رشد نرخ تورم، افزایش قیمت کالا، کاهش ارزش دارایی و بسیاری از معضلات اقتصادی که امروزه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم همگی از جمله مواردی هستند که بسیاری را به سمت سرمایه‌گذاری و به‌خصوص ریسک در سرمایه گذاری سوق می‌دهند.
با وجود این، آیا تابه‌حال به ریسک سرمایه‌گذاری خود فکر کرده‌اید؟ چگونه ریسک سرمایه‌گذاری خود را محاسبه می‌کنید؟ اگر جوابی برای سؤالات بالا ندارید، مطالعه این مقاله نقطه شروع مناسبی است. در این مقاله به هر آنچه که باید درباره ریسک سرمایه‌گذاری بدانید، اشاره می‌کنیم.
ریسک به چه معناست؟
ریسک به زبانی ساده، به احتمال بروز اتفاقات یا تغییراتی نامطلوب یا غیرمنتظره اشاره دارد که می‌تواند نتیجه تصمیمات ما را تحت‌تأثیر قرار دهد. تصمیماتی که می‌توانند جنبه مالی نیز داشته و بر عملکرد اقتصادی ما در طول زندگی‌مان تأثیر بزرگی بگذارند.
مفهوم ریسک در سرمایه گذاری و دنیای مالی، به‌صورت معمول به در خطر انداختن سرمایه گفته می‌شود و ممکن است این ریسک‌ها برای بسیاری از افراد باتجربه حساب‌شده باشد. از سپرده‌گذاری پول در بانک گرفته تا هر تصمیم‌گیری مالی که هر روز برای بهبود درآمد، پس‌انداز و حتی فرار از تورم اتخاذ می‌کنیم.
پس با این تفاسیر کاملاً بدیهی است که شناخت و مدیریت ریسک در فرایند سرمایه‌گذاری از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و هر سرمایه‌گذار امروزی بایستی اطلاعات کافی درباره آن داشته باشد.
مفهوم ریسک در سرمایه گذاری
اگر به دنبال مفهومی ساده برای ریسک در سرمایه گذاری باشیم، ریسک در بازارهای مالی به این معناست که ممکن است سرمایه‌گذاری انجام‌شده، مطابق با انتظارات ما عمل نکند. به همین دلیل است که بسیاری از سرمایه‌گذاران با روش‌های تحلیلی و آنالیز ریسک متعدد سعی می‌کنند حداقل ضرر و بهترین بازدهی مطلوب را کسب کنند.
در واقع، هدف استفاده از روش‌های مدیریت ریسک مختلف می‌تواند ناشی از عوامل متغیر در بازار، اقتصاد یا حتی عوامل خارجی باشد. روش‌هایی که می‌توانند در فرایند کاهش احتمال ضررهای سنگین در بازار و بهبود بازدهی سرمایه‌گذاری کمک بزرگی کنند.
انواع ریسک در سرمایه گذاری
در بازارهای مالی، بخش عمده‌ای از فرایند مدیریت ریسک، در نگاه اول به شناخت انواع ریسک در سرمایه گذاری بازمی‌گردد. به زبانی ساده، برای مقابله با ریسک و ایجاد سرمایه‌گذاری هدفمند، همیشه نیاز به آشنایی با انواع ریسک داریم.
به همین خاطر، در این بخش به انواع ریسک و تعریف مختصر آن می‌پردازیم که هر کدام به نوبه خود از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
ریسک بازار
ریسک بازار به تغییرات ناگهانی و غیرقابل‌پیش‌بینی در قیمت دارایی‌های پایه (مانند: سهام، اوراق بهادار، ارز دیجیتال و..) اشاره دارد که می‌تواند از عواملی مانند وضعیت اقتصاد کلان، سیاست‌های دولتی، عرضه و تقاضا و حتی اتفاقات مهم بازار نشئت گیرد.
ریسک بازار، همان‌طور که از نام آن پیداست، تمامی عوامل تأثیرگذار بر عملکرد دارایی‌هایی را در نظر می‌گیرد که مختص به کلاس یا نوع بازار خود هستند. به‌عنوان‌مثال، ارز دیجیتال بیت کوین، اولین رمزارز بازار کریپتو، از ریسک این بازار برخوردار بوده و از این نظر تحت عنوان دارایی پرریسک دسته‌بندی می‌شود.
