوین‌ها فقط شخصی نیست. در حوزه‌های تجاری، سازمان‌های غیردولتی یا فعالیت‌های اجتماعی هم استفاده می‌شوند. برای نمونه، روزنامه‌نگاران، سازمان‌های مردم‌نهاد یا فعالان سیاسی می‌توانند کمک مالی دریافت کنند بدون آنکه هویت اهداکنندگان آشکار شود. همچنین در اقتصادهایی با سیستم بانکی بی‌ثبات یا محدودیت‌های شدید سرمایه، پرایوسی کوین ها راهی برای حفظ دارایی یا انجام تراکنش‌های بین‌المللی بدون افشای تاریخچه مالی فراهم می‌کنند.

ارزهای پرایوسی کوین

ارزهای پرایوسی کوین دسته‌ای از رمزارزها هستند که تمرکز اصلی آن‌ها بر حفظ محرمانگی و ناشناس‌بودن تراکنش‌ها است. مهم‌ترین نمونه‌ها شامل مونرو (Monero)، زی‌کش (Zcash)، دش (Dash)، فیرو (Firo) و سیکرت نتورک (Secret Network) می‌شوند. در ادامه مطلب به شکل مفصل‌تری به معرفی هر یک از انواع مختلف پرایوسی کوین ها می‌پردازیم.

مقاله مرتبط: بهترین میم کوین های شبکه اپتوس

پرایوسی کوین چگونه کار می‌کند؟

پرایوسی کوین ها از روش‌های رمزنگاری پیشرفته برای مخفی کردن یا محدود کردن نمایش جزئیات تراکنش استفاده می‌کنند. برخی از مهم‌ترین تکنیک‌ها شامل امضاهای حلقوی (Ring Signatures)، آدرس‌های مخفی (Stealth Addresses)، اثبات‌های بدون دانش (Zero-Knowledge Proofs)، تراکنش‌های محرمانه و پروتکل‌های ترکیب سکه (Coin Mixing) هستند. هدف همه این روش‌ها این است که ردیابی تراکنش‌ها در بلاکچین شکسته شود و هیچ شخصی نتواند بفهمند چه کسی چه مقدار پول را برای چه کسی فرستاده است. برای مثال:

• امضاهای حلقوی این امکان را می‌دهند که امضای یک تراکنش بتواند به هر عضوی از یک گروه تعلق داشته باشد، بنابراین مشخص نیست ارسال‌کننده واقعی چه کسی است (مونرو از این روش استفاده می‌کند.).
• آدرس‌های مخفی برای گیرنده، آدرس یک‌بار مصرف ایجاد می‌کنند تا تراکنش‌ها به یک آدرس اصلی قابل ردیابی نباشند.
• اثبات‌های بدون دانش مثل zk-SNARKs در زی‌کش، اجازه می‌دهند صحت تراکنش تأیید شود بدون آنکه مقدار یا طرفین آشکار شوند.
• Coin Mixing یا CoinJoin شامل ادغام چندین تراکنش و بازتوزیع آن‌هاست تا مسیر واقعی انتقال مشخص نباشد (مثل PrivateSend در دش).

معروف ترین انواع  پرایوسی کوین چیست؟

چندین نوع پرایوسی کوین وجود دارد که هر کدام تکنیک‌های خاص خود را برای افزایش حریم خصوصی پیاده‌سازی می‌کنند. در ادامه چند نمونه مهم پرایوسی کوین را معرفی می‌کنیم.
1-توکن حریم خصوصی پیو اکس PIVX

PIVX یک ارز دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی است که امکان تراکنش‌های اختیاری خصوصی را فراهم می‌کند؛ یعنی کاربران می‌توانند بین تراکنش عمومی یا محرمانه یکی را انتخاب کنند. یکی از فناوری‌های اصلی آن، SHIELD است که بر پایه‌ zk-SNARKs ساخته شده است. این ویژگی اجازه می‌دهد اعتبار تراکنش بدون افشای مقدار یا تاریخچه آن تأیید شود. علاوه بر این، PIVX از شبکه مسترنودها و مکانیزم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند. یعنی به اعضای شبکه امکان می‌دهد پیشنهادات خود را مطرح کنند و به آن‌ها رأی دهند.

