در ۲۱امین رویداد فیناپ، آرش ملکی، یکی از اساتید مدیریت ثروت و سرمایه‌گذاری، با سخنرانی جذاب و تاثیرگذار خود، نگاهی عمیق به مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری داشت. او با طرح سوالی اساسی، سخنرانی خود را آغاز کرد: “آیا ریسک تهدید است یا فرصت؟” با نگاهی به این سوال، وی به بررسی تاثیر باورها و دیدگاه‌های ما در مواجهه با انواع ریسک پرداخت.
او سخنرانی خود را با یک تشبیه جالب آغاز کرد: “امن‌ترین مکان برای کشتی‌ها، بنادر هستند. اما آیا کشتی‌ها برای ماندن در بندر ساخته شده‌اند؟ یا این که باید به دل دریا بزنند و با چالش‌های آن رو‌به‌رو شوند؟” ملکی این تشبیه را به زندگی انسان‌ها نیز تعمیم داد و بیان کرد که ریسک، جزئی جدا نشدنی از مسیر پیشرفت است و ما باید یاد بگیریم؛ چگونه با آن مواجه شویم و از آن بهره‌برداری کنیم.
تاثیر باورها بر ریسک
آرش ملکی با طرح مثالی از فردی که طی یک سال ۴۰۰٪ سود کسب کرده، از حاضرین سالن خواست به این فکر کنند که آیا این فرد تصمیمات حرفه‌ای و دقیقی در سرمایه‌گذاری‌های خود اتخاذ کرده یا تنها به خاطر ریسک‌های نابه‌جا به چنین نتایجی رسیده است؟ او تاکید کرد که نباید تنها به نتایج نگاه کنیم، بلکه باید روند و ریسک‌هایی که در پشت تصمیمات نهفته است را نیز بررسی کنیم.
تعریف ریسک
یکی از محورهای اصلی سخنرانی مدیرعامل الگوراک، بررسی مفهوم ریسک از دیدگاه اقتصادی بود. او توضیح داد که در دهه ۶۰ میلادی، در دانشگاه شیکاگو، ریسک به عنوان نوسانات تعریف شد، اما آیا این تعریف کافی است؟ وی با اشاره به دارایی‌هایی مثل بیت‌کوین که در ده سال گذشته صعودی بوده‌اند، تاکید کرد که ریسک تنها نوسانات نیست؛ بلکه ابعاد مختلف دیگری نیز دارد.
مقاله مرتبط: ریسک در سرمایه گذاری چیست
انواع ریسک
آرش ملکی به بیان پنج نوع ریسک اصلی پرداخت که هر سرمایه‌گذار باید با آن‌ها آشنا باشد:
ریسک از دست دادن سرمایه: زمانی که یک دارایی با قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی آن خریداری می‌شود.
ریسک از دست دادن فرصت: که به ویژه در خانواده‌های ایرانی به دلیل تردید و تعلل در تصمیم‌گیری شایع است.
ریسک به اندازه کافی نکردن: عدم سرمایه‌گذاری کافی در فرصت‌های پیش‌رو، به دلیل ترس از ریسک.
ریسک فروش اضطراری: پنیک سلینگ یا فروش اضطراری در مواقعی که بازار به شدت ریزش می‌کند.
ریسک اعتماد به روندهای کاذب: رفتن به دنبال رفتارهای گله‌ای، جمعی و روانشناختی در بازار.
وی در ادامه انواع ریسک را از نگاه خودش معرفی کرد:
ریسک‌هایی که دیده می‌شوند: این نوع ریسک‌ها قابل تحلیل و بررسی هستند و می‌توان آن‌ها را با ابزارهای مختلف مثل تحلیل ریسک به ریوارد سنجید.
ریسک‌هایی که دیده نمی‌شوند: این دسته ریسک‌ها بزرگترین تهدیدها برای سرمایه‌گذاران هستند. وی تاکید کرد که اگر نتوانیم این ریسک‌های نامرئی را کنترل کنیم، احتمال از دست دادن سرمایه و شکست در بازار بسیار زیاد است.
مدیریت ریسک با تنوع سرمایه گذاری
به گفته آرش ملکی، تنها راهکار برای مقابله با ریسک‌های غیرقابل پیش‌بینی، تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری است. او توصیه کرد که سرمایه‌گذاران باید دارایی‌های مختلفی مثل طلا، سکه، بیت کوین، ارز و دلار را در سبد خود داشته باشند و از سبدی که همگی همبستگی دارند، اجتناب کنند.
او به تجربه شخصی خود در مدیریت ثروت نیز اشاره کرد و افزود: الگوراک با داشتن بیش از ۳۰۰ هزار نفر سرمایه‌گذار، همواره رفتار سرمایه‌گذاران را بررسی می‌کند و به آن‌ها توصیه‌های لازم در مواجهه با ریسک‌های مختلف را ارائه می‌دهد.
تاثیر رفتارهای روانشناختی بر ریسک
یکی از بخش‌های مهم سخنرانی آرش ملکی، تحلیل رفتارهای روانشناختی در مواجهه با ریسک بود. او توضیح داد که وقتی بازار دچار نوسان می‌شود، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل تاثیرات روانی مثل ترس، تصمیمات اشتباهی می‌گیرند. ملکی به اصطلاح «اثر تماشاگر» اشاره کرد و افزود: برخی افراد وقتی بازار صعودی است، فقط نظاره‌گر هستند و وقتی نزولی می‌شود، تصمیمات عجولانه می‌گیرند.
نتیجه‌گیری: ریسک تهدید است یا تدبیر؟
آرش ملکی در پایان سخنرانی خود تاکید کرد که ریسک نه تهدید است و نه فرصت، بلکه بستگی به نگرش ما دارد. اگر خودشناسی داشته باشیم و آمادگی لازم را برای مواجهه با ریسک‌های مختلف کسب کنیم، ریسک می‌تواند به یک ابزار کارآمد برای رسیدن به اهدافمان تبدیل شود.
او با این جمله سخنان خود را به پایان رساند: “ریسک همیشه با ما خواهد بود، اما این ما هستیم که باید آن را به درستی مدیریت کنیم.”
