افزایش سرمایه در دنیای کسبوکار، تامین مالی و سرمایهگذاری نقش مهمی در رشد و توسعه شرکتها دارد. یکی از روشهای مهم تامین مالی شرکتها، افزایش سرمایه است که به شرکتها این امکان را میدهد تا منابع مالی جدید جذب کنند و برنامههای توسعهای خود را اجرا نمایند. این فرآیند بر عملکرد مالی شرکت تاثیر میگذارد و برای سهامداران و سرمایهگذاران نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
افزایش سرمایه به دلایل مختلفی ازجمله گسترش فعالیتها، کاهش بدهیها و بهبود وضعیت نقدینگی صورت میگیرد. در این مقاله، به بررسی این مفهوم در بازار سرمایه، انواع روشهای آن، مزایا و معایب، و تاثیر آن بر بازار سرمایه و ارزش سهام خواهیم پرداخت تا درک بهتری از آن در اختیار سرمایهگذاران قرار دهیم.
افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه به معنای تامین منابع مالی جدید برای شرکتها با هدف توسعه فعالیتها، پرداخت بدهیها، یا بهبود وضعیت مالی است. این فرآیند از طریق جذب سرمایه جدید از سهامداران یا استفاده از منابع داخلی شرکت انجام میشود. در بازار بورس ایران، این روش یکی از روشهای مهم تامین مالی شرکتها محسوب میشود که تاثیر زیادی بر قیمت سهام و عملکرد مالی شرکت دارد. این کار در شرکتهای مختلف متفاوت و متغیر است.
مطالعه کنید: کفایت سرمایه چیست؟ چه تاثیری بر اقتصاد دارد؟
اهمیت افزایش سرمایه
افزایش سرمایه برای شرکتها و سهامداران دارای اهمیت زیادی است. از جمله مهمترین دلایل اهمیت این کار میتوان به توسعه فعالیتهای شرکت اشاره کرد که به شرکت اجازه میدهد تا پروژههای جدید را اجرا کند و در بازار رقابتی قویتر ظاهر شود.

بهبود وضعیت مالی نیز در کاهش بدهیها و بهبود نسبتهای مالی شرکت از دیگر مزایای افزایش است. با افزایش تعداد سهام در بازار، حجم معاملات بیشتر شده و سهام شرکت نقدشوندگی بهتری پیدا میکند. این افزایش نقدشوندگی سهام اهمیت بالای افزایش سرمایه را نشان میدهد.
انواع روش های افزایش سرمایه
افزایش سرمایه به روشهای مختلفی انجام میشود که هرکدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. برخی از مهمترین روشهای افزایش دادن سرمایه عبارتند از:

افزایش از محل سود انباشته
شرکتها بخشی از سود انباشته را به سرمایه تبدیل کرده و به سهامداران سهام جدید اختصاص میدهند. در واقع با سود سهام، دوباره سهمی از سهام به سهامداران تعلق میگیرد.
افزایش از محل آورده نقدی و حق تقدم
در این روش، شرکت از سهامداران خود میخواهد که سرمایه جدیدی را به شرکت تزریق کنند و در ازای آن، سهام جدیدی دریافت کنند. در این روش سرمایه سهام افزایش پیدا میکند.
افزایش از ارزیابی داراییها
در این مدل، شرکت ارزش داراییهای خود را بهروز کرده و از این طریق سرمایه خود را افزایش میدهد. ارزیابی مثبت منجر به افزایش دادن سرمایه میشود.
مقاله مرتبط: ارزش خالص دارایی چیست
افزایش از محل صرف سهام
شرکت سهام جدید را با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی منتشر میکند و مابهالتفاوت آن را بهعنوان سرمایه ذخیره میکند. این مابه تفاوت سهم سهام را افزایش میدهد.
افزایش سرمایه در جریان
زمانی که یک شرکت تصمیم به افزایش دادن سرمایه میگیرد، این فرآیند نیازمند طی کردن مراحل قانونی و اداری مشخصی است. از لحظه اعلام تصمیم شرکت تا زمان اجرای نهایی افزایش، چندین ماه طول میکشد. در این مدت، سهامداران و سرمایهگذاران باید اخبار و اطلاعیههای شرکت را به دقت دنبال کنند تا تصمیمات مناسبی بگیرند.
