اگر تا امروز فقط در بازار اسپات خرید و فروش می‌کردید، وقت آن رسیده تا با معامله فیوچرز در ارز دیجیتال آشنا شوید. معامله فیوچرز میتواند سود شما را در چند دقیقه چندین برابر کند، البته لازم است با ریسک‌های آن نیز آشنا شوید. پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
معامله فیوچرز چیست؟
معامله فیوچرز (Futures Trading) به این معناست که شما برای حضور و معامله در بازار نیازی به در اختیار داشتن دارایی واقعی ندارید و تنها براساس پیش‌بینی خود از روند قیمت، پوزیشن خرید یا فروش (Long/Short) باز می‌کنید. اگر درست پیش‌بینی کنید، سود و اگر اشتباه پیش‌بینی کنید، ضرر خواهید کرد.
این نوع معاملات معمولاً با استفاده از اهرم (Leverage) انجام می‌شوند؛ اهرم میتواند سود شما را چند برابر کند؛ اما در صورت پیش‌بینی اشتباه، زیان شما نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد.
ویژگی‌های مهم
در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌های معامله فیوچرز را بررسی می‌کنیم:
- میتوانید با اهرم (Leverage) معامله کنید: به کمک اهرم با ۱۰۰ دلار میتوانید وارد معامله‌ای با ارزش ۱۰۰۰ دلار شوید. اهرم ۱۰x به این معناست که سود و زیان شما ۱۰ برابر خواهد شد.
- میتوانید پوزیشن شورت (Short) بگیرید: حتی وقتی بازار نزولی است، به کمک پوزیشن فروش (Short) میتوانید از کاهش قیمت دارایی‌ها سود کنید.
- استاپ لاس (Stop Loss) حیاتی است: نوسان زیاد و اهرم بالا میتواند سرمایه شما را از بین ببرد؛ بنابراین، استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس ضروری است.
- نیاز به وثیقه یا مارجین (Margin) دارد: برای ورود به معامله فیوچرز، لازم است مبلغی را نزد صرافی به عنوان وثیقه قرار دهید که همان مارجین اولیه شماست.
- امکان لیکویید شدن (Liquidation) وجود دارد: اگر ضرر بیش از مقدار وثیقه شما شود، صرافی برای جلوگیری از زیان اضافی، معاملات شما را به صورت خودکار می‌بندد؛ این فرآیند همان لیکویید شدن (Liquidation) است.
معامله فیوچرز در ارز دیجیتال چیست؟
اجازه دهید با یک مثال ساده توضیح دهیم معامله فیوچرز در ارز دیجیتال چیست و چگونه انجام میشود. فرض کنید قیمت بیت کوین در حال حاضر ۶۰,۰۰۰ دلار است؛
- اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت بالاتر خواهد رفت، یک پوزیشن خرید (Long) باز می‌کنید،
- و اگر معتقد هستید قیمت کاهش می‌یابد، یک پوزیشن فروش (Short) باز می‌کنید.
در این نوع معامله، شما یه جای خرید یا فروش دارایی، صرفاً یک قرارداد را خرید و فروش می‌کنید. طبق این قرارداد که صرافی ارز دیجیتال آن را تضمین می‌کند، اگر پیش‌بینی درستی از جهت قیمت داشته باشید، سود و اگر اشتباه پیش‌بینی کنید، ضرر خواهید کرد.
مزایا و معایب معاملات فیوچرز در ارز دیجیتال
در ادامه مهم‌ترین مزایا و معایب معامله فیوچرز را بررسی می‌کنیم تا دید شفاف‌تری نسبت به آن داشته باشید.
مزایای فیوچرز تریدینگ
مهم‌ترین مزیت‌های فیوچرز تریدینگ عبارتند از:
- امکان معامله با اهرم: شما میتوانید با سرمایه کمتر، پوزیشن‌های بزرگتری باز کنید؛ مثلاً با ۱۰۰ دلار، ۱۰۰۰ دلار معامله کنید و پتانسیل سود معاملات خود را افزایش دهید.
- امکان کسب سود در بازار نزولی: معامله فیوچرز این امکان را فراهم می‌کند تا در شرایطی که بازار نزولی است، بتوانید با باز کردن پوزیشن فروش (Short) حتی از کاهش قیمت نیز سود کسب کنید.
- نقدینگی بالا: در بیشتر صرافی‌های بزرگ، حجم زیادی از معاملات فیوچرز انجام میشود؛ بنابراین نقدینگی بالایی دارد و احتمال اسلیپیج (Slippage) یا لغزش قیمت کاهش می‌یابد. اسلیپیج به شرایطی گفته میشود که معامله در قیمتی متفاوت با آنچه تعیین کرده‌اید انجام میشود.
- امکان هج کردن: شما میتوانید برای پوشش ریسک (Hedging) دارایی اسپات خود، در خلاف جهت پوزیشن معکوس باز کنید. برای مثال، شما یک بیت‌کوین به صورت اسپات (Spot) خریداری کرده و در کیف‌پول خود نگهداری می‌کنید. درصورتی‌که نگران ریزش موقت بازار هستید، اما قصد فروش ندارید (چون به آینده آن اعتقاد دارید)، میتوانید یک پوزیشن شورت به اندازه یک بیت‌کوین باز کنید. در این صورت به اندازه کاهش ارزش بیت‌کوین، سود خواهید کرد و سرمایه شما حفظ میشود.
