تاریخچه بیت کوین ؛ از یک ایده تا جنگ با دنیای مالی سنتی

تاریخچه بیت کوین، اولین ارز دیجیتال و پول الکترونیکی جهان، زبانزد بسیاری از طرف‌داران این رمزارز و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ است. تاریخچه‌ای که از صحبت‌های داغ حول حریم خصوصی و پول الکترونیکی در فروم‌های اینترنتی شروع و به پذیرش بیت کوین به‌عنوان دارایی باارزش ختم شده است.

همه ما درباره بیت کوین و ارزهای دیجیتال، بعد از رشد شدید قیمت آن‌ها شنیده‌ایم. از ریاست جمهوری آمریکا و حمایت ایلان ماسک، تا طرفداری پر شور کشورهای مختلف برای خرید ارز دیجیتال و سرمایه‌گذاری روی این بازار.

اما آیا این دلایل برای سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال کافی به نظر می‌رسد؟ اصلاً چرا باید در بازار ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنیم؟ تاریخچه بیت کوین بسیاری از این سؤالات را به‌خوبی پاسخ می‌دهد. پس اگر شما نیز قصد سرمایه‌گذاری در رمزارزها را دارید، مطالعه این مقاله نقطه شروع یادگیری است.

بیت کوین چیست؟

بیت کوین، اولین و بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان است که توسط فردی ناشناس با اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. این پول دیجیتال و غیرمتمرکز، با پشتوانه فناوری بلاک چین، شبکه توزیع شده و همتابه‌همتا (P2P) را ارائه می‌کند که محور تمرکزی در آن وجود ندارد.

بیت کوین به زبانی ساده، نوعی پول دیجیتال است که مشارکت‌کنندگان شبکه یا گره‌ها (Node)، نیازی به اعتماد و نهادهای متمرکز برای تبادل اطلاعات و تاریخچه تراکنش‌ها ندارد. این ارز می‌توانند به‌صورت غیرمتمرکز و بدون دخالت بانک‌ها و نهادها، تراکنش مالی داشته باشند.

بیت کوین نیز مانند هر پول یا کالایی که درگذشته نقش پول را ایفا کرده، نیازمند توافق و اجماع است. بااین‌حال این اجماع و توافق دیگر نیازمند اعتماد و داشتن نقطه‌ای مشترک برای صحت سنجی نیست. بلکه هر فردی در شبکه می‌تواند صحت سنجی کند و به‌راحتی بخشی از اجماع شبکه را تأمین کند.

منطق الگوریتم اجماع بیت کوین که به اجماع ناکاموتو نیز می‌گویند، تعیین پاداش کار در محور زمان است. به این معنی که در حضور تمامی مشارکت‌کنندگان شبکه، ماینر یا استخراج‌کننده‌ای که بیشترین توان پردازشی را به کار بگیرید و موفق به رمزگشایی هش تارگت یا نانس شود، لایق دریافت پاداش است.

به این الگوریتم اجماع که در بالا به آن اشاره کردیم، اثبات کار (Proof of Work) گفته می‌شود که علاوه بر اجماع غیرمتمرکز، دارای عوامل بنیادی دیگر اعم از هاوینگ، سختی شبکه و… است. عواملی بنیادی که در طول حیات بیت کوین، ارزشمندی و کمیابی آن را از طریق کنترل بیت کوین‌های تولید شده یا عرضه آن کنترل می‌کنند.

تاریخچه بیت کوین

تاریخچه بیت کوین مشابه تمامی عرصه‌ها، صنعت‌ها و حوزه‌های نوظهور در دنیای ما سیر تکاملی داشته است. از کامپیوترهای غول‌پیکر تک‌هسته‌ای دهه ۵۰ میلادی گرفته تا کامپیوترهای و تراشه‌های کوانتومی که امروز دنیای تکنولوژی را با تحول بزرگی روبه‌رو کرده است.

اگر در دهه ۸۰ میلادی در میان شلوغی وال‌استریت، فریاد می‌زدید که آینده دنیای اقتصاد به سمت پول‌های الکترونیک و غیرمتمرکز قدم برمی‌دارد، با خنده بلندی توسط حضار مواجه می‌شدید. به همان اندازه که ایجاد پول کاغذی و بانک‌هایی برای ذخیره پول، برای انسان‌های نخستین غیرقابل‌باور بود.