بیشتر بخوانید: افزایش سرمایه در جریان چیست
مزایا و معایب افزودن سرمایه
افزایش دادن سرمایه، مزایا و معایب مختلفی دارد که قبل از انجام این کار باید به آنها توجه کنیم:
مزایا افزودن سرمایه
- افزایش توان رقابتی شرکت
- جذب سرمایهگذاران جدید
- کاهش هزینههای تامین مالی
- توسعه زیرساختهای تولیدی و خدماتی
معایب افزودن سرمایه
- احتمال کاهش سود هر سهم (EPS)
- کاهش ارزش سهام در کوتاهمدت
- رقیق شدن سهام و کاهش درصد مالکیت سهامداران قبلی
تاثیر افزایش سرمایه
افزایش سرمایه تاثیرات زیادی بر روی قیمت سهام و عملکرد مالی شرکت داشته باشد. بسته به نوع افزودن دادن سرمایه، ممکن است سهامداران سود ببرند یا در کوتاهمدت دچار زیان شوند. به همین دلیل، تحلیل وضعیت شرکت و نوع افزایش بسیار مهم است.
مراحل افزایش سرمایه
برای افزودن سرمایه شرکت باید مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید:
- پیشنهاد توسط هیئتمدیره شرکت
- بررسی و تایید توسط حسابرس قانونی
- اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار
- انتشار اطلاعیه پذیرهنویسی (در صورت لزوم)
- ثبت در اداره ثبت شرکتها
- تخصیص سهام جدید به سهامداران شرکت
روشهای رایج افزایش سرمایه در ایران
در ایران، شرکتها از روشهای مختلفی برای ارتقا دادن سرمایه استفاده میکنند. این روشها در سازمانها و شرکتهای مختلف متفاوت است. در ادامه مقاله به سه روش افزایش دادن سرمایه در ایران اشاره میکنیم:
از محل سود انباشته (سهام جایزه): یکی از محبوبترین روشها در بین شرکتها است. چون در این روش سودها تبدیل به سهم میشوند و در ادامه افزایش سهم باعث افزایش دارایی میشود.
از محل آورده نقدی و حق تقدم: این روش در شرکتهایی که نیاز به سرمایه جدید دارند، استفاده میشود. این روش مناسبی برای جذب سرمایه جدید است.
از محل تجدید ارزیابی داراییها: این روش در سالهای اخیر به دلیل معافیتهای مالیاتی محبوبیت زیادی پیدا کرده است. وقتی از این روش استفاده میشود، در واقع معافیتهای مالیاتی را در پی خواهد داشت.
بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
انتخاب بهترین نوع افزایش دادن سرمایه بستگی به وضعیت مالی شرکت، میزان بدهیها، نیازهای توسعهای و شرایط بازار دارد. اگر شرکت سود انباشته مناسبی دارد، افزایش از محل سود انباشته گزینهای مناسب است. در صورتی که شرکت نیاز به منابع مالی جدید دارد، افزایش از محل آورده نقدی و حق تقدم توصیه میشود. اگر شرکت داراییهای قابلارزیابی مجدد دارد، افزایش از محل تجدید ارزیابی میتواند گزینهای بهینه باشد.
کلید طلایی افزایش دادن سرمایه
برای سرمایهگذاران، مهمترین نکته در افزایش دادن سرمایه بررسی اهداف شرکت، نوع افزایش و تاثیر آن بر سودآوری سرمایه است. شناخت کافی از شرکت در تصمیمگیری درست، تاثیرگذار است. در ضمن، مطالعه گزارشهای مالی، تحلیل تکنیکال و بنیادی، و درک درست از استراتژیهای شرکت میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند.
کلام آخر
افزایش دادن سرمایه یک ابزار مالی مهم برای رشد شرکتها و ایجاد فرصتهای جدید سرمایهگذاری است. آگاهی از انواع روشهای افزایش دادن سرمایه، اهمیت، مزایا و معایب آن و تحلیل درست وضعیت فعلی شرکت میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا بهترین تصمیمات را بگیرند. قبل از تصمیمگیری در مورد سرمایهگذاری، بهتر است اطلاعات کافی از وضعیت بازار و برنامههای توسعهای شرکتها داشته باشید و نقشه راه آن را مطالعه کنید.