سولانا یا کاردانو؟ هردو پروژه‌های بلاک چینی مهمی هستند؛ اما مسیر، اهداف و جامعه آن‌ها تفاوت‌های زیادی دارد. بنابراین، پاسخ به این سوال که سولانا بهتر است یا کاردانو فقط به قیمت و چارت محدود نمی‌شود.
در این مقاله، قصد داریم این دو پروژه را از نظر معماری شبکه، عملکرد فنی، تاریخچه قیمت، ریسک‌ها، فرصت‌ها و پتانسیل رشد آن‌ها در آینده بررسی کنیم. اگر در انتخاب سولانا یا کاردانو برای سرمایه گذاری تردید دارید، این مقاله را از دست ندهید.
سولانا چیست و چه هدفی دارد؟
سولانا (Solana) یک بلاک چین نسل سوم است که با هدف حل مشکل مقیاس‌پذیری توسعه داده شده است. در حالی‌که اکثر شبکه‌ها با افزایش کاربران کند می‌شوند و کارمزد تراکنش افزایش می‌یابد، سولانا با معرفی یک الگوریتم اجماع جدید، سعی کرده این مشکل را حل کند.
مهم‌ترین نوآوری سولانا، الگوریتم اثبات تاریخ (Proof of History) است که در کنار مدل اثبات سهام (Proof of Stake)، این امکان را به شبکه میدهد تا همزمان هزاران تراکنش را با تاخیر بسیار پایین نهایی کند. این ویژگی سولانا را به یکی از سریع‌ترین شبکه‌های بلاک چین تبدیل می‌کند، با کارمزدی که کمتر از ۰.۰۰۱ دلار است.
هدف اصلی سولانا این است که به زیرساخت اصلی Web3 تبدیل شود؛ بستری برای:
- اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps)،
- بازارهای NFT و بازی‌های بلاکچینی،
- پروتکل‌های مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi)،
- سایر پروژه‌هایی که نیازمند عملکرد سریع و مقیاس‌پذیر هستند.
سولانا تلاش می‌کند با اتریوم رقابت کند؛ این رویکرد جسورانه، آن را به یکی از پروژه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر تبدیل می‌کند.
بیشتر بخوانید: سولانا یا ریپل؟
کاردانو چیست و چه هدفی دارد؟
کاردانو (Cardano) یکی از معدود پروژه‌های بلاکچینی که بر پایه‌ی پژوهش علمی و دانشگاهی ایجاد شده است. این پروژه با این هدف شکل گرفت که محدودیت‌های موجود در بلاک چین‌های نسل اول و دوم (مثل بیت کوین و اتریوم) را برطرف کرده و زیرساختی امن، پایدار و مقیاس‌پذیر برای آینده فراهم کند.
کاردانو از الگوریتم اجماع اختصاصی به نام Ouroboros استفاده می‌کند که یک نسخه پیشرفته از اثبات سهام (PoS) است. این الگوریتم از نظر تئوری و نحوه پیاده‌سازی، مورد بررسی علمی قرار گرفته و به‌عنوان یکی از الگوریتم‌های PoS کارآمد شناخته می‌شود.
ماموریت کاردانو گسترده است:
- ایجاد راهکارهای شفاف و قابل اعتماد برای سیستم‌های مالی، آموزشی و بهداشتی
- آماده‌سازی زیرساخت برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
- همکاری با دولت‌ها، موسسات بین‌المللی و کشورهای در حال توسعه برای پیاده‌سازی فناوری بلاک چین
در حقیقت، کاردانو پروژه‌ای است که برای بلند مدت برنامه‌ریزی شده است. شاید توسعه‌ی آن آهسته‌تر از رقبا اتفاق بیفتد؛ اما طرفداران وفادار و سرمایه‌گذاران محافظه کار، آن را یکی از مطمئن‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری در ارز دیجیتال می‌دانند.
مقایسه سولانا با کاردانو: سرعت، کارمزد، معماری
اولین قدم برای مقایسه کاردانو و سولانا تحلیل فنی پروژه است. در ادامه، این دو بلاک چین را از جنبه‌های فنی مختلف بررسی می‌کنیم:
سرعت پردازش تراکنش‌ها
- سولانا: در شرایط ایده‌آل می‌تواند تا بیش از ۶۵,۰۰۰ تراکنش در ثانیه پردازش کند.
- کاردانو: حدود ۲۵۰ تراکنش در ثانیه ظرفیت دارد، البته در به‌روزرسانی‌ها در حال بهبود است.
در سولانا، تراکنش‌ها در کمتر از ۵ ثانیه نهایی می‌شوند؛ اما در کاردانو، زمان نهایی‌شدن تراکنش‌ها بین ۱۰ تا ۶۰ ثانیه است.
