صندوق کالایی، از مهم‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری در دنیای مالی و اقتصاد به شمار می‌روند که جدای از جذب سرمایه‌گذاران متنوع، بخشی مهمی از اقتصاد کشورها و جهان را تشکیل می‌دهند.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی صندوق های کالایی، عملکرد، مزایا و معایب و حتی نوع سیستم کارمزد گذاری آنها بپردازیم. اگر سرمایه‌گذار هستید و یا به دنبال سرمایه گذاری هدفمند برای آینده می‌گردید، مطالعه این مقاله به‌شدت به شما پیشنهاد می‌شود.
صندوق سرمایه گذاری کالایی چیست؟
صندوق سرمایه گذاری کالایی، صندوق‌هایی هستند که در کالاهای فیزیکی مانند محصولات کشاورزی، منابع طبیعی و فلزات گران‌بها سرمایه گذاری می‌کنند. صندوق سرمایه گذاری کالایی معمولاً بر روی یک کالای واحد که در ذخایر به‌صورت فیزیکی نگهداری می‌شود یا قراردادهای آتی کالاها متمرکز است.
با افزایش تورم پولی و جهانی، به‌ویژه در بخش‌های مربوط به مصرف‌کننده، صندوق های کالایی به ایدئال‌ترین گزینه برای سرمایه‌گذاری جهت پوشش ریسک و حفظ ارزش دارایی نسبت به تورم بدل گردیده است.
سرمایه‌گذاران معمولاً زمانی که بازار سهام در حال پراکندگی و نوسان یا تورم در حال افزایش است، صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی خریداری می‌کنند. بااین‌حال، درست مانند هر سرمایه گذاری، این صندوق‌های قابل‌معامله در بورس جهانی نیز دارای ریسک بوده و به‌هیچ‌وجه تضمینی برای سود همیشگی نیستند.
شاید با شنیدن نام کالا، برداشت شما از نحوه کارکرد این‌گونه صندوق‌ها می‌تواند متفاوت باشد. باوجود این، باید اشاره کنیم که سرمایه‌گذاری در صندوق کالایی و حتی ETF کالا، معمولاً معادل خرید دارایی فیزیکی کالا مربوطه نیست، اما در عوض آن سرمایه‌گذار مالک مجموعه‌ای از قراردادهای مالی است که توسط کالا پشتیبانی می‌شود.
شایان‌ذکر است که صندوق‌های کالایی انواع به‌شدت گسترده‌ای دارند که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کالا (Commodity Mutual Funds) و صندوق‌های قابل‌معامله در بورس کالا (Commodity ETFs) از رایج‌ترین آنها به شمار می‌روند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در صندوق کالایی
سرمایه گذاری در صندوق کالایی، باوجود تأثیرپذیری این صندوق‌ها در اقتصاد و نقدینگی بسیار بالای این صندوق‌ها، همواره با مزایا و معایب متعددی همراه است. مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی می‌توانند بسیار پراکنده باشند، بااین‌وجود، مهم‌ترین آنها در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
مزایا صندوق کالایی
- امکان دسترسی به بازاری با نقدینگی و پراکندگی بالا
- امکان مدیریت ریسک بهینه‌تر و تعدیل سرمایه
- تنوع‌بخشی در سرمایه و دریافت بازدهی بهتر
- دریافت سود از تغییرات قیمت کالاهای اساسی
- ریسک کمتر نسبت به بازار سهام
معایب صندوق کالایی
- نوسانات بالای برخی از کالاها
- وابستگی شدید قیمت کالاها به‌سلامت اقتصاد کشورها
- تأمین سود نه‌چندان مطلوب در بلند‌مدت
- کارمزد بالای سرمایه‌گذاری در برخی از صندوق های کالایی
با بررسی مزایا و معایب صندوق های کالایی، امری که به‌وضوح دیده می‌شود، وابستگی شدید این کالاها به وضعیت اقتصاد کلان و رونق اقتصاد کشورها است. از این نظر، با عملکرد نه‌چندان مناسب ارزهای سنتی یا فیات در جهان، این صندوق‌ها، نسبت به صندوق سرمایه گذاری کریپتو، قادر به ایجاد بازدهی قابل‌توجهی نخواهند بود.
صندوق های کالایی در بورس
حال که با صندوق های کالایی در دنیای اقتصاد و نقش مهم آنها آشنا شده‌اید، زمان بررسی صندوق‌های قابل‌معامله در بورس کالا (ETFs) می‌رسد که مانند سایر صندوق‌های مبتنی بر کالا، برای سرمایه‌گذاری و بهره‌وری از این بازار گسترده قابل استفاده‌اند.
صندوق کالایی ETF، نوعی صندوق قابل‌معامله در بورس شمرده می‌شوند که به دنبال ردیابی قیمت یک کالای خاص یا سبدی از کالاها هستند. در واقع این صندوق‌های قابل‌معامله در بورس، بر خلاف صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک کالا، بیشتر در قراردادهای آتی کالاها سرمایه گذاری می‌کنند تا جای آنکه خود کالاهای فیزیکی را سرمایه‌گذاری کنند.