2- پرایوسی کوین دش (DASH)

دش یک پرایوسی کوین کامل محسوب نمی‌شود، اما از طریق ویژگی‌ای به نام PrivateSend (که قبلاً DarkSend نام داشت.) قابلیت حریم خصوصی اختیاری ارائه می‌دهد. این مکانیزم با ترکیب تراکنش‌های چند کاربر (CoinJoin) باعث می‌شود مسیر واقعی انتقال پول دشوارتر قابل ردگیری باشد. اگرچه تراکنش‌های دش به‌طور پیش‌فرض عمومی هستند، اما کاربران در صورت تمایل ویژگی PrivateSend را فعال می‌کنند. دش علاوه بر این، مزایایی مانند تراکنش‌های سریع (InstantSend) و شبکه‌ای از مسترنودها هم دارد.

4- رایوسی کوین بیم Beam

Beam یک بلاکچین لایه‌اول با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی است که از پروتکل‌های Mimblewimble و LelantusMW استفاده می‌کند. در Beam تمام تراکنش‌ها به‌صورت پیش‌فرض محرمانه هستند؛ به این معنا که اطلاعات فرستنده، گیرنده و مقدار تراکنش مخفی می‌مانند. همچنین Beam از قابلیت دارایی‌های محرمانه (Confidential Assets) پشتیبانی می‌کند. قابلیتی که به کاربران امکان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال خصوصی ایجاد کرده و بدون افشای فعالیت کیف پولشان، آن‌ها را مدیریت کنند.

5- توکن غیرردیابی گرین Grin

Grin حریم خصوصی بسیار بالایی ارائه می‌دهد. در Grin هیچ آدرس عمومی دائمی وجود ندارد، مقدار تراکنش‌ها مخفی است و تراکنش‌ها با استفاده از روشی به نام cut-through ترکیب می‌شوند. این اتفاق باعث می‌شود که ارتباط بین ورودی‌ها و خروجی‌ها قبل از ثبت روی بلاکچین حذف شود. همچنین برای مقابله با ردیابی در سطح شبکه، Grin از پروتکل Dandelion++ استفاده می‌کند که آدرس IP فرستنده تراکنش‌ها را پنهان می‌کند.

6- فیرو Firo

Firo از پروتکل‌هایی مانند Lelantus Spark و ابزارهایی مانند Dandelion++ استفاده می‌کند تا سابقه تراکنش‌ها و حتی آدرس‌های IP کاربران غیرقابل ردیابی باشد. این فناوری‌ها باعث می‌شوند که تراکنش‌ها حداکثر سطح ناشناسی را داشته باشند و علاوه‎‌براین هیچ ناظر خارجی مسیر پول یا هویت کاربران را تشخیص ندهد.

مقاله مرتبط: بهترین میم کوین های شبکه اربیتروم

7- مونرو (XMR)

مونرو محبوب‌ترین پرایوسی کوین است که از ترکیبی از امضاهای حلقه‌ای (Ring Signatures) و تراکنش‌های محرمانه حلقه‌ای (RingCT) استفاده می‌کند. با این کار جزئیات تراکنش‌ها مانند فرستنده، گیرنده و مقدار انتقال را مخفی نگه می‌دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که تراکنش‌ها به‌صورت پیش‌فرض خصوصی و غیرقابل ردیابی باشند.