اما امروزه با کمک تکنولوژی بلاک چین و ظهور پول الکترونیک و غیرمتمرکزی مانند بیت کوین، همه چیز تغییر کرده است. تغییراتی که از آغاز بیت کوین تا به امروز ۱۶ سال از آن می‌گذرد تا موفق‌ترین تلاش بشر برای تحقق آزادی مالی و ایجاد پولی بدون دخالت نهادها دیگر رؤیایی واهی نباشد.

تاریخچه بیت کوین، راهی ۱۶ساله و پر فراز و نشیب است که مطالعه آن به ما درک بزرگی از نحوه شکل‌گیری بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان می‌دهد. داستانی که از اواخر سال ۲۰۰۸ تا زمان نگارش این مقاله ادامه داشته و توانسته بزرگ‌ترین تلاش‌های بشر به‌منظور دستیابی به پولی غیرمتمرکز را ممکن سازد.

در بخش زیر، به‌منظور بررسی تاریخچه کامل بیت کوین، از زمان پیدایش بیت کوین تا تحولات اخیر این رمزارز و به‌طورکلی بازار ارزهای دیجیتال را با یکدیگر مرور خواهیم کرد. اگر به دنبال دلایل ارزشمندی بیت کوین و رشد قابل‌توجه آن در بلند‌مدت هستید، مرور این تاریخچه جواب مناسبی برای سؤالات شما است.

انتشار وایت پیپر بیت کوین

انتشار وایت پیپر بیت کوین و دست‌به‌دست شدن آن در فروم‌های اینترنتی مانند بیت کوین تالک، اولین قدم از تاریخچه بیت کوین به شمار می‌رود که توجه بسیاری از متخصصین علوم رایانه و اقتصاد را به خود جلب کرد.

وایت پیپر بیت کوین پس از معرفی و ارائه در فروم‌های اینترنتی متعدد، سرانجام در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸  در سایت رسمی Bitcoin.org بارگذاری شد. سایتی که توسط ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین راه‌اندازی و به فضایی برای آغاز ماجراجویی بزرگ بیت کوین تبدیل گشت.

شایان‌ذکر است که ایده اولیه فناوری و تکنولوژی بلاک چین که در ارز دیجیتال بیت کوین، برای اولین‌بار به‌صورت موفق راه‌اندازی شد، توسط دیوید چاوم در سال ۱۹۸۲ ارائه شده است. اما به دلیل مشکلات فنی متعدد نتوانست در ارزهای دیجیتال اولیه قبل از بیت کوین با موفقیت استفاده شود.

استخراج اولین بلاک بیت کوین 

پس از انتشار رسمی وایت پیپر بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو، در حین رکود اقتصادی بزرگ سال ۲۰۰۸، پس از مدتی اولین بلاک بیت کوین استخراج شد. بلاکی که برای به سخره گرفتن شکست بزرگ بانکداری سنتی و پول فیات، تیتر روزنامه نیویورک‌تایمز برای وثیقه دولت به بانک‌ها را با خود به همراه داشت.

رشد تورم، کاهش ارزش پول‌های سنتی یا فیات، از خطراتی به شمار می‌رود که ذهن همه ما انسان‌ها را درگیر کرده است. از احساس نیاز به سرمایه‌گذاری پس از منسوخ‌شدن استاندارد طلا در جهان، تا ظهور و فعالیت بیت کوین در میان بزرگ‌ترین رکود اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۸.

در واقع، کاهش بلند ارزش پول‌های فیات و بی‌ثبات ادامه‌دار سیستم بانکداری سنتی، قرعه را در طول دهه‌های اخیر به سمت بیت کوین و ظهور بازار رمزارزها سوق داد تا به امروز بتواند به صنعتی بزرگ و قابل‌رقابت با دیگر صنایع قرار گیرد.

استخراج اولین بلاک بیت کوین که به آن جنسیس بلاک می‌گویند نیز کاملاً از روند شکست ادامه‌دار فیات سیستم بهره برده است. زیرا، بیت کوین اصلی‌ترین و بهترین جایگزین ذخیره‌های ارزی جهان مانند دلار و حتی طلا به شمار می‌رود.