این صندوق‌های سرمایه‌گذاری؛ مانند سایر ETFها و برخلاف صندوق‌های مشترک کالا، در بیشتر موارد به‌صورت غیرفعال (Passive) مدیریت می‌شوند و عملکرد شاخص کالا یا کالایی خاص مانند طلا، نفت یا محصولات کشاورزی را دنبال می‌کنند.
این صندوق‌ها به‌صورت معمول در روش صندوق به صندوق به‌شدت کاربرد دارند. به صورتی که سرمایه‌گذاران متعددی از این‌گونه صندوق‌ها برای تنوع‌بخشی سرمایه استفاده کرده و سعی می‌کنند دارایی خود را در بخش‌های مختلف بازار پخش کنند.
کارمزد صندوق های کالایی
کارمزد صندوق‌های کالایی، تا احتساب آنکه دسته‌بندی گسترده‌ای از این نوع صندوق‌ها در بازارهای مالی وجود دارد، کمی متغیر است. به‌عنوان‌مثال، اگر به تعریف صندوق‌های کالایی در بورس و صندوق‌های کالایی مشترک در ابتدای مقاله رجوع کنید، خواهید فهمید که کارکرد آنها به‌شدت با یکدیگر متفاوت است.
بااین‌حال، آنچه که بارز است، کارمزد صندوق کالایی مشترک یا همان صندوق‌های رایج کالایی (Commodity Funds)، به‌مراتب نسبت به صندوق‌های ETF کالا بیشتر است. زیرا، این صندوق‌های کالایی ممکن است به دلیل هزینه‌های مدیریت پرتفولیو و انجام معاملات، کارمزد مدیریت بالاتری داشته باشند، به‌ویژه به واسطه وجوهی که به طور فعال مدیریت می‌شود.
از جهتی دیگر بسته به کارکرد صندوق و همچنین سایر هزینه‌های عملیاتی، این صندوق‌ها ممکن است دارای هزینه‌های فروش یا «بار» باشند. اما صندوق های کالایی در بورس، در مقایسه با صندوق های کالایی که به طور فعال مدیریت می‌شوند، کارمزد مدیریت کمتری دارند، زیرا معمولاً به‌صورت غیرفعال مدیریت شده و شاخص‌ها را دنبال می‌کنند.
بااین‌وجود، اگر بخواهیم به‌صورت نمایی کارمزد کلی صندوق‌های کالایی را با سایر صندوق‌های سرمایه گذاری مقایسه کنیم، باید بگوییم که به‌صورت معمول کارمزد این صندوق‌ها از سایر صندوق‌های سرمایه گذاری بیشتر بوده و نوسانات بیشتری نیز نسبت به قیمت قرارداد آتی و قیمت در بازار نقدی دارند.
ریسک های صندوق کالایی
ریسک‌های صندوق کالایی، از مواردی است که شاید بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد در دنیای اقتصاد به آن توجه نمی‌کنند. این بازار باوجود گستردگی شدید که از اهمیت این بخش در اقتصاد نشئت می‌گیرد، با ریسک‌های متعددی برای سرمایه‌گذاران همراه است.
ریسک‌های مربوط به صندوق‌های کالایی
- امکان بروز تفاوت قیمت قرارداد آتی نسبت به قیمت بازار نقدی (contango)
- تأثیرپذیری به‌شدت بالای کالاها از رویدادهای ژئوپلیتیکی
- تأثیرپذیری به‌شدت بالای کالا از دلار آمریکا و تأثیر نوسانات آن بر روی قیمت کالاها
- امکان بروز مشکل برای ذخایر فیزیکی کالاها به دلایل طبیعی مانند آتش‌سوزی و..
- کاهش سلامت اقتصادی کشورها و تأثیر مستقیم آن بر روی ارزش کالاها
سخن پایانی
صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی، از ابزارهای اقتصادی مهمی در بازارهای مالی به شمار می‌روند که امروز کمتر فردی در دنیای مالی و اقتصاد یافت می‌شود که از آنها برای پراکندگی سرمایه و دریافت بازده استفاده نکند.
در این مقاله سعی کردیم که به تعریف کامل صندوق‌های کالایی، مزایا و معایب و نوع کارمزد آنها بپردازیم. نظر شما درباره صندوق‌های کالایی چیست؟ به نظر شما این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی هستند؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی، صندوق‌هایی هستند که در کالاهای فیزیکی مانند محصولات کشاورزی، منابع طبیعی و فلزات گران‌بها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوق‌های کالایی به صندوق‌های مشترک کالا، صندوق‌های قابل‌معامله در بورس کالا، صندوق در صندوق کالا، هج فاند کالا، صندوق‌های آتی کالا و…. تقسیم‌بندی می‌شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی معمولاً بر روی کالایی واحد که در ذخایر به‌صورت فیزیکی نگهداری می‌شود یا قراردادهای آتی کالاها سرمایه‌گذاری کرده و نسبت به قیمت کالا مدنظر بازدهی ایجاد می‌کنند.