ریسک تورم
با افزایش روزمره تورم در بسیاری از کشورها، ریسک تورم از مهم‌ترین مواردی است که در بازارهای مالی با آن روبه‌رو هستیم. ریسک تورم، به زبانی ساده به افزایش نرخ تورم نسبت به بازدهی سرمایه‌گذاری اشاره دارد.
در واقع، زمانی که نرخ تورم از نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری پیشی بگیرد، با ریسک تورم روبه‌رو هستیم. به‌طوری‌که ارزش پول سرمایه‌گذار کاهش و بازده واقعی دارایی وی منفی می‌شود.
ریسک اعتباری
ریسک اعتباری، نوعی ریسک در سرمایه گذاری است که در بین شرکت‌های دولتی و خصوصی رایج است. این نوع ریسک به احتمال ناتوانی شرکت یا دولت در بازپرداخت بدهی‌های خود اشاره دارد. درصورتی‌که شرکت یا اوراق قرضه دولتی نتواند به تعهدات خود عمل کند، سرمایه‌گذاران متضرر خواهند شد.
در این نوع از ریسک، با افزایش بدهی شرکت یا دولت، شرایط اقتصادی وخیم‌تر شده و با ناتوانی از تأمین نقدینگی و پرداخت بدهی، شرکت و حتی دولت‌ها به مرز فروپاشی خواهند رسید. رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، از بهترین مثال‌ها برای ریسک اعتباری است که بسیاری از بانک‌های آمریکا با آن مواجه شدند.
ریسک نقدشوندگی
ریسک نقدشوندگی به نبود امکان فروش دارایی‌ها در قیمت و زمان مناسب اشاره دارد. در بازارهایی که از نقدشوندگی کمی برخوردارند، ممکن است نتوان دارایی را به‌سرعت به وجه نقد تبدیل کرد و این امر می‌تواند منجر به ضررهای غیرقابل‌جبرانی شود.
ریسک نقدشوندگی، به طور معمول در بازارهای سنتی مانند بازار سهام، مسکن، بورس و… نسبت به سایر بازارهای مالی بسیار کمتر است. زیرا، ارزش بازار و حجم معاملاتی بالاتری نسبت به بازارهایی مانند ارز دیجیتال دارا هستند.
به‌عنوان مثال، ممکن فردی توکن X را در قیمت یک دلار خریده باشد و در زمان فروش گسترده، خریداری در قیمت مشخص بازار برای آن وجود نداشته باشد و مجبور شود دارایی خود را با قیمتی بسیار کمتر به فروش رساند.
ریسک ژئوپلیتیکی
ریسک ژئوپلیتیکی، در تغییرات مهم سیاست و شرایط جهانی خلاصه می‌شود که می‌تواند بر بازارهای مالی و تصمیمات سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارد. از این عوامل می‌توانیم به جنگ‌ها، انقلاب‌ها، تحریم‌ها یا تغییرات در سیاست‌های جهانی اشاره کنیم که می‌توانند منجر به نوسانات بزرگی در بازار شوند.
جنگ روسیه و اوکراین، مثال بارزی از ریسک ژئوپلیتیک در بازارهای مالی است. در فوریه ۲۰۲۲ با اولین حمله روسیه به خاک اوکراین، بسیاری از دارایی‌های بازارهای مالی با افت قیمت شدیدی روبه‌رو شدند که بازار بیت کوین و ارزهای دیجیتال نیز از این مورد مستثنی نبودند.
ریسک متمرکز
ریسک متمرکز، از رایج‌ترین انواع ریسک در سرمایه گذاری به شمار می‌رود که بسیار از تازه‌واردان به آن بی‌توجهی می‌کنند. این ریسک زمانی به وجود می‌آید که سرمایه‌گذار بخش زیادی از سرمایه خود را در دارایی یا بخش خاصی متمرکز کند.
در چنین شرایطی، اگر دارایی یا بخشی که سرمایه‌گذار بیشترین درصد سرمایه خود را به آن اختصاص داده است با مشکل مواجه شود، کل سرمایه‌گذاری او تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ تأکید زیادی بر تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری دارند.