معاملات بیت کوین در بازار سیاه

بیت کوین، اولین پول دیجیتال موفق جهان، در اولین سال‌های زندگی‌اش، تنها در بازار سیاه برای معاملات رواج داشت. بازار سیاهی به نام سیلک رود که برای جلوگیری از پیگیری تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی برای اولین‌بار از بیت کوین به‌عنوان واحد پرداخت استفاده کرد.

معاملات بیت کوین در بازار سیاه، پس از مدتی توجه بسیاری از افراد متخصص در حوزه علوم رایانه‌ای را به خود جلب کرد. زیرا زمزمه‌هایی از پول الکترونیکی به گوش می‌رسید که دولت نمی‌تواند آن را ردیابی کند و مدت‌ها است که تراکنش‌های موفقی با این رمزارز به‌واسطه‌ی آن ثبت می‌شود.

اما باگذشت بیش از ۱۶ سال، در زمانی که در حال مطالعه این مقاله هستید، همه چیز کاملاً تغییر کرده است. زیرا بیت کوین به‌عنوان هفتمین دارایی بزرگ جهان از لحاظ ارزش بازار، میزبان تعداد بی‌شماری از سرمایه‌گذاران خرد، بزرگ و حتی سازمانی است.

در واقع  مسیر گسترش ارزهای دیجیتال نیز تابع نیازهای این بازار بوده است. از نیاز به مقیاس‌پذیری و ایجاد قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم تا حوزه‌های مهم امروزی بازار ارز دیجیتال اعم از استیبل کوین‌ها، NFT، دیفای (DeFi) و حوزه‌های جدیدی که اکنون در بازار رمزارزها شاهد آن هستیم.

رشد بیت کوین و ظهور آلت کوین‌ها

رشد بیت کوین و پذیرش روزافزون آن در بین عموم سرمایه‌گذاران، زمینه ظهور آلت کوین‌ها را نیز فراهم کرد. به‌طوری‌که ارزهای دیجیتال متعددی، با ویژگی و راه‌حل‌های گوناگون پا به عرصه رمزنگاری و صنعت بلاک چین گذاشتند.

از این ارزهای دیجیتال می‌توانیم به لایت‌کوین (LTC)، اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، استیبل کوین تتر (USDT) و صدها هزار ارز دیجیتال دیگر اشاره کنیم که امروزه بخشی مهمی از صنعت کریپتو را تشکیل می‌دهند.

به زبانی ساده، پیاده‌سازی فناوری بلاک چین در بیت کوین و موفقیت پول الکترونیکی که آن را بیت کوین می‌نامیم، به همگان اثبات کرد که می‌توان با اجماع مردمی پولی را به‌عنوان سیستم پرداخت و سرمایه‌گذاری انتخاب کرد. همین موفقیت، بزرگ‌ترین پیشرفت برای ایجاد رمزارزها و شبکه‌های دیگر در بازار کریپتو به شمار می‌رود.

جنگ افزایش سایز بلاک

پس از گذشت سال‌ها از معامله بیت کوین در بازار سیاه، سرانجام صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی بزرگی برای معامله این رمز ارز ایجاد شدند که با محبوبیت بیشتر بیت کوین و طرف‌داران آن، جنگ افزایش سایز بلاک بیت کوین آغاز شد.

ریشه این جنگ یا درگیری بزرگ، بر سر افزایش سایز بلاک‌های بیت کوین بود که به‌صورت پیش‌فرض از سوی ساتوشی ناکاموتو، به ۱ مگابایت محدود شده بود. محدودیتی که به عقیده بسیاری از بیتکوینرها، ضعفی بزرگ برای بیت کوین به شمار می‌رفت.

در این درگیری، برخی معتقد بودند که برای پذیرش بیت کوین به‌عنوان سیستم پرداخت جهانی، بلاک‌های آن نیاز به افزایش سایز بسیار بیشتری دارند. زیرا، با محدودیت کنونی سایز بلاک‌ها، توان انجام و پردازش تراکنش‌های بزرگ و متعدد بسیار سخت است.

