شاخص های ارز دیجیتال ابزارهایی هستند که با بررسی داده‌های مختلف، به تحلیلگران کمک می‌کنند تصمیمات بهتری برای سرمایه گذاری یا معامله‌گری بگیرند.
شاخص های مهم ارز دیجیتال به دسته‌های فاندامنتال، تکنیکال، آنچین و احساسات تقسیم می‌شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در این مقاله، این شاخص‌ها را معرفی کرده و توضیح می‌دهیم که چگونه از آنها برای تحلیل دقیق‌تر استفاده کنید.
شاخص ارز دیجیتال چیست و چرا اهمیت دارد؟
شاخص های ارز دیجیتال، معیارها و داده‌هایی هستند که برای تحلیل یک رمزارز یا وضعیت کلی بازار استفاده می‌شوند. با استفاده از این شاخص‌ها، میتوانید رفتار بازار را بهتر پیش‌بینی کنید، نقاط ورود و خروج مناسب را پیدا کنید و استراتژی‌های معاملاتی خود را دقیق‌تر تنظیم کنید. شاخصهای مهم ارز دیجیتال به‌نوعی نقشه راه معامله‌گران و سرمایه گذاران محسوب می‌شوند.
شاخص های فاندامنتال ارز دیجیتال
شاخصهای فاندامنتال بیشتر به داده‌های مالی، تیم پروژه، پذیرش بازار و عملکرد کلی پروژه می‌پردازد. بررسی این شاخص‌ها به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا قبل از ورود به یک ارز دیجیتال، دیدی شفاف‌تری نسبت به فرصت‌ها و ریسک‌های پروژه داشته باشند.
1- مارکت کپ (Market Capitalization)
مارکت کپ یا ارزش بازار، حاصل ضرب قیمت هر کوین در تعداد کوین‌های در گردش است. این شاخص یکی از مهم‌ترین معیارها برای مقایسه پروژه‌های مختلف است.. به طور کلی، ریسک ارزهایی که مارکت کپ بالایی دارند، کمتر است؛ اما به همان نسبت پتانسیل رشد کمتری دارند.
مقاله مرتبط: تحلیل فاندامنتال چیست
2- حجم معاملات (Trading Volume)
حجم معاملات مقدار رمزارزی را نشان میدهد که در یک بازه زمانی مشخص معامله شده است. حجم بالای معاملات نشان میدهد آن ارز نقدینگی بالایی دارد و معامله‌گران و سرمایه گذاران به آن اعتماد دارند.
3- عرضه در گردش (Circulating Supply)
عرضه در گردش تعداد کوین‌هایی را نشان میدهد که در حال حاضر در بازار قابل معامله هستند. با بررسی عرضه در گردش و حداکثر عرضه (Max Supply) میتوانید تورمی بودن یک رمزارز را پیش بینی کنید.
4- ارزش کل قفل‌شده (Total Value Locked)
یکی از شاخص های ارز دیجیتال، ارزش کل قفل شده یا TVL مجموع دارایی‌هایی را نشان میدهد که کاربران در قراردادهای هوشمند قفل کرده‌اند تا برای اهدافی مثل استیکینگ و وام دهی از آنها استفاده شود. افزایش TVL به معنای افزایش اعتماد به یک پروژه است.
5- دامیننس (Dominance)
دامیننس نشان میدهد که چه درصدی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت‌کوین یا اتریوم است. افزایش دامیننس بیت‌کوین به معنای انتقال سرمایه به سمت بیت‌کوین و کاهش علاقه به آلت‌کوین‌هاست.
6- ارزش بازار کاملا رقیق‌شده (Fully Diluted Valuation)
ارزش بازار کاملا رقیق شده یا FDV نشان میدهد ارزش کل یک پروژه در صورت آزاد شدن تمام توکن‌ها چقدر خواهد بود. این شاخص برای مقایسه ارزش واقعی با مارکت کپ و پیش بینی فشار فروش احتمالی استفاده می‌شود.
شاخص های تکنیکال ارز دیجیتال
شاخص های تکنیکال ارز دیجیتال ابزارهایی هستند که با استفاده از داده‌های قیمتی و حجم معاملات، روندها و نقاط ورود و خروج احتمالی را شناسایی می‌کنند. استفاده از شاخصهای تکنیکال می‌تواند احتمال موفقیت معاملات‌تان را افزایش دهد.