کارمزد شبکه
- سولانا: کارمزد هر تراکنش در سولانا کمتر از ۰.۰۰۱ دلار است و ناچیز محسوب می‌شود.
- کاردانو: کارمزدها در کاردانو در محدوده ۰.۱ تا ۰.۲ دلار قرار دارند که همچنان پایین است؛ اما نسبت به سولانا بیشتر است.
الگوریتم اجماع
- سولانا: از ترکیب PoH و PoS استفاده می‌کند؛ این موضوع باعث افزایش چشمگیر سرعت شده است.
- کاردانو: از الگوریتم Ouroboros PoS استفاده می‌کند؛ الگوریتمی آکادمیک، رسمی و مبتنی بر تحقیق که امنیت و پایداری بالایی دارد.
تمرکززدایی و پایداری
- سولانا برای اعتبارسنجی نیاز به سخت افزار قدرتمند دارد، بنابراین می‌توان گفت تمرکز بیشتری بین ولیدیتورها (Validators) وجود دارد. همچنین شبکه در گذشته بارها دچار قطعی شده است؛ این موضوع ریسک سولانا را افزایش میدهد.
- کاردانو ساختار غیر متمرکزتری دارد و به‌ندرت شاهد قطعی یا اختلال شبکه بوده است؛ بنابراین برای پروژه‌هایی است که به امنیت، عدم تمرکز و ثبات نیاز دارند، مناسب است.
تیم توسعه و جامعه کاربران
بررسی تیم پروژه ارز دیجیتال، نقش کلیدی در موفقیت بلندمدت یک پروژه دارند. در ادامه، نگاهی به ساختار تیم توسعه‌دهنده و کامیونیتی هر دو پروژه خواهیم داشت:
تیم توسعه‌دهنده سولانا
- بنیانگذار: آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko)، مهندس سابق کوالکام، با سابقه‌ای قوی در طراحی سیستم‌های توزیع‌شده و شبکه‌های پرسرعت است. او ایده الگوریتم اثبات تاریخ را مطرح کرد که مهم‌ترین مزیت سولانا محسوب می‌شود.
- ساختار تیم: توسعه‌ی اصلی توسط شرکت Solana Labs انجام می‌شود و Solana Foundation به رشد اکوسیستم، جذب پروژه‌ها و حمایت از توسعه‌دهندگان کمک می‌کند.
تیم توسعه‌دهنده کاردانو
- بنیانگذار: چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) یکی از هم‌بنیان‌گذاران اتریوم است که پس از جدایی از آن پروژه، تمرکز خود را روی ساخت بلاک چین علمی و پژوهش‌محور گذاشت.
- ساختار تیم: توسعه کاردانو توسط شرکت IOHK انجام می‌شود. شرکت‌های Cardano Foundation و Emurgo هم در زمینه گسترش، آموزش و تجاری‌سازی بلاکچین فعالیت می‌کنند.
جامعه کاربران و توسعه‌دهندگان
کامیونیتی سولانا عبارتند از:
- جامعه فعال در حوزه‌های NFT، GameFi و دیفای دارد
- هکاتون‌های بین‌المللی و برنامه‌هایی برای حمایت مالی از پروژه برگزار می‌شود
- بیش از هزار پروژه فعال در شبکه و حضور قوی در Discord، Telegram و X دارد
- جامعه توسعه‌دهندگان بزرگی دارد که ابزارهای جدید برای اکوسیستم سولانا می‌سازند
کامیونیتی کاردانو عبارتند از:
- جامعه‌ای که به آینده پروژه اعتماد دارد
- بیشتر کاربران و هولدرها دیدگاه سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند
- توسعه‌دهندگان مستقل کمتری نسبت به سولانا دارد
- پروژه‌های بلاکچینی با همکاری دولت‌ها در شبکه کاردانو پیاده‌سازی می‌شوند
مقایسه عملکرد قیمتی سولانا و کاردانو
با اینکه تحلیل فاندامنتال نقش مهمی در اعتبارسنجی پروژه ارز دیجیتال دارد؛ اما بسیاری از سرمایه‌گذاران در نهایت به عملکرد قیمتی نگاه می‌کنند. در ادامه، چارت سولانا (SOL) و کاردانو (ADA) را بررسی می‌کنیم تا ببینیم در شرایط مختلف بازار، کاردانو یا سولانا چه عملکردی داشته اند.
عملکرد تاریخی سولانا (SOL)
- ورود به بازار: سال ۲۰۲۰، با قیمت اولیه حدود ۰.۲۲ دلار
- سقف تاریخی (ATH): در نوامبر ۲۰۲۱، قیمت سولانا به حدود ۲۶۰ دلار رسید. این رشد به‌دلیل محبوبیت NFTها، سرعت بالای شبکه، و حمایت سرمایه‌گذاران قدرتمند بود.