از طرفی دیگر، برخی از بیتکوینرها معتقد بودند که ایجاد تغییرات در اساس اصلی بیت کوین کار بیهوده‌ای است و محدودیت سایز بلاک، بخشی از عوامل کلیدی در آینده بیت کوین برای حفظ ماینرها و افزایش کارمزد تراکنش‌ها به شمار می‌رود.

این درگیری بزرگ در بیش از دو سال به طول انجامید و بسیاری از توسعه‌دهندگان بین کوین و طرف‌داران آن را تحت شعاع قرارداد، سرانجام در سال ۲۰۱۷ با پیاده‌سازی آپگرید سگویت (SegWit) به پایان رسید.  به‌روزرسانی که زمینه پیاده‌سازی شبکه لایه دومی لایتنینگ و حتی آپدیت تب روت را هموار کرد.

ممنوعیت استخراج بیت کوین در چین

بیت کوین، پس از رشد قیمت خیره‌کننده در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، چرخ صعودی بلند‌مدتی را تا سال ۲۰۲۱ آغاز کرد که این رشد قیمت با ممنوعیت استخراج بیت کوین در کشور چین همراه شد. ممنوعیتی که بسیاری از استخراج‌کنندگان بیت کوین در آسیا را تحت‌تأثیر قرار داده و بسیاری را از آینده این ارز دیجیتال نگران کرد.

در ۲۱ می ۲۰۲۱، پنجاه و یکمین جلسه کمیته ثبات مالی و توسعه شورای دولت چین (NDRC) از سرکوب فعالیت‌های استخراج و تجارت بیت کوین در چین خبر داد. دستوری که نشان از مخالفت سرسختانه دولت چین با صنعت استخراج بیت کوین و رمزارزها می‌داد.

با انتشار این خبر و دستور بر ممنوعیت استخراج بیت کوین، بسیاری از کلان‌شهرهای چین فعالیت خود را در زمینه استخراج رمزارزها متوقف کرده و بخش قابل‌توجهی از نرخ هش ریت به کشورهای همسایه چین مهاجرت کرد.

باگذشت زمان و آغاز بازار نزولی بزرگ بیت کوین در اواسط سال ۲۰۲۱، بسیاری از کشورها که ممنوعیت استخراج بیت کوین در چین را فرصتی بزرگ می‌دیدند، شروع به استخراج بیت کوین و پا گذاشتن به این عرضه آینده‌دار کردند تا بتوانند از رشد این رمزارز در آینده سهمی داشته باشند.

پذیرش ای تی فی اسپات بیت کوین

با پایان بازار نزولی بزرگ سال ۲۰۲۱ که تا اواخر سال ۲۰۲۲ نیز ادامه یافت، بازار صعودی سال ۲۰۲۳ و پذیرش صندوق‌های ای تی اف اسپات بیت کوین در سال ۲۰۲۴، سرمایه قابل‌توجهی را به بازار رمزارزها، به‌خصوص بیت کوین وارد کرد.

سرمایه بزرگی که از سوی سرمایه‌گذاران نهادی یا سازمان‌ها، سرمایه‌گذاران خرد و بزرگ وارد بازار ارز دیجیتال شد و توانست با کمک به نقدینگی و جو صعودی در بازار، رشد قیمت بیت کوین تا سطح ۱۰۰,۰۰۰ دلار را هموار کند. 

اولین درخواست تأسیس صندوق قابل‌معامله در بورس بیت کوین (Bitcoin Spot ETF)، از سوی شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری بلک راک ثبت شد. با پذیرش و تأیید این صندوق و به‌تبع آن صندوق‌های ای تی اف شرکت‌های سرمایه‌گذاری دیگر آمریکا، مهر تأیید بازار صعودی بزرگ بازار رقم خورد.

تاریخچه بیت کوین و قیمت آن

تاریخچه قیمت بیت کوین تابع موفقیت و پذیرش متداوم آن در بین بازارهای مالی بوده است. به‌طوری‌که بیت کوین ۰.۰۵ دلاری در سال اوایل سال ۲۰۱۰، در زمان نگارش این مقاله سال ۲۰۲۴ با قیمت ۱۰۰,۰۰۰  دلار معامله می‌شود.