7- میانگین متحرک‌ها (MA)
میانگین متحرک ساده (MA) و نمایی (EMA) محبوب‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی روند هستند. MA میانگین قیمت را در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می‌کند؛ EMA وزن بیشتری به قیمت‌های جدید میدهد و سریع‌تر به تغییرات بازار واکنش نشان میدهد.
8- شاخص قدرت نسبی (RSI)
RSI یک اندیکاتور مومنتوم است که بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند و وضعیت اشباع خرید (بالای ۷۰) یا اشباع فروش (زیر ۳۰) را نشان میدهد. این شاخص به تشخیص نقاط بازگشت قیمت کمک می‌کند.
9- مکدی (MACD)
مکدی از اختلاف بین دو میانگین متحرک (سریع و کند) ساخته شده و برای شناسایی تغییر روند استفاده می‌شود. عبور خط مکدی از خط سیگنال به عنوان سیگنال خرید یا فروش در نظر گرفته می‌شود.
10- فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement)
فیبوناچی ریتریسمنت به کمک نسبت‌های ریاضی، سطوح حمایت و مقاومت احتمالی را مشخص می‌کند و معامله‌گران از آن برای پیش‌بینی نقاط بازگشت قیمت استفاده می‌کنند.
11- بولینگر باند (Bollinger Bands)
بولینگر باند با استفاده از میانگین متحرک و انحراف معیار، محدوده نوسان طبیعی قیمت را نشان میدهد. خروج قیمت از این محدوده می‌تواند نشانه تغییر روند یا افزایش نوسان باشد.
12- شاخص میانگین محدوده واقعی (Average True Range)
ATR میزان نوسانات بازار را اندازه‌گیری می‌کند و به معامله‌گران کمک می‌کند حد ضرر مناسب را تعیین کنند.
13- اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator)
این شاخص مومنتوم، نقاط اشباع خرید و فروش را مشابه RSI نشان میدهد؛ اما نسبت به تغییرات کوتاه‌مدت قیمت حساس‌تر است.
شاخص های آن چین ارز دیجیتال
شاخص های آنچین ارز دیجیتال، داده‌هایی هستند که از بلاکچین استخراج می‌شوند و تصویری دقیق از رفتار کاربران در شبکه ارائه میدهند. شاخصهای آنچین به اطلاعات واقعی تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند وابسته هستند و به معامله‌گران کمک می‌کنند تا تغییرات مهم شبکه را شناسایی کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
14- تعداد آدرس‌های فعال (Active Addresses)
این شاخص تعداد کیف پول‌هایی را که در یک بازه زمانی مشخص تراکنش داشته‌اند، نشان میدهد. افزایش تعداد آدرس‌های فعال، پذیرش شبکه توسط کاربران را نشان میدهد.
15- نسبت ارزش بازار به ارزش واقعی (Market Value to Realized Value)
این نسبت با تقسیم ارزش بازار (Market Cap) بر ارزش تحقق‌یافته (Realized Cap) محاسبه می‌شود و نشان میدهد که سرمایه‌گذاران به طور میانگین در سود هستند یا ضرر. شاخص MVRV بسیار بالا می‌تواند نشان دهنده‌ی حباب قیمتی باشد.
16- جریان ورودی و خروجی صرافی‌ها (Exchange Inflows & Outflows)
وقتی کاربران حجم زیادی از رمزارزها به صرافی‌ها منتقل می‌کنند، فشار فروش افزایش می‌یابد. برعکس، خروج رمزارزها از صرافی‌ها نشانه هولد بلندمدت (HODL) و کاهش عرضه در بازار است.
17- نرخ هش (Hash Rate)
در شبکه‌هایی با الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) مثل بیت‌کوین، نرخ هش قدرت پردازش ماینرها را نشان میدهد. افزایش نرخ هش به معنای امنیت بیشتر شبکه است.
18- نسبت ارزش شبکه به تراکنش‌ها (NVT Ratio)
NVT شبیه نسبت P/E در بازار سهام است و ارزش بازار را با حجم تراکنش‌های روزانه مقایسه می‌کند. NVT بالا می‌تواند نشان دهنده‌ی ارزش گذاری بیش از حد باشد.