- استراتژی‌های معاملاتی مختلف: به کمک معامله فیوچرز میتوانید با استفاده از استراتژی‌هایی مثل اسکالپینگ (Scalping)، معامله در زمان انتشار اخبار، آربیتراژ و.. سود کسب کنید.
معایب فیوچرز تریدینگ
مهم‌ترین معایب فیوچرز تریدینگ عبارتند از:
- ریسک بالای لیکویید شدن: اگر قیمت مخالف پیش‌بینی شما حرکت کند، ممکن است کل سرمایه خود را از دست بدهید؛ خصوصاً اگر از اهرم‌های بالا استفاده کنید، ریسک لیکویید شدن افزایش می‌یابد.
- کارمزدهای پنهان: در قراردادهای فیوچرز دائمی (Perpetual Futures) لازم است هزینه‌ای تحت عنوان فاندینگ ریت (Funding Rate) توسط طرفین معامله پرداخت یا دریافت شود؛ بنابراین ممکن است در مواردی سود معاملات شما را کاهش دهد.
- فشار روانی بالا: بازار ارزهای دیجیتال پرنوسان است، اگر از اهرم استفاده کنید استرس زیادی را تجربه خواهید کرد.
- تحلیل و مدیریت ریسک حرفه‌ای: هر اشتباه کوچک در تحلیل یا مدیریت ریسک در معامله فیوچرز هزینه سنگینی دارد، بنابراین این نوع معاملات به تازه‌کارها پیشنهاد نمی‌شود.
- معاملات احساسی: معاملات فیوچرز سریع و پرتنش هستند، معامله‌گر ممکن است تحت تاثیر فشارهای روانی، در دام احساساتی مانند ترس و طمع، معاملات انتقامی (Revenge Trading) یا ترید بیش از حد (Overtrading) بیفتد.
به طور کلی، معاملات فیوچرز برای تریدرهای حرفه‌ای که توانایی تحلیل ساختار بازار را دارند، مناسب است و برای تریدرهای بدون تجربه و افرادی که روی احساسات خود در معاملات کنترل ندارند، مناسب نیست.
اصطلاحات کلیدی در معاملات فیوچرز
برای انجام معاملات فیوچرز، لازم است با مهم‌ترین اصطلاحات آن آشنا شوید:
- لوریج یا اهرم (Leverage): ابزاری که به شما اجازه می‌دهد با سرمایه کمتر، پوزیشن‌های بزرگتری باز کنید؛ توجه داشته باشید که سود و زیان نیز به همان نسبت چند برابر میشود.
- مارجین (Margin): مقدار وثیقه‌ای که باید برای باز کردن پوزیشن کنار بگذارید؛ اگر بازار خلاف جهت معامله‌ی شما حرکت کند، مارجین شما به پایان میرسد و پوزیشن شما لیکویید یا تسویه خواهد شد.
- قیمت ورود (Entry Price): قیمتی که در آن معامله را آغاز می‌کنید؛ این عدد مبنای محاسبه سود و زیان شماست.
- حد سود (Take Profit): سطح قیمتی که در صورت رسیدن بازار به آن معامله به صورت خودکار بسته شده و سود شما قطعی میشود.
- حد ضرر (Stop Loss): سطحی از قیمت که در صورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی شما، با رسیدن به آن معامله به صورت خودکار بسته میشود.
- قیمت لیکویید شدن (Liquidation Price): قیمتی که در صورت رسیدن بازار به آن، برای جلوگیری از ضرر بیش از حد، کل پوزیشن شما توسط صرافی بسته میشود و مارجین اولیه از بین می‌رود.
- پوزیشن لانگ (Long Position): زمانی‌که انتظار دارید قیمت افزایش یابد، یک پوزیشن لانگ یا خرید باز می‌کنید و در صورت صعود قیمت، سود کسب خواهید کرد.
- پوزیشن شورت (Short Position): زمانی‌که انتظار دارید قیمت کاهش یابد، یک پوزیشن شورت یا فروش باز می‌کنید و در صورت کاهش قیمت، سود کسب خواهید کرد.
- فاندینگ ریت (Funding Rate): کارمزدی دوره‌ای که بین معامله‌گران پوزیشن لانگ و شورت رد و بدل میشود تا قیمت قراردادهای فیوچرز از قیمت لحظه‌ای بازار (اسپات) فاصله نگیرد.
- مارک پرایس (Mark Price): قیمتی که برای محاسبه سود و زیان و لیکویید شدن استفاده میشود.
- مارجین ایزوله (Isolated Margin): با استفاده از این نوع مارجین، فقط مقدار مشخصی از سرمایه شما برای یک پوزیشن خاص استفاده میشود. اگر این پوزیشن وارد ضرر شود، فقط مارجین ایزوله در خطر خواهد بود.
- مارجین کراس (Cross Margin): در این نوع مارجین، اگر پوزیشن وارد ضرر شود، کل موجودی حساب برای جلوگیری از لیکویید شدن استفاده میشود. مارجین کراس برای مدیریت چندین پوزیشن انعطاف بیشتری دارد، اما کل سرمایه شما در خطر قرار می‌دهد.
- سود باز (Open Interest): تعداد قراردادهای فیوچرز باز (فعال) در یک دارایی است؛ این عدد برای تحلیل احساسات بازار (Market Sentiment) استفاده میشود.
- سود و زیان (PnL): میزان سود و زیان (Profit and Loss) در یک پوزیشن را به صورت درصدی و دلاری نمایش می‌دهد.
تفاوت معامله فیوچرز با اسپات چیست؟
معامله اسپات (Spot Trading) خرید و فروش ارز دیجیتالی است که شما مالک واقعی آن هستید. برای مثال شما بیت‌کوین خریداری کرده و آن را در کیف پول خود نگهداری می‌کنید، این یک معامله اسپات است. اما در معامله فیوچرز، فقط قیمت را پیش‌بینی می‌کنید و مالکیتی بر آن دارایی ندارید. در این نوع معاملات میتوانید به کمک اهرم چندین برابر سرمایه خود معامله کنید و حتی از کاهش قیمت نیز سود کسب کنید، این امکان در معاملات اسپات وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: تفاوت اسپات و فیوچرز چیست؟
انواع قراردادهای فیوچرز در بازار ارز دیجیتال
انواع مختلفی از قراردادهای فیوچرز وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند، درک این تفاوت‌ها کمک می‌کند با توجه به استراتژی معاملاتی خود انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید.
قرارداد فیوچرز دائمی (Perpetual Futures)
متداول‌ترین نوع قرارداد در بازار ارزهای دیجیتال، قرارداد فیوچرز پرپچوال یا دائمی است. این قراردادها تاریخ انقضا ندارند و تا زمانی‌که پوزیشن خود را نبندید یا لیکویید نشوید، باز می‌مانند. توجه داشته باشید، قراردادهای فیوچرز دائمی نیاز به فاندینگ ریت (Funding Rate) دارند.
قرارداد فیوچرز استاندارد (Standard Futures)
این نوع قرارداد تاریخ انقضای مشخصی دارد؛ برای مثال، در پایان دوره سه‌ماهه پوزیشن تسویه شده و دارایی یا معادل دلاری آن تحویل داده میشود. این نوع قرارداد بیشتر در بازارهای سنتی استفاده میشود و برای آربیتراژ، سرمایه‌گذاری بلندمدت و پوشش ریسک کاربرد دارد.
اصول مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز
در معاملات فیوچرز، مدیریت ریسک مهم‌تر از تحلیل تکنیکال است. در ادامه اصول مدیریت ریسک در این نوع معاملات را بررسی می‌کنیم:
- هرگز بیش از ۱ تا ۲ درصد از کل سرمایه‌تان را در یک معامله ریسک نکنید: برای مثال اگر ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارید، فقط ۱۰ تا ۲۰ دلار را در یک معامله درگیر کنید.
- استفاده از استاپ لاس در معاملات فیوچرز الزامی است، نه اختیاری: استاپ لاس را باید بر اساس تحلیل دقیق و منطقی تعیین کنید. توجه داشته باشید، استفاده از حد ضرر ذهنی و بدون ثبت در صرافی ریسک انجام معاملات احساسی را افزایش می‌دهد.
- با اهرم پایین معامله کنید، خصوصاً اگر تازه‌کار هستید: اهرم ۳x برای معامله‌گران مبتدی و ۵x تا ۱۰x برای معامله‌گران نیمه‌حرفه‌ای مناسب است.
- نسبت به ریسک به ریوارد حداقل ۱:۲ را رعایت کنید: برای مثال اگر استاپ شما ۱۰۰ دلار است، تارگت باید حداقل ۲۰۰ دلار باشد.
- تعداد معاملات را محدود کنید: روزانه ۲ تا ۳ پوزیشن با تحلیل دقیق بهتر از ۱۰ معامله بر اساس احساسات است. همیشه بعد از ضرر صبر کنید، در غیر این صورت، ترید انتقامی سرمایه شما را نابود می‌کند.
- از ژورنال معاملاتی (Trading Journal) استفاده کنید: هر پوزیشن را با اطلاعاتی مثل: نقطه ورود، استاپ لاس، تارگت، تحلیل خود و نتیجه نهایی ثبت کنید؛ این تنها راه رشد در معاملات فیوچرز است.
جمع بندی
معامله فیوچرز در ارزهای دیجیتال میتواند سکوی پرتاب شما به سمت سودهای بزرگ باشد؛ اما اگر بدون آمادگی وارد شوید، سرمایه‌تان را در چند دقیقه نابود می‌کند. همه چیز به دانش تکنیکال، مدیریت ریسک و کنترل احساسات شما بستگی دارد؛ اگر واقعا به دنبال موفقیت در این نوع معاملات هستید، لازم است قواعد آن را یاد بگیرید، به آن پایبند بمانید و حرفه‌ای معامله کنید.