8- پرایوسی کوین زی کش (ZEC)

زی کش ویژگی منحصر به فردی به نام افشای انتخابی (Selective Disclosure) ارائه می‌دهد. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد انتخاب کنند؛ آیا می‌خواهند جزئیات تراکنش‌هایشان را افشا کنند یا آن‌ها را خصوصی نگه دارند؟ این قابلیت، تعادل خوبی بین شفافیت قانونی و حفظ حریم خصوصی فراهم می‌کند. همچنین سبب می‌شود مه کاربر کنترل کاملی بر سطح محرمانگی تراکنش‌های خود داشته باشد.

مزایای پرایوسی کوین ها

به صورت کلی پرایوسی کوین ها مزایای زیادی را برای کاربرانی که به دنبال افزایش حریم خصوصی مالی خود هستند به همراه دارد. این مزایا عبارتند از:

• افزایش محرمانگی: در عصری که نظارت رو به افزایش است، پرایوسی کوین ها لایه‌ای از محافظت را در برابر بررسی‌های ناخواسته فعالیت‌های مالی کاربران فراهم می‌کنند.
• امنیت بیشتر: با پنهان کردن جزئیات تراکنش‌ها، پرایوسی کوین می‌تواند هدف قرار دادن کیف پول‌های خاص یا ردیابی فعالیت کاربر را برای هکرها دشوارتر کند.
• آزادی مالی: پرایوسی کوین ها به کاربران این امکان را می‌دهند که اطلاعات مالی خود را کنترل کنند. همچنین آنچه را که در بلاکچین به اشتراک می‌گذارند، انتخاب کنند.

معایب پرایوسی کوین ها

در حالی که پرایوسی کوین ها منجر به افزایش حریم خصوصی مالی می‎شوند اما ماهیت ناشناس آن‌ها، این ارزها را به ابزاری ترجیحی برای فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل کرده است. این ارزهای دیجیتال که راهی برای پنهان کردن جزئیات تراکنش‌ها هستند، به پناهی برای مجرمان تبدیل شده‌اند! مجرمانی که به دنبال فعالیت مخفیانه و البته غیرقانونی هستند.

ویژگی های پرایوسی کوین ها

پرایوسی‌کوین‌ها با مجموعه‌ای از نوآوری‌های رمزنگاری و سطح پروتکل شناخته می‌شوند که هدفشان بیشینه کردن محرمانگی مالی است. ویژگی‌های رایج آن‌ها شامل امضاهای حلقوی است. این ویژگی فرستنده واقعی را میان گروهی از امضاها پنهان می‌کند. همچنین تراکنش‌های محرمانه مقدار انتقال را مخفی می‌کنند و مکانیزم‌های ترکیب سکه که ورودی‌ها و خروجی‌های چند کاربر را با هم ترکیب و ردیابی کرده را دشوار می‌سازد. برخی سیستم‌های پیشرفته‌تر همچنین از اثبات‌های بدون دانش (zk-SNARKs) یا روش‌های افشای انتخابی استفاده می‌کنند تا اعتبار تراکنش بدون افشای داده‌های حساس تأیید شود.

پرایوسی کوین ها چگونه غیرقابل ردیابی باقی می مانند؟

پرایوسی‌کوین‌ها با شکستن ارتباطات قابل مشاهده بین فرستنده، گیرنده و مقدار تراکنش، غیرقابل ردیابی باقی می‌مانند. برای مثال، امضاهای حلقوی مشخص نمی‌کنند که کدام عضو گروه تراکنش را امضا کرده است. آدرس‌های مخفی هم هویت گیرنده واقعی را پنهان و تراکنش‌های محرمانه مقادیر را رمزگذاری می‌کنند تا ناظران بیرونی فقط تعهدات رمزنگاری‌شده ببینند. در طراحی‌های پیشرفته‌تر، اثبات‌های بدون دانش اجازه می‌دهند که صحت تراکنش بررسی شود بدون آنکه داده‌ها افشا شوند. همچنین تکنیک‌های سطح شبکه مانند Dandelion++ می‌توانند آدرس IP مبدا تراکنش‌ها را پنهان کنند تا ردیابی در سطح شبکه دشوار شود.

آینده پرایوسی کوین

آینده پرایوسی‌کوین‌ها تحت تأثیر پیشرفت تکنولوژی، فشارهای نظارتی و میزان تقاضای کاربران شکل خواهد گرفت. از یک طرف، تحقیقات مداوم می‌تواند منجر به توسعه پروتکل‌های خصوصی‌سازی کارآمدتر و مقیاس‌پذیرتر شود. از طرف دیگر، قوانین سخت‌گیرانه ضدپولشویی (AML) و شناخت مشتری (KYC) و حذف این ارزها از صرافی‌ها، پذیرش عمومی آن‌ها را محدود کرده یا استفاده از آن‌ها را به محیط‌های غیرمتمرکز و همتا به همتا منتقل می‌کند.

قوانین و مقررات پرایوسی کوین ها

قوانین و مقررات یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پرایوسی‌کوین‌ها هستند. بسیاری از کشورها نسبت به ارزهای کاملاً ناشناس نگرانی دارند و آن‌ها را پرخطر برای پولشویی، تأمین مالی تروریسم و تجارت غیرقانونی می‌دانند. به همین دلیل، برخی صرافی‌ها و سرویس‌ها ممکن است از فهرست خود حذف یا از پشتیبانی پرایوسی‌کوین‌ها خودداری کنند و چارچوب‌های قانونی جدید، الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای گزارش‌دهی یا افشا وضع نمایند. به‌عنوان مثال اتحادیه اروپا برنامه دارد از سال ۲۰۲۷ معاملات پرایوسی‌کوین‌ها توسط ارائه‌دهندگان خدمات مالی را ممنوع کند؛ هرچند نگهداری شخصی آن‌ها برای کاربران ممنوع نیست.

نتیجه‌گیری

پرایوسی کوین ها یک دسته مهم و البته قدرتمند از ارزهای دیجیتال هستند که برای محافظت از حریم خصوصی تراکنش‌ها با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته رمزنگاری طراحی شده‌اند. آن‌ها در حالی که ناشناسی و قابلیت تعویض بالایی ارائه می‌دهند، با چالش‌های مهمی مانند نظارت‌های قانونی و محدودیت‌های فناورانه (مانند پیچیدگی و مقیاس‌پذیری) روبه‌رو هستند. آینده استفاده گسترده از این ارزها به توانایی آن‌ها در ایجاد تعادل بین حفظ حریم خصوصی کاربران و فراهم کردن امکان نظارت قانونی بستگی خواهد داشت.

 اگر تصمیم به سرمایه گذاری در ارز دیجیتال دارید، همین حالا سری به سبدهای سرمایه‌گذاری الگوراک بزنید. تفاوتی ندارد که یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای هستید یا یک تازه‌کار، الگوراک برای شما با هر میزان بودجه و هر میزان ریسک‌پذیری پیشنهادات ویژه‌ای دارد.

استفاده از پرایوسی کوین قانونی است؟

این موضوع بستگی به کشور دارد. در بسیاری از کشورها، داشتن یا استفاده از پرایوسی‌کوین‌ها ذاتاً غیرقانونی نیست. اما برخی صرافی‌ها ممکن است به دلیل قوانین و الزامات نظارتی از پشتیبانی آن‌ها خودداری کنند.

آیا بیت کوین یک ارز دیجیتال محرمانه است؟

خیر، بیت‌کوین فقط مستعار (Pseudonymous) است و یک ارز دیجیتال محرمانه محسوب نمی‌شود. همه تراکنش‌ها و موجودی‌ها در بلاکچین آن عمومی ثبت و قابل ردیابی هستند. هرچند می‌توان با ابزارهایی مخصوص سطحی از ناشناسی ایجاد کرد؛ اما بیت‌کوین به‌صورت پیش‌فرض قابلیت‌های محرمانگی مانند مونرو یا زی‌کش را ندارد.