19- فعالیت نهنگ‌ها (Whale Activity)
این شاخص انتقال مبالغ بزرگ توسط کیف پول‌هایی که موجودی بالا دارند را بررسی می‌کند. ورود یا خروج ناگهانی نهنگ‌ها به صرافی‌ها می‌تواند هشداری برای تغییرات قیمت شدید باشد.
شاخص های احساسات ارز دیجیتال
شاخص های احساسات با تحلیل داده‌هایی مثل حجم معاملات، نوسان و پوزیشن‌های معاملاتی، هیجان یا ترس موجود در بازار را مشخص می‌کنند. تحلیل احساسات بازار به ویژه در بازار ارز دیجیتال اهمیت زیادی دارد، چون این بازار به شدت تحت تاثیر احساسات سرمایه گذاران است.
20- شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index)
این شاخص از ۰ تا ۱۰۰ متغیر است و از داده‌های مختلف مثل نوسانات، حجم معاملات، شبکه‌های اجتماعی و نظرسنجی‌ها استفاده می‌کند. عدد پایین‌تر از ۳۰ ترس شدید و بالاتر از ۷۰ طمع شدید را نشان میدهد.
21- حجم معاملات باز (Open Interest)
حجم معاملات باز به تعداد قراردادهای باز در بازارهای فیوچرز و آپشن اشاره دارد. افزایش سریع آن می‌تواند ورود سرمایه جدید یا افزایش ریسک‌پذیری معامله‌گران را نشان دهد.
نسبت لانگ به شورت (Long/Short Ratio)
این شاخص نسبت معاملات خرید (Long) به فروش (Short) را نشان میدهد و می‌تواند دیدگاه تریدرها را نسبت به آینده قیمت مشخص کند.
22- فاندینگ ریت (Funding Rate)
فاندینگ ریت مخصوص معاملات فیوچرز است و نشان میدهد معامله‌گران بیشتر در موقعیت لانگ هستند یا شورت. نرخ مثبت به معنای فشار خرید و نرخ منفی به معنای فشار فروش است.
23- داده‌های لیکوییدیشن (Liquidation Data)
این شاخص حجم معاملات لانگ و شورت لیکویید شده در بازه‌های زمانی مختلف را نشان میدهد. لیکوییدیشن‌های بزرگ اغلب باعث حرکات شدید قیمت می‌شوند.
اشتباهات رایج در استفاده از شاخص های ارز دیجیتال
شناخت اشتباهات رایج در استفاده از شاخص های مهم ارز دیجیتال، به شما کمک می‌کند تحلیل و تصمیمات منطقی‌تری داشته باشید.
- استفاده از یک شاخص به‌تنهایی: استفاده از یک شاخص خاص بدون بررسی سایر داده‌ها، باعث می‌شود تحلیل ناقصی از وضعیت بازار داشته باشید. بهترین روش، ترکیب چند شاخص از دسته های مختلف است.
- نادیده گرفتن تایم‌فریم‌ها: تحلیل فقط در یک تایم‌فریم شما را گمراه می‌کند. شاخصهای ارز دیجیتال را در تایم فریم های مختلف بررسی کنید تا روند واقعی بهتر مشخص شود.
- عدم توجه به شرایط کلی بازار: شاخص‌ها در بازارهای رونددار و رِنج رفتار متفاوتی دارند. اگر بازار در فاز اصلاح باشد، سیگنال شاخصهای تکنیکال ممکن است اعتبار کمتری داشته باشند.
- بی‌توجهی به مدیریت ریسک: حتی اگر تمام شاخص‌ها سیگنال خرید یا فروش بدهند، باز هم تضمینی در بازار وجود ندارد؛ بنابراین مدیریت ریسک لازم است.
جمع‌بندی
هر کدام از شاخص های ارز دیجیتال، اطلاعات متفاوتی ارائه میدهند و ترکیب آنها کمک می‌کند تصمیمات سرمایه گذاری دقیق‌تری بگیرید. با این حال، یادتان باشد هیچ شاخصی به تنهایی نمی‌تواند قیمت را با قطعیت پیش‌بینی کند. بهترین رویکرد این است که چند شاخص را هم‌زمان بررسی کنید و با مدیریت ریسک از نتایج آن استفاده کنید.