- سقوط قیمت: پس از فروپاشی صرافی FTX که یکی از اصلی‌ترین حامیان سولانا بود؛ قیمت این رمزارز به زیر ۱۰ دلار سقوط کرد و اعتماد بازار از دست رفت.
- وضعیت فعلی (۲۰۲۵): سولانا در حال بازیابی است و در محدوده ۱۲۰ تا ۱۵۰ دلار معامله می‌شود. هنوز فاصله زیادی با سقف تاریخی دارد اما رشد قابل توجهی داشته است.
عملکرد تاریخی کاردانو (ADA)
- ورود به بازار: سال ۲۰۱۷، با قیمت اولیه حدود ۰.۰۲ دلار
- سقف تاریخی (ATH): در سپتامبر ۲۰۲۱، همزمان با راه‌اندازی قابلیت قراردادهای هوشمند، قیمت ADA به حدود ۳ دلار رسید.
- سقوط قیمت: در بازار نزولی ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ قیمت کاردانو تا محدوده ۰.۲ دلار کاهش پیدا کرد.
- وضعیت فعلی (۲۰۲۵): قیمت ADA در محدوده ۰.۴ تا ۰.۶ دلار نوسان دارد. رشد آن در بازیابی بازار نسبت به سولانا کمتر بوده است.
در مجموع، سولانا بازدهی بالاتری در بازار صعودی داشته اما نوسانات شدیدتری هم تجربه کرده است. کاردانو پایدارتر بوده اما حرکت آن کندتر بوده است.
بررسی نقدینگی و پذیرش بازار
برای مقایسه کاردانو و سولانا، بررسی نقدشوندگی، پذیرش توسط صرافی‌های بزرگ و سرمایه‌گذاران نهادی اهمیت زیادی دارد. مهم نیست یک پروژه چقدر از لحاظ فنی پیشرفته است؛ اگر نقدینگی کافی نداشته باشد یا پذیرش کمی در بازار داشته باشد، ورود یا خروج سرمایه به آن با اسلیپیج (Slippage) زیاد همراه خواهد بود.
نقدینگی سولانا (SOL)
- حجم معاملات روزانه: بین ۵۰۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار در نوسان است که نشان میدهد سولانا بازار فعال و نقدشونده دارد.
- لیست‌شدن در صرافی‌ها: سولانا در اکثر صرافی‌های معتبر جهان از جمله Binance، Coinbase، Kraken، OKX و Bybit حضور دارد و در بازار اسپات و فیوچرز معاملات پرحجمی دارد.
- وضعیت بازار مشتقه: قراردادهای فیوچرز و آپشن‌های متعددی برای SOL در صرافی‌های بزرگ ارائه می‌شود که نشان‌دهنده‌ی عمق نقدینگی و تقاضای بالای آن است.
نقدینگی کاردانو (ADA)
- حجم معاملات روزانه: بین ۳۰۰ میلیون تا ۹۰۰ میلیون دلار متغیر است؛ کمتر از سولاناست، اما همچنان در بین ارزهایی با نقدینگی بالا قرار دارد.
- لیست‌شدن در صرافی‌ها: ADA نیز در اکثر صرافی‌های مطرح از جمله Binance، Coinbase، Kraken، Bitfinex و KuCoin لیست شده است.
- بازار مشتقه: قراردادهای فیوچرز کاردانو هم در دسترس هستند، اما حجم معاملات آن‌ها از سولانا کمتر است.
پذیرش نهادی سولانا و کاردانو
- سولانا حمایت سرمایه گذاران ریسک‌پذیر (VC) مطرحی مانند a16z، Multicoin Capital، Jump Crypto را دارد.
- کاردانو با موسسات و کشورهای در حال توسعه همکاری داشته است؛ اما حمایت سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مثل سولانا را ندارد.
جمع‌بندی
درنهایت، سولانا بهتر است یا کاردانو؟ پاسخ آن کوتاه است؛ انتخاب بین سولانا یا کاردانو به اهداف سرمایه گذاری، میزان ریسک‌پذیری و چشم انداز زمانی شما بستگی دارد. سولانا گزینه‌ی مناسبی برای سرمایه‌گذاران پر ریسک است. در مقابل، کاردانو انتخاب کسانی است که به‌دنبال ثبات و امنیت در چشم‌انداز بلندمدت هستند. هر دو پروژه مزایا و ریسک‌های خاص خود را دارند و می‌توانند مکمل‌های مناسبی در یک پرتفوی متنوع باشند.