ریسک در سرمایه گذاری مجدد
ریسک سرمایه‌گذاری مجدد، به ریسکی اطلاق می‌شود که مختص به سرمایه‌گذاری مجدد سود به‌دست‌آمده از سرمایه‌گذاری است. به عبارتی، زمانی که سرمایه‌گذار نیاز به سرمایه‌گذاری مجدد سودهای به‌دست‌آمده خود داشته باشد.
زیرا اگر بازار هدف سرمایه‌گذار یا دارایی پایه سرمایه‌گذاری شده در زمان ورود مجدد سرمایه افت شدیدی کند، بر بازدهی کلی سرمایه‌گذاری تأثیر شدیدی خواهد گذاشت. این ریسک بر سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، استفاده از سپرده یا وام‌هایی با سود مرکب تأثیر بیشتری دارد.
ریسک سرمایه‌گذاری خارجی
ریسک سرمایه‌گذاری خارجی به عواملی مانند نوسانات ارزی، سیاست‌های اقتصادی و قانونی کشورها و مسائل ژئوپلیتیکی تقسیم می‌شود که ممکن است بر عملکرد سرمایه‌گذاری‌های خارجی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بین‌المللی تأثیر بگذارد.
همچنین، ریسک سرمایه‌گذاری خارجی در بین شرکت و شرکت‌های بین‌المللی که از چندین ارز رایج برای تبادل مالی استفاده می‌کنند، رواج بیشتری دارد. زیرا، با تغییرات ناگهانی نسبت ارزهای واحد مبادله با یکدیگر (برای مثال: نسبت دلار به یورو)، ضرر هنگفتی به این کسب‌وکارها وارد می‌شود.
مدیریت ریسک به چه معناست؟
مدیریت ریسک در سرمایه گذاری به فرایند شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری در برابر ضررهای احتمالی، در راستای حفظ بازدهی تلقی می‌شود. در واقع، این فرایند شامل روش‌هایی است که سرمایه‌گذاران برای شناسایی و کاهش ریسک خود استفاده می‌کنند.
در روش‌های مدیریت ریسک که به‌صورت معمول توسط هج فاندها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران خبره مورداستفاده قرار می‌گیرد، علاوه بر بررسی و آنالیز بازدهی سرمایه‌گذاری، به سناریو‌هایی که ممکن است باعث ضررهای احتمالی شوند نیز پرداخته می‌شود.
از مرسوم‌ترین روش‌های مدیریت ریسک تا به امروز می‌توانیم به تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری، استفاده از بازارهای مالی مشتقه، مدیریت نقدینگی و استراتژی‌های خاص مدیریتی اشاره کنیم که به نسبت اهداف و رویکردهای شرکت یا سرمایه‌گذار پیاده‌سازی می‌شوند.
بهترین روش‌های مدیریت ریسک در سرمایه گذاری
حال که با انواع ریسک و مفهوم مدیریت ریسک به‌خوبی آشنا شده‌اید، نوبت به معرفی بهترین روش‌های مدیریت ریسک می‌رسد. برای کاهش تأثیر ریسک‌های ذکر شده بر سبد دارایی سرمایه‌گذاری خود می‌توانید از روش‌های زیر بهره بگیرید:
- تنوع‌بخشی سبد (Diversification): تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری (Diversification)، از معروف‌ترین روش‌های مدیریت ریسک است. در این روش سرمایه‌گذار با پراکنده کردن سرمایه‌گذاری‌ها در دارایی‌ها و صنایع مختلف، احتمال وقوع ضررهای بزرگ را کاهش می‌دهد.
- استفاده از بازار مشتقات: استفاده از بازار مشتقات، در موازات سرمایه‌گذاری در بازار نقدی از دیگر روش‌های مدیریت ریسک به شمار می‌رود. بازارهای مشتقه مانند بازار اختیار معامله (Option) و بازار قرارداد‌های آتی (Future) می‌توانند برای پوشش ریسک (Hedging) استفاده قرار گیرند.
- تحلیل و بررسی دقیق بازار: استفاده از تحلیل فاندامنتال، پیگیری اخبار و انواع روش‌های تحلیل رایج بازار، از بهترین روش‌های امروزی برای مدیریت ریسک است. استفاده از چندین روش تحلیلی برای بررسی بازار می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا به‌موقع روند بازار را شناسایی کرده و از بروز ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.