در تصویر فوق، بیت کوین از بدو آغاز معاملات در بازار تا بالاترین قیمت سال ۲۰۲۴ معادل ۱۰۰,۰۰۰ دلار  برای هر بیت کوین، نزدیک به ۲۰۰ میلیون درصد رشد قیمت را ثبت کرده است. رشدی که تا به امروز در هر بازار مالی بی‌سابقه و غیرقابل‌باور است.

علاوه بر این عملکرد خیره‌کننده، بازدهی بیت کوین به‌صورت سالانه نسبت به بسیاری از بازارهای مالی نیز فراتر بوده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران بلند‌مدت این دارایی بزرگ در سود هنگفتی هستند. فرای رشد خیره‌کننده، بازدهی بیت کوین نسبت به سایر بازارهای مالی در بخش بعدی نیز به برای اطلاعات بیشتر درج شده است.

تاریخچه بیت کوین در بازدهی نسبت به بازارهای سنتی

بازدهی بیت کوین نسبت به بازارهای سنتی از دیگر عوامل مهمی است که علاقه بسیاری از سرمایه‌گذاران سازمانی را به این دارایی جلب کرده است. زیرا این ارز دیجیتال در بازه بلند مدت، سالانه و فصلی در بسیاری از مواقع، عملکرد بهتری نسبت به بازار سهام، مستقلات، اوراق‌قرضه و… ثبت کرده است.

مطابق تصویر فوق، بیت کوین در طول دهه‌های اخیر در بین شرکت‌های بزرگی مانند اپل، مایکروسافت، تسلا، گوگل و حتی طلا، بهترین عملکرد را ثبت کرده است. بیت کوین توانسته جایگاه خود را به‌عنوان پولی سخت در میان سایر بازارها مستحکم کند.

از طرفی دیگر، نرخ برگشت سرمایه (ROI) در ورود پول به بازار بیت کوین، به‌مراتب نسبت به بازار سهام بهتر عملکرد است. به‌طوری که طلا و شاخص S&P 500 از نظر بازدهی و نرخ بازگشت سرمایه با بیت کوین قابل‌مقایسه نیستند.

زیرا تمرکز ارزهای دیجیتال روی تکنولوژی روز جهان و فناوری بلاک چین، همیشه پشتوانه‌ای ارزشمند برای حفظ ارزش و افزایش بازدهی آنها نسبت به سایر بازارها بوده است. به‌طوری‌که در طول دهه گذشته، هیچ بازار مالی نتوانسته است عملکردی مشابه بازار ارز دیجیتال ثبت کند.

در کنار عملکرد درخشان ارزهای دیجیتال در طول سالیان اخیر، نوسانات شدید آن، موضوعی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. در واقع بازار ارز دیجیتال به دلیل ماهیت ریسک‌پذیری خود، باید با اصول و دانش مناسبی برای سرمایه‌گذاری انتخاب شود.

تخصصی که امروزه توسط سرمایه‌گذاران سازمانی، هج فاندها و حتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت و کنترل می‌شود. بدین جهت مدیریت دارایی، کنترل ریسک و ایجاد بازدهی ایدئال، علاوه بر آموزش اصولی سرمایه‌گذاری از اهداف همیشگی صندوق الگوراک در بین فارسی‌زبانان است.

نتیجه‌گیری

بررسی تاریخچه بیت کوین و درک شکوفایی این رمز ارز و بازار ارزهای دیجیتال، نشان‌دهنده  ایجاد تغییری اساسی در نگاه ما به پول، سرمایه‌گذاری و  چشم‌انداز سیستم‌های مالی در آینده است. آینده‌ای که امروز با تصمیمات مالی به جا و اصولی، می‌توانید بخشی از آن باشید.

هدف الگوراک، از نگارش این مقاله، ترویج دانش مالی در زمینه رمزارزها و گسترش دانش سرمایه‌گذاری است. از آنکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بوده‌اید، سپاس گذاریم. امیدواریم که بهترین بازدهی و عملکرد مالی را از ماجراجویی در بازار رمزارزها و بیت کوین تجربه کنید.

نظر شما درباره بازار ارزهای دیجیتال و آینده بیت کوین چیست؟ آیا تاریخچه بیت کوین و رشد قیمتی شدید آن، در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه خواهد یافت؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول