شاید از شنیدن پدیده سیاه شدن طلا تعجب کنید و با خود فکر کنید چرا طلا سیاه می شود؟ اما واقعیت این است که طلا گاهی به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل مختلفی مانند برخی مواد شیمیایی، رطوبت یا شرایط محیطی خاص، تغییر رنگ می‌دهد و سیاه می‌شود. برای اینکه بتوانید درخشش اولیه طلای خود را بازگردانید و زیبایی و دوام آن را حفظ کنید، لازم است ابتدا بدانید علت سیاه شدن طلا چیست.
در این مقاله، با هم بررسی می‌کنیم که چرا طلا سیاه می‌شود و چگونه می‌توانید با استفاده از روش‌های ساده آن را دوباره به حالت قبل بازگردانید. با ما همراه شوید.
عوامل اصلی سیاه شدن طلا
برخلاف آنچه که شاید تصور کنید، سیاه شدن طلا به‌طور مستقیم نتیجه واکنش خود فلز طلا نیست. عوامل متعددی در تغییر رنگ طلا نقش دارند. در ادامه، مهم‌ترین دلایل این پدیده را بررسی می‌کنیم و روش‌هایی برای جلوگیری از سیاه شدن آن ارائه می‌پردازیم:
- واکنش‌های شیمیایی: یکی از مهم‌ترین دلایل سیاه شدن طلا، واکنش آن با ترکیبات گوگردی است. برای جلوگیری از این پدیده، هنگام استفاده از محصولاتی که حاوی گوگرد هستند، مانند برخی لوازم آرایشی یا مواد شوینده، از پوشیدن طلا خودداری کنید.
- تماس با پوست: تماس مداوم با پوست، به‌ویژه در افراد با تعریق اسیدی یا در محیط‌های مرطوب و حاوی کلر، می‌تواند موجب سیاه شدن طلا شود. عدم تمیزکاری منظم به این روند سرعت می‌بخشد.
- واکنش‌های مغناطیسی: برخی آلیاژهای طلا ممکن است به ندرت و به طور موقت در مواجهه با میدان‌های مغناطیسی ناشی از آهن‌ربا یا دستگاه‌های الکترونیکی تغییر رنگ دهند. این تغییر معمولا با حذف منبع مغناطیسی رفع می‌شود.
- شرایط نگهداری: تماس طلا با فلزات مستعد اکسیداسیون مانند نقره، مس یا آهن می‌تواند موجب تیرگی آن شود. بنابراین توصیه می‌شود طلا را در جعبه جداگانه نگهداری کنید.
- محصولات تمیزکننده جواهرات: برای حفظ رنگ طلا، ضمن اهمیت تمیزی، از مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید. برای تمیز کردن آن از صابون ملایم، آب گرم و برس نرم استفاده کنید و سپس به دقت خشک نمایید.
مطالعه بیشتر: برای پس انداز چه طلایی بخریم؟
تفاوت بین طلای خالص و آلیاژهای طلا
برای اینکه بهتر متوجه شوید چرا برخی طلاها سیاه می‌شوند، باید تفاوت بین طلای خالص و آلیاژهای طلا را بدانید. ترکیب طلا با یک یا چند فلز دیگر را «آلیاژ طلا» می‌نامند. از علت‌های اصلی سیاه شدن طلا، ترکیب فلزاتی مانند مس، نقره، نیکل یا روی است که در آلیاژ طلا برای استحکام یا دوام بیشتر آن استفاده می‌شوند. زیرا طلای خالص ۲۴ عیار، از نظر ویژگی‌های شیمیایی یک فلز بسیار مقاوم در برابر واکنش‌های شیمیایی شناخته می‌شود. اما این فلز به دلیل نرمی و شکنندگی، در صنعت جواهرسازی به تنهایی قابل استفاده نیست.
به طور کلی، عیار طلا نشان‌دهنده میزان خلوص آن در این آلیاژ است. به عنوان مثال، طلای ۱۸ عیار، حاوی ۱۸ قسمت طلا و ۶ قسمت فلزات دیگر از مجموع ۲۴ قسمت است (۷۵% طلا). طلاهای با عیار پایین‌تر بیشتر مستعد سیاه شدن هستند تا طلاهای با عیار بالاتر و هرچه عیار طلا پایین‌تر باشد، درصد فلزات دیگری مانند مس و نقره در آلیاژ بیشتر است.
آیا طلای خالص هم تغییر رنگ می دهد؟
پاسخ کوتاه به این پرسش این است که طلای خالص (۲۴ عیار) سیاه یا کدر نمی‌شود. همانطور که بالاتر توضیح دادیم، سیاه شدن طلا نتیجه واکنش شیمیایی فلزات آلیاژی با ترکیبات گوگردی است. طلای خالص فاقد این فلزات است یا مقدار آن‌ها بسیار ناچیز است.
طلای خالص یکی از پایدارترین عناصر شیمیایی است و به راحتی با اکسیژن یا گوگرد موجود در هوا واکنش نمی‌دهد. کدر شدن طلای ۲۴ عیار معمولا ناشی از تجمع آلودگی‌هایی نظیر گرد و غبار و چربی است. این کدر بودن با تمیز کردن ساده برطرف شده و با سیاه شدن ناشی از واکنش آلیاژها متفاوت است.
بیشتر بخوانید: طلای شکسته چیست؟
روش های تمیز کردن طلا در خانه
تا به اینجا دلایل سیاه شدن طلا را به طور کامل بررسی کردیم. در ادامه، به معرفی روش‌های تمیز کردن طلای سیاه یا کدر شده در منزل می‌پردازیم:
- محلول آب گرم و صابون: مخلوط آب گرم و صابون ملایم می‌تواند به طلا کمک کند تا از آلودگی‌ها و کثیفی‌ها پاک شود. برای تمیز کردن جواهرات طلا، از یک برس نرم یا دستمال میکروفایبر استفاده کنید.
- جوش شیرین و آب: جوش شیرین یک ماده طبیعی است که می‌تواند به راحتی لکه‌ها و کثیفی‌ها را از روی طلا پاک کند. یک پاستا از جوش شیرین و آب تهیه کرده و با استفاده از یک مسواک نرم به آرامی آن را بر روی طلا بمالید.
- ترکیب آب گرم و مایع ظرفشویی: یک کاسه را با آب گرم و چند قطره مایع ظرفشویی ملایم پر کرده و پس از ایجاد کف، زیورآلات را به آرامی درون آن قرار دهید تا حدود ۱۵ دقیقه خیس بخورند و آلودگی‌ها جدا شوند.
- استفاده از محلول‌های تمیزکننده طلا: در بازار محصولاتی وجود دارد که مخصوص تمیز کردن طلا طراحی شده‌اند. این محلول‌ها به طور خاص برای از بین بردن آلودگی‌ها و لکه‌های روی طلا ساخته شده‌اند و می‌توانند به بازگشت درخشندگی طلا کمک کنند.
نکته مهم: برای حفظ سلامت و درخشش طلا، از مواد شیمیایی قوی، سفیدکننده یا خمیر دندان خودداری کنید. در صورت وجود سنگ‌های قیمتی حساس یا ساختار ظریف، برای تمیز کردن ایمن‌تر با متخصص مشورت کنید یا آن به یک طلافروشی معتبر بسپارید.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، پدیده سیاه شدن طلا عمدتا ناشی از واکنش شیمیایی فلزات دیگری غیر از طلا است که در آلیاژ آن استفاده می‌شوند. این فلزات با ترکیبات گوگردی موجود در محیط اطراف و روی پوست ما واکنش می‌دهند و باعث ایجاد لایه‌ای تیره روی سطح طلا می‌شوند. طلای خالص ۲۴ عیار به دلیل پایداری شیمیایی خود، در برابر این نوع سیاه شدن مقاوم است، اما ممکن است به دلیل تجمع آلودگی‌ها کدر شود.
با شناخت دلایل سیاه شدن طلا و انجام مراقبت‌های ساده مانند پرهیز از تماس مستقیم زیورآلات طلا با مواد آرایشی، بهداشتی و شوینده‌های قوی، می‌توانید به حفظ درخشش طلا کمک کنید. پس اگر شاهد سیاه شدن طلاهای خود بودید، بدانید که در بیشتر موارد قابل حل است و ارزش طلای شما دستخوش تغییر اساسی نشده است.