- مدیریت نقدینگی: حفظ موجودی نقدی مناسب برای سرمایه‌گذاری به‌منظور بهره‌برداری از فرصت‌های بازار یا پوشش‌دادن به نیازهای نقدی کوتاه‌مدت، از دیگر راه‌های مدیریت ریسک به شمار می‌رود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری چگونه ریسک خود را مدیریت می‌کنند؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با استفاده از تکنیک‌های مختلفی ریسک خود را مدیریت می‌کنند که بسیاری از آنها به سرمایه در اختیار، تصمیمات استراتژیک، نوع و هدف سرمایه‌گذاری صندوق‌ها بستگی دارد.
تنوع‌بخشی سرمایه به صنایع و دارایی‌های مختلف، استفاده از تحلیل‌های اقتصادی پیشرفته و تکنیک‌های پوشش ریسک در بازار مشتقات، از مهم‌ترین روش‌های مدیریت ریسک برای صندوق‌ها هستند.
شرکت سرمایه‌گذاری الگوراک، به‌عنوان اولین هج فاند ایرانی نیز از به‌روزترین متدهای مدیریت ریسک در صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخوردار است. این تکنیک‌ها شامل استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی، معاملات الگوریتمی و مدیریت ریسک و سرمایه زیر نظر متخصصین بازار سرمایه هستند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری اکتیو الگوراک
در وهله بعدی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری الگوراک کاملاً نسبت به ترجیحات کاربران و میزان تحمل ریسک آنها دسته‌بندی می‌شوند و تمامی سرمایه‌گذاران ایرانی با هر حاشیه ریسک، قادر به سرمایه‌گذاری و ایجاد بازدهی برای خود هستند.
اهمیت مدیریت ریسک در بازارهای مالی
در بازارهای مالی، به‌خصوص بازار ارزهای دیجیتال که همواره در معرض تغییرات سریع و غیرقابل‌پیش‌بینی است، مدیریت ریسک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به عبارتی توجه‌نکردن به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، نتیجه‌ای جز شکست ندارد.
از جهاتی دیگر، تأکید مکرر سرمایه‌گذاران بزرگ بازار مالی و توجه گسترده صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ریسک می‌تواند دلیلی کافی برای مطالعه این مفهوم بزرگ در بازار مالی باشد. وارن بافت، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار بازارهای مالی، افزایش آگاهی در باب بازارهای مالی را اصلی‌ترین عامل کاهش ریسک می‌داند.
چگونه ریسک خود را ارزیابی کنیم؟
ارزیابی ریسک به معنای شناسایی و سنجش میزان ریسک در سرمایه گذاری خاص است که ممکن است برای سرمایه‌گذاران مبتدی کمی پیچیده به نظر برسد. با وجود این، سرمایه‌گذاران نیازمند مطالعه و یادگیری مفاهیم متعددی در زمینه اقتصاد، مدیریت سرمایه، آمار و احتمالات و متدهای اقتصادی هستند.
اگر آشنایی زیادی با ریسک در بازار ارزهای دیجیتال ندارید، دریافت مشاوره از تیم حرفه‌ای الگوراک می‌تواند برای شما مفید واقع شود. با مشاوره تخصصی از سوی الگوراک، علاوه بر شناخت ریسک خود، می‌توانید سرمایه‌گذاری موفقی را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تجربه کنید.
سخن پایانی
ریسک، بخش جدایی‌ناپذیر از فرایند سرمایه‌گذاری است که مدیریت آن امری ضروری برای حفظ سرمایه و دستیابی به بازدهی مطلوب است. در این مقاله سعی کردیم که به زبانی ساده به ریسک سرمایه‌گذاری و راه‌های مدیریت ریسک اشاره کنیم.
شما چگونه ریسک خود را ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما بهترین روش مدیریت ریسک در معاملات و سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال چیست؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول
ریسک در سرمایه گذاری چیست؟
مفهوم ریسک در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری، به‌صورت معمول به احتمال ضرر مالی یا کاهش بازدهی در سرمایه‌گذاری مشخص اطلاق می‌شود.
بهترین روش‌های مدیریت ریسک کدام‌اند؟
بهترین روش‌های مدیریت ریسک عبارت‌اند از تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری، استفاده از بازار مشتقات برای پوشش ریسک، مدیریت نقدینگی و استفاده از شیوه‌های تحلیلی نوین و متنوع.